Sau trận đấu giữa BOX Gaming và Team Flash thuộc khuôn khổ Liên Quân Mobile AIC 2020 diễn ra ngày 3/12, HLV Harvin của Team Flash cho rằng caster của giải đấu hành xử thiếu chuyên nghiệp ngay trên sóng trực tiếp.
"Họ không công tâm trong cách bình luận, quá nghiêng hẳn về một đội và điều này xảy ra ở cả giải trong nước và quốc tế... Cũng đừng bao giờ nhắc đến việc thua khi có đội Việt Nam đang thi đấu, dẫu cho đó là ý tốt", Harvin trả lời Zing.
Sau đó hai ngày, 5/12, người xem trận đấu MAD Team và Team Flash nhiều lần chứng kiến một caster (bình luận viên eSports) mới của Liên Quân Mobile mắc lỗi.
Sự phát triển như vũ bão của eSports trong các năm qua có đóng góp không nhỏ của những caster chuyên nghiệp. Tuy nhiên, phải chăng việc thể thao điện tử lớn mạnh quá nhanh đã khiến quy chuẩn chung đặt ra cho những người truyền lửa trận đấu dần đi xuống?
 |
| Caster là vị trí góp phần lớn dẫn đến độ thành công của giải đấu. |
Lấp đầy mọi khoảng trống
Tháng 10/1972, giải đấu eSports đầu tiên diễn ra tại Đại học Stanford, Mỹ. Từ đó, nhiều cuộc thi được mở, tiền thưởng có thể lên đến hàng chục triệu USD.
Để tạo nên sự thành công cho giải đấu, ngoài bản thân tựa game, giải thưởng hay tài năng tuyển thủ, vị trí caster cũng rất quan trọng bởi đây chính là người truyền lửa trận đấu tới người xem.
Khái niệm caster xuất hiện sau sự ra đời của SHOUTcast vào năm 1998, phần mềm đa nền tảng truyền phát hỗ trợ cho Winamp - một trong những phần mềm nghe nhạc phổ biến nhất toàn cầu bấy giờ. Đây là nền tảng được những caster đầu tiên sử dụng để bình luận các trận đấu eSports. Đáng tiếc, hiện không còn bất cứ vết tích nào của giải đấu được cast đầu tiên.
Caster trong eSports cũng giống như bình luận viên ở hầu hết môn thể thao hiện đại. Lần đầu tiên, người ta biết đến khái niệm "bình luận viên" bắt nguồn từ chương trình BBC tường thuật trận bóng giữa Arsenal và Sheffield United năm 1920. Trong cùng thập kỷ, người nghe đài bắt đầu quen thuộc tiếng nói của các bình luận viên ở những môn cricket, đua ngựa và boxing.
 |
| Giải đấu eSports đầu tiên ở tựa game Space War diễn ra tại Đại học Stanford vào năm 1972. Ảnh: Stanford University. |
Caster có thể chia làm hai nhóm : đọc diễn biến (play-by-play) và chuyên gia phân tích (color caster).
Nhóm caster đọc diễn biến chính là những người trực tiếp làm khán giả phải reo hò hưng phấn. Những caster đọc diễn biến giao tranh tốt như Rivington của LMHT có thể tự mình thêu dệt nên câu chuyện xuyên suốt trận đấu.
Color caster lại có khả năng phân tích, lấp đầy những khoảng lặng của trò chơi và giải thích lý do đằng sau hành động của tuyển thủ. Một số color caster nổi tiếng có thể kể đến như Deficio, Quickshot của LMHT.
Hai nhóm caster này sẽ tương tác, thay phiên giải thích từ trong khâu cấm chọn đến những gì đang diễn ra trong cuộc đấu trí giữa hai đội. Sự phối hợp nhịp nhàng của cả hai là yếu tố vô cùng quan trọng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến toàn bộ trải nghiệm người nghe.
Kiến thức, chuyên môn và đạo đức
Caster không chỉ thông báo với khán giả diễn biến trên màn hình, họ còn tổng hợp mọi thứ, biến tất cả thành câu chuyện giúp người xem hình dung tốt hơn những gì đang xảy ra. Để làm được điều này, kiến thức về game là điều kiện tiên quyết.
“Kiến thức là phần không thể thiếu khi casting. Không gì khó chịu hơn việc nghe ai đó liên tục luyên thuyên trong khi không có bất cứ thông tin gì về tựa game mình đang bình luận. Một caster giỏi cần truyền tải những gì đang xảy ra tới khán giả, đồng thời phải đưa ra dự đoán về những thứ sắp xảy ra. Tuy nhiên, cần phải có bằng chứng cụ thể từ các trận đấu trước hoặc chính kinh nghiệm cá nhân", Hap, caster nổi tiếng của tựa game RainBow Six Siege cho biết.
Có rất nhiều yếu tố làm nên một caster giỏi, nhưng cũng không ít yếu tố cho thấy bạn đang nghe phải một caster tồi. Caster giỏi sẽ biết khi nào nên nói và khi nào nên im lặng, cả về trận đấu lẫn giữa hai bình luận viên với nhau. Một caster giàu kinh nghiệm không chỉ tường thuật trận đấu, giữ cho mạch game suôn sẻ, họ còn mang nhiều giá trị khác từ trận đấu đến cho người nghe.
Nếu cả hai im lặng, dù chỉ một khoảnh khắc sẽ khiến trải nghiệm của người nghe bị gián đoạn. Caster thiếu kinh nghiệm khiến khán giả không còn chút thích thú dù cho đó là trận chung kết thế giới. Ngoài ra, nếu một caster nói quá nhiều sẽ khiến người kia không có cơ hội để nói, hoặc làm người nghe bỏ lỡ khoảnh khắc quan trọng.
 |
| Caster danh tiếng Tobi Wan chấm dứt sự nghiệp BLV Dota 2 và rời khỏi ngành eSports sau hơn 10 năm gắn bó vì những cáo buộc quấy rối tình dục. Ảnh: Alamy. |
Việc quá thiên vị cho một bên cũng là yếu tố tối kỵ của caster. Đây là một trong những nguyên chính tạo nên sự bức xúc của huấn luyện viên Team Flash Harvin với dàn caster của Garena Liên Quân Mobile. "Nhiệm vụ của caster là giải thích cách cấm chọn, đọc tốt những pha giao tranh, mang cảm xúc trận đấu đến người xem chứ không phải đặt ra những giả tưởng mơ hồ", ông nói.
Nhưng không chỉ có kiến thức, đạo đức cũng là phần quan trọng quyết định sự thành công cho caster bên ngoài trận đấu.
"Trong eSports, caster được săn đón chỉ sau những người chơi chuyên nghiệp. Một chất giọng phù hợp, một nhân cách tốt và nguồn kiến thức dồi dào. Kết hợp cả ba lại và bạn đã sẵn sàng trở thành một caster hàng đầu", caster Callum "Shogun” Keir của trò Rocket League nhận định.
Cuối cùng, sức hút cá nhân làm nên nét đặc trưng cho người caster đối với công chúng. "Mỗi người có một sức hút riêng và đây là phẩm chất bẩm sinh của mỗi người. Tôi nghĩ mình đã làm tốt nhưng ngoài kia có rất nhiều người tuyệt vời hơn tôi. Bạn thực sự không thể dạy điều này cho ai cả", Femi "F Word" Adeboye, caster giàu kinh nghiệm của Street Fighter cho biết.
