Thanh Bùi: 'Đời tôi như cuốn phim'

Buổi gặp gỡ giữa Tri Thức - Znews và nghệ sĩ Thanh Bùi diễn ra nhân dịp năm mới và ca khúc Danger của BTS gây sốt trở lại.

Đã hơn 10 năm, chủ nhân hit Lặng thầm một tình yêu hiếm khi xuất hiện trên sân khấu âm nhạc một cách đúng nghĩa. Đó không phải vì anh chỉ bận rộn chuyện trường lớp, mà sâu xa hơn là đang dành thời gian cho những ấp ủ, chờ ngày bùng nổ.

"Tôi nhen nhóm dự định ra mắt album năm nay, và cú hích vừa qua của Danger giống như tín hiệu vũ trụ, thôi thúc tôi trở lại", nghệ sĩ bày tỏ.

"Thành công của BTS không chỉ đến từ giọng hát"

- Sau 11 năm phát hành, ca khúc Danger do anh đồng sáng tác cho BTS lần đầu tiên vươn lên vị trí số 1 BXH iTunes Global Chart tại 31 quốc gia. Cảm xúc của anh thế nào?

- Tôi chỉ biết chuyện vui cho đến khi bạn bè ở Mỹ, Anh nhắn tin chúc mừng. Cảm xúc quá bất ngờ. Đối với tôi, đây là điều không tưởng.

Thành tích đáng tự hào của Danger như mang đến tia sáng, truyền cho tôi vô vàn cảm hứng. Trước đây, nhiều người nói rằng tôi truyền cảm hứng cho họ. Nhưng những gì đang diễn ra cho thấy BTS, công chúng mới là người truyền lửa cho tôi. Mọi thứ như một vòng tròn.

- Nhìn BTS, sự thành công và đặc sắc của họ, anh - một cộng sự cũ - thấy điều gì?

- Sự thành công của BTS còn xuất phát từ văn hóa và thị trường cạnh tranh khốc liệt ở Hàn Quốc. Họ sử dụng văn hóa để thúc đẩy kinh doanh, kinh tế, thúc đẩy nhãn hàng chứ không theo hướng ngược lại. Hơn nữa, người Hàn sẵn sàng trả tiền để thưởng thức nghệ thuật, nên chắc chắn, họ đón nhận sản phẩm được BTS và các nghệ sĩ đầu tư tâm huyết.

Tôi có cơ hội viết nhạc cho BTS vì thị trường Hàn Quốc ở thời điểm 2013 chưa có nhiều singer-songwriter (ca sĩ kiêm sáng tác nhạc). Trong khi, người Hàn hiểu những singer-songwriter, producer ở nước ngoài quá giỏi. 90% âm nhạc Hàn Quốc được dịch lại từ tiếng Anh và được viết, phối khí bởi người nước ngoài. Nhưng họ hay ở chỗ lấy cái của người khác để "Hàn hoá", tạo ra ca khúc mang đậm dấu ấn nước mình.

Thanh Bùi hợp tác với BTS lúc nhóm mới đi hát hồi năm 2013.

- Như anh nói, chiến lược dùng văn hoá góp phần thúc đẩy nhóm đạt tới sự đột phá có thể dự đoán được. Bên cạnh đó, còn điều gì giúp 7 chàng trai này chinh phục đỉnh cao?

- BTS kỷ luật kinh khủng. Họ thực sự nghiêm túc tập luyện và cống hiến cho nghệ thuật. Các sao US-UK cũng vậy. Ví dụ, Taylor Swift có thể hát 3 tiếng mỗi show, trình diễn 200 buổi tối trong năm. Cách cô ấy rèn thể lực và giọng hát chẳng khác nào vận động viên chuyên nghiệp.

Nghệ sĩ Việt Nam không được như thế. Tôi nói thật, nhiều ca sĩ Việt hát live đến bài thứ 3 đã hết hơi. Đó không phải nghệ thuật. Đến bây giờ tôi rất quý các chị diva Mỹ Linh, Hồng Nhung... vì thế hệ trước phải thực sự lao động, bắt buộc tập luyện để có thể lực hát live, chạy show mỗi ngày và trụ vững tới tận hôm nay.

Thế hệ nghệ sĩ hiện nay cần đầu tư nhiều hơn vào sức khỏe và hát live. Tôi không đánh giá ai hát hay, hát đúng hay hát sai, chỉ khuyên các bạn hãy nhìn hình mẫu Beyoncé, Taylor Swift, The Weeknd, Ariana Grande mà phấn đấu.

Tôi nghĩ đã là nghệ sĩ, hãy chân thành đi. Không cần tức giận hay bức xúc khi bị đánh giá. Nếu khán giả, truyền thông nói bạn hát chưa tốt vẫn nên cảm ơn. Điều cần làm là cố gắng tốt hơn. Vì như vậy mới giúp thị trường ngày càng cởi mở.

"See tình tạo trend, nhưng không hẳn gây ảnh hưởng âm nhạc toàn cầu"

- Anh chia sẻ rất thẳng thắn quan điểm với mọi người, nhưng anh cũng từng là khách mời trong Vietnamese concert của Hoàng Thùy Linh - nữ ca sĩ gây tranh cãi về khả năng hát live. Anh có bao giờ góp ý trực tiếp với cô ấy?

- Tất cả nghệ sĩ tôi từng góp sức đào tạo và làm việc cùng, tôi đều chia sẻ thật với họ. Ở cương vị người thầy, đồng nghiệp hay huấn luyện viên, tôi luôn nói rất thực tế và không sợ điều gì cả. Nếu bạn hỏi Linh rằng anh Thanh như thế nào? Linh sẽ nói anh ấy luôn chân thành trong cách đánh giá.

Đối với tôi, Linh không sở hữu giọng hát nội lực như diva, và tôi không đánh giá em ấy ở khía cạnh ca sĩ có chất giọng trời phú. Tôi sẽ nhìn cả bức tranh lớn, phong cách nghệ thuật, câu chuyện sản phẩm của Linh có khiến tôi có cảm xúc hay không.

Tương tự, nếu hỏi Britney Spears hát hay không? Tôi sẽ trả lời không. Nhưng tất nhiên, tôi sẽ công nhận cô ấy giỏi dẫn dắt câu chuyện cá nhân đến tai người nghe, cũng như sức ảnh hưởng khủng khiếp ở quốc tế. Spears rất thông minh khi tận dụng tất cả điều mình có trên hành trình trở thành pop singer đúng nghĩa.

- Điều đó có giống như việc Hoàng Thùy Linh tận dụng những thế mạnh để giúp ca khúc See Tình được thế giới biết đến?

- Linh làm tốt việc thể hiện giai điệu catchy của See Tình. Nhìn nhận thực tế, ca khúc này tạo xu hướng và làn sóng khiến người nước ngoài quan tâm đến Việt Nam. Đây là điều không phải ai cũng làm được.

Tuy nhiên, để nói See Tình tạo sức ảnh hưởng âm nhạc toàn cầu, thì không đúng. Một ca khúc gây tiếng vang khắp thế giới phải được xếp hạng, được đạt thành tích top 1, top 2 trên các bảng xếp hạng quốc tế.

Thanh Bùi trở lại phòng thu âm thời gian gần đây.

- Theo anh, trong lĩnh vực âm nhạc đã có nghệ sĩ Việt Nam nào thực sự đủ tố chất "mang chuông đi đánh xứ người"?

- Rất buồn khi phải thừa nhận rằng Việt Nam hiện tại không có ai cả, do một phần nghệ sĩ ít có cơ hội và tâm lý ngại thử sức ở sân chơi quốc tế. Nhưng tôi tin trong tương lai sẽ có. Có thể là trong vòng 5 năm tới.

Để một nghệ sĩ đủ sức bước ra thế giới cần xây dựng mô hình đào tạo, giáo dục và quản lý chuyên nghiệp cho thế hệ trẻ ngay từ bây giờ. Chúng ta phải có sân khấu để các con hát live nhiều, hiểu về trình diễn cơ thể, hiểu về giọng hát của mình, cùng tư duy cởi mở, đón nhận nhiều thể loại âm nhạc và phong cách nghệ thuật khác nhau.

- Trong vai trò sáng lập hệ thống giáo dục nghệ thuật tiêu chuẩn quốc tế hiện nay ở Việt Nam, anh đã đào tạo học trò đáp ứng được những yếu tố như anh nói?

- Một phần tôi đã đạt được, sau hơn 10 năm. Cách tôi đào tạo học trò không giống công ty Hàn Quốc. Tôi không bắt các con phải dậy sớm mỗi ngày và tuân thủ theo guồng công nghiệp. Tôi hướng cho các con trau dồi tri thức, học văn hoá ít nhất là đại học, học nhạc cụ, sáng tác khi còn nhỏ, tạo không gian để các con tự lập, đam mê, tự hiểu mình mong muốn điều gì và cần làm gì.

Trong lần trò chuyện với các học sinh ở trường, tôi hỏi tại sao các con lại thích tlinh. Có bé trả lời rằng: "Vì tlinh đã thay tụi con nói lên những câu chuyện không thể nói với gia đình". Nhìn sự chân thành của các con khi chia sẻ, tôi hiểu nghệ thuật đã ảnh hưởng thế hệ trẻ ngày nay như thế nào. Vì điều đó tạo ra văn hoá của người trẻ, và âm nhạc, nghệ thuật xuất phát từ việc các con đã tìm thấy cộng đồng của mình.

"Sống mỗi ngày như là ngày cuối cùng"

- Hồi mới về Việt Nam, anh cũng là một người trẻ và được xem như "báu vật" khi ngồi ghế giám khảo chương trình âm nhạc, báo chí ca ngợi hết lời. Nhưng cũng vì thế, có quan điểm cho rằng anh được overrated. Anh nghĩ sao?

- Tôi may mắn được mọi người đón nhận khi về Việt Nam. Vì lúc ấy, tôi nghĩ việc mình là người châu Á đầu tiên vào top 8 Australia Idol cũng không phải điều đáng "wow". Nhưng thực ra, khi đó, thành tích ở vai trò nghệ sĩ chuyên nghiệp của tôi hàng nghìn bài hát tự sáng tác, là người Việt đầu tiên ký hợp đồng với Universal Music và EMI Music.

Từ lúc chào đời đến giờ, tôi luôn làm việc mình cho là đúng, không chạy theo bất cứ xu hướng nào. Tôi sẵn sàng nói lên quan điểm dù đôi lúc những lời đó khiến mọi người khó chịu. Ví dụ sau The Voice Kids 2013, tôi tuyên bố "không bao giờ làm huấn luyện viên cho chương trình truyền hình thực tế nào nữa". Tôi ý thức được câu đó sẽ động chạm, nhưng vẫn nói vì bản thân là người được đào tạo tử tế.

- Bây giờ, anh mong muốn khán giả chờ đợi điều gì khác ở mình?

- Như đã chia sẻ, tôi sẽ ra mắt album năm nay. Đó là những ca khúc về chính cuộc đời tôi. Nhiều bài được viết từ rất lâu rồi, nhưng thời điểm đó tôi chưa sẵn sàng giới thiệu đến công chúng. Khi nghe và hát lại ở tuổi 41, là người cha của 2 đứa con, với tất cả sự trải nghiệm, độ sâu sắc trong các bài hát đã hoàn toàn khác. Nó thấm và dự báo nhiều điều, cho tôi rất nhiều cảm xúc, lắng sâu.

- Album này sẽ như thế nào?

- Trong album này, tôi hát 100% bằng tiếng Anh và kết hợp với các nghệ sĩ quốc tế. Khán giả sẽ thấy và cảm nhận một Thanh Bùi thật khác.

Thanh Bùi sẽ trình làng album mới trong năm nay.

- Hành trình anh từ Australia về Việt Nam phát triển sự nghiệp rất đáng nhớ, kể cả gần đây khi gia đình vợ xảy ra chuyện, anh vẫn bình thường giữa sóng gió, vẫn làm việc và duy trì sự ổn định. Ngẫm lại hành trình của mình, anh muốn nói gì?

- Tôi chỉ nói ngắn gọn: Tôi là người luôn sống mỗi ngày như là ngày cuối cùng. Tất cả trải nghiệm từ năm 7 tuổi, được học tập trong những môi trường giáo dục tinh hoa ở Australia, được ba má "đá" khỏi nhà từ năm 17 tuổi, tự kiếm tiền mua nhà và chiếc xe đầu tiên lúc 21 tuổi... Tất cả năm tháng, mọi thứ đến, cả mất mát luôn khiến tôi phải sống thật trọn vẹn. Và nghệ thuật dạy tôi sự bản lĩnh, chân thật với chính giá trị của mình.

Tôi lớn lên trong gia đình người Việt ở Australia, được nhận học bổng cho đến hết đại học. Giữa môi trường sống khó khăn, phức tạp, không ít cám dỗ và tệ nạn, tôi phát triển tốt nhờ giáo dục. Đến bây giờ, tôi không bia rượu, không hút thuốc. Tôi không nghĩ rằng nghệ sĩ khi sáng tạo phải cần chất kích thích hoặc đợi có cảm hứng. Tôi rèn luyện cho mình sự tỉnh táo để làm được nhiều việc mỗi ngày.

Một tiền bối từng nói với tôi câu rất hay rằng: "Đừng bao giờ giới hạn bản thân. Bởi vì con có thể trở thành bất kỳ kiểu người nào con muốn. Chỉ có con mới tự hạn chế chính mình". Những lời nói đó ăn sâu trong đầu tôi cho đến nay.

Nhìn lại hành trình đã qua, tôi thấy cuộc đời mình như bộ phim. Dù có xảy ra chuyện gì, tôi cũng luôn thoải mái trong suy nghĩ. Trước khi ngủ, tôi tự hỏi bản thân: "Hôm nay mày đã sống thật chưa?" và rồi ngủ ngon đến sáng. Vì tôi biết hôm đó tôi đã sống hết mình.

Tôi không hối hận bất cứ điều gì cả. Bởi vì 99% điều cần làm cho cuộc đời, tôi đã làm. 99% con người tôi muốn gặp, tôi đã gặp. Khi có niềm tin ở bản thân và đức tin trong cuộc sống, sẽ không có điều gì khiến chúng ta đầu hàng.