Hồi tháng 5, các nhân viên y tế vỗ tay vui mừng khi thành phố Madrid quyết định đóng cửa bệnh viện dã chiến lớn nhất trên toàn quốc. Đối với Tây Ban Nha, sự kiện này là bước ngoặt mang tính biểu tượng trong cuộc chiến tàn khốc với Covid-19.
Chưa đầy 4 tháng sau, hệ thống y tế của nước này tiếp tục rơi vào tình trạng quá tải, chính phủ lại điều binh đến thành phố Zaragoza để thiết lập thêm bệnh viện dã chiến. Đây chính là hồi chuông cảnh tỉnh cho Tây Ban Nha và nhiều quốc gia khác: đại dịch vẫn còn đó.
Tây Ban Nha từng là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của Covid-19. Trong thời gian gần đây, số liệu dịch tễ tại nước này bất ngờ tăng nhanh trở lại.
Chỉ trong ngày 14/8, Tây Ban Nha ghi nhận thêm 3.000 ca nhiễm mới, nâng tổng số bệnh nhân Covid-19 lên hơn 350.000 người. Trong đó, hơn 28.000 trường hợp đã tử vong, dẫn số liệu từ Worldometers.
Liên tục mắc sai lầm
Giải thích về số liệu dịch tễ tăng nhanh, chính phủ Tây Ban Nha viện dẫn việc tăng cường xét nghiệm Covid-19 trong thời gian qua. Nước này đã thực hiện được khoảng 7,5 triệu xét nghiệm và phát hiện một nửa số ca nhiễm mới không biểu hiện triệu chứng.
Song các chuyên gia y tế chỉ ra nhiều lý do khác gây ra làn sóng dịch bệnh hiện tại. Ông Joan Cayla, người đứng đầu Đơn vị Điều tra Lao phổi của Barcelona, nhận xét: “Việc nới lỏng lệnh phong tỏa diễn ra quá nhanh. Chúng ta quay trở lại cuộc sống bình thường chỉ trong vài ngày”.
 |
| Tây Ban Nha từng là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của Covid-19. Ảnh: Reuters. |
Theo ông Cayla, chính phủ vội vã mở cửa dưới sức ép từ ngành du lịch, vốn là một trụ cột kinh tế chiếm 12% GDP của Tây Ban Nha. Chuyên gia này cũng cho biết nhiều địa phương không thể truy tìm dấu vết mầm bệnh vì thiếu nguồn lực.
“Hồi cuối tháng 6 và đầu tháng 7, cả nước có ít trường hợp nhiễm bệnh mới. Nếu họ làm tốt việc truy dấu mầm bệnh, tình hình lây nhiễm có thể được kiểm soát tốt hơn”, ông Cayla cho biết chính quyền ở Madrid và Catalonia đã nhận nhiều chỉ trích do đánh giá thấp phương án truy dấu mầm bệnh.
Tại Aragon và Catalonia, nhiều “ổ dịch” có liên quan đến các nông dân thời vụ. Nhóm lao động này vẫn phải làm việc trong điều kiện không đảm bảo an toàn, bất chấp cảnh báo phòng chống dịch từ chính phủ.
Giáo sư Helena Legido-Quigley tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London bình luận: “Chính quyền địa phương và doanh nghiệp làm việc không có kế hoạch. Đây vừa là một cuộc khủng hoảng về sức khỏe, vừa là một cuộc khủng hoảng của cả xã hội”.
Ông Ildefonso Hernadez, giáo sư chuyên về sức khỏe cộng đồng của Đại học Miguel Hernadez, cho rằng văn hóa “tụ tập” của người dân cũng là một nguyên nhân gây bùng phát dịch. Khác với nhiều nước châu Âu, xã hội Tây Ban Nha có nhiều gia đình đa thế hệ cùng sinh sống.
“Các gia đình và các nhóm bạn bè thường xuyên gặp gỡ, quây quần trong không gian kín. Tương tác ở cự ly gần như vậy sẽ gia tăng nguy cơ lây truyền bệnh”, ông Hernadez giải thích.
 |
| Tây Ban Nha mới công bố hàng loạt biện pháp phòng chống dịch có phạm vi áp dụng trên toàn quốc. Ảnh: Bloomberg. |
Hàng loạt chuyên gia cảnh báo
Hôm 13/8, nhiều tổ chức khoa học tại Tây Ban Nha đã công bố một bức thư cảnh báo chung về sự gia tăng ca nhiễm mới trong cộng đồng. 9 tổ chức nhận định làn sóng dịch bệnh tiếp theo sẽ khiến hệ thống chăm sóc sức khỏe “sụp đổ”.
“Nếu dịch bệnh tiếp tục hoành hành và chính quyền không áp dụng thêm nhiều biện pháp mới, chúng ta sẽ phải đối mặt tình trạng đáng báo động như vài tháng trước”, bức thư viết.
Tiến sĩ Daniel Acuna từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đưa ra lời cảnh báo tương tự: “Theo tôi, các nước châu Âu, đặc biệt là Tây Ban Nha, vội mở cửa du lịch để tái khởi động nền kinh tế. Song tăng trưởng kinh tế luôn phải đi kèm với an ninh y tế”.
Giáo sư Helena Legido-Quigley cùng 19 chuyên gia y tế hàng đầu cũng viết một bức thư nhằm kêu gọi cuộc điều tra độc lập về nỗ lực chống dịch thất bại của Tây Ban Nha. Bức thư này mới được công bố trên tạp chí y khoa The Lancet.
“Một trong những mục tiêu của cuộc điều tra là xác định và phân tích kế hoạch chống dịch của Tây Ban Nha trong thời gian tới. Tôi không nghĩ chính phủ đã xây dựng kế hoạch cho 6 tháng tới”, bà Legido-Quigley bình luận.
Hôm 14/8, Bộ trưởng Y tế Tây Ban Nha Salvador Illa mới công bố hàng loạt biện pháp phòng chống dịch có phạm vi áp dụng trên toàn quốc. Song ông Illa chưa đề cập đến khung thời gian chính xác để triển khai và thi hành các biện pháp này.
 |
| Các quy định hạn chế mới bao gồm đóng cửa câu lạc bộ đêm, vũ trường. Ảnh: Time. |
Các quy định hạn chế mới bao gồm: đóng cửa câu lạc bộ đêm, vũ trường; giám sát khắt khe hoạt động tại nhà hàng và quầy bar; cấm hút thuốc ở ngoài trời và ở nơi công cộng. Tại hệ thống nhà dưỡng lão, toàn bộ nhân viên và người cao tuổi phải được xét nghiệm Covid-19. Mỗi ngày, các cơ sở này chỉ tiếp nhận một thân nhân đến thăm.
