Hệ thống tàu điện Doha (Doha Metro Network) là một trong những hệ thống không người lái tiên tiến và nhanh nhất trên thế giới. Đi qua những vùng sa mạc của Qatar, hệ thống tàu điện này là phương tiện đưa cổ động viên đến với các sân vận động mùa World Cup.
 |
| Hệ thống tàu điện tiên tiến không người lái. Ảnh: Doha News. |
Hoàn toàn tự động và không người lái
Hệ thống được xây dựng chủ yếu dưới lòng đất, trải rộng khắp thủ đô Doha và các vùng ngoại ô. Nó được kỳ vọng sẽ tạo ra cuộc cách mạng về giao thông ở Qatar và trở thành một phương tiện giao thông thay thế đáng tin cậy trong một thành phố đang phát triển và mở rộng nhanh chóng. Đó là nơi dân cư từ lâu đã phụ thuộc vào ôtô và giao thông thường xuyên tắc nghẽn.
Theo Arch Daily, dự án là một hệ thống đường sắt hoàn chỉnh, gồm 4 tuyến Metro với khoảng 30 ga trong giai đoạn 1 và 40 ga khác trong giai đoạn 2. Giai đoạn 1 của dự án với 37 nhà ga chạy dọc theo mạng lưới dài 76 km; gồm 3 tuyến tàu điện Red, Green và Gold đã được hoàn thành vào tháng 8/2020.
Các đoàn tàu hoàn toàn tự động có thể di chuyển với vận tốc lên đến 100 km/h, dài 60 m và có sức chứa 416 hành khách. Chúng được chia thành 3 phần là Tiêu chuẩn (Standard), Gia đình (Family - dành cho những hành khách di chuyển cùng trẻ em từ dưới 11 tuổi) và hạng Vàng (Gold - dành cho chủ thẻ thành viên Goldclub).
Các chuyến tàu sạch sẽ, rộng rãi và tiện nghi với hệ thống camera quan sát, wifi công cộng và cổng sạc để hành khách có thể làm việc trong khi di chuyển.
 |
| Ngoại thất nguyên khối lấy cảm hứng từ kiến trúc Qatar cổ. Ảnh: UNStudio. |
Hợp nhất giữa quá khứ và tương lai
UNStudio hợp tác với Cục Kiến trúc Đường sắt Qatar đã tạo ra một tầm nhìn mới cho các thiết kế nhà ga của Mạng lưới tàu điện Doha. Thiết kế của hạng mục thể hiện tầm nhìn vừa hiện đại vừa bảo tồn những giá trị văn hóa của thủ đô Doha và Qatar.
Theo chia sẻ của ông Ben van Berkel, đồng sáng lập UNStudio, họ muốn hợp nhất quá khứ và tương lai của Qatar. Mạng lưới tàu điện Doha được lấy cảm hứng từ các yếu tố kiến trúc Qatar truyền thống khác nhau, đặc biệt là mái vòm. Ngoại thất của công trình tham khảo kiến trúc nguyên khối kiểu Qatar truyền thống. Không gian bên trong tạo ra hiệu ứng ánh sáng và sự chuyển động uyển chuyển.
Theo Arch Daily, thiết kế lấy cảm hứng từ khái niệm Caravanserais, những quán trọ khép kín đóng vai trò là nơi tập trung và nghỉ ngơi trên các tuyến phố thương mại. Trên thực tế, thông qua việc sử dụng vật liệu trang trí và bảng màu độc đáo của Qatar, các không gian nội thất lớn phân chia và hướng dẫn mọi người di chuyển dễ dàng.
 |
| Không gian nội thất với thiết kế ánh sáng hiện đại và uyển chuyển. Ảnh: UNStudio. |
Thiết kế cũng đầy hứa hẹn về sự đổi khác và hiện đại trong tương lai. Các tuyến metro được thiết kế để đáp ứng khả năng tự vận hành và phục vụ, trở thành phương tiện trung chuyển và vận tải hành khách bền vững. "Các nhà ga không chỉ đảm bảo phân luồng hành khách thông suốt mà còn phải thực sự thu hút được sự quan tâm của công chúng, là những nơi họ muốn đến thăm và quay lại", Ben van Berkel nói.
Điểm nhấn thiết kế
Các hình dạng cong và hệ thống chiếu sáng là những yếu tố thiết kế chính, nhưng việc duy trì một bản sắc kiến trúc rõ ràng cũng là điều cần thiết. Mỗi ga riêng lẻ phải có quy mô, bản sắc riêng và đáp ứng với bối cảnh cụ thể của nó.
Một trong những thách thức chính với một dự án hoàn toàn mới quy mô này là "tạo ra một thiết kế hài hòa cả tính năng công cộng và trải nghiệm cá nhân". Bằng cách tạo ra một hệ thống tiêu chuẩn nhưng linh hoạt, các cấu hình khác nhau được sử dụng để đáp ứng các yêu cầu và kích thước cụ thể của các trạm riêng lẻ.
 |
| Khu vực sảnh trung chuyển hiện đại và năng động. Ảnh: UNStudio. |
Ngoại thất bằng đá sa thạch rắn chắc và nội thất nổi bật với ánh kim xà cừ là một điểm nhận biết cho thấy lịch sử của Qatar với truyền thống thương mại hàng hải và buôn bán ngọc trai lâu đời. Bên cạnh đó, tính linh hoạt đã trở thành một mục tiêu thiết kế và được thể hiện rõ ràng ở tất cả cấp độ, bởi mạng lưới tàu điện đòi hỏi phải lập kế hoạch cẩn thận để tuân thủ lịch trình thời gian nghiêm ngặt.
Di sản sinh thái
Ban tổ chức ước tính hơn một triệu người đến Doha trong kỳ World Cup đầu tiên được tổ chức ở Trung Đông và Arab. Hệ thống tàu điện được thiết kế để trở thành trụ cột giao thông của nước này.
 |
| Tuyến metro Doha sẽ là phương tiện di chuyển công cộng chính phục vụ cho World Cup 2022, bên cạnh xe buýt và xe điện trung chuyển. Ảnh: Qatar 2022. |
Hệ thống liên kết trực tiếp Sân bay Quốc tế Hamad của Doha với 5 trong số 8 sân vận động tổ chức các trận đấu của Qatar. Các địa điểm còn lại của sự kiện có thể được tiếp cận thông qua việc kết hợp các lựa chọn đường sắt và xe buýt.
Ban tổ chức cho biết tàu điện Doha sẽ kết hợp với các tuyến xe buýt và xe điện, giúp đưa đón người hâm mộ giữa nơi lưu trú, các sân vận động và các điểm du lịch khác nhau của thành phố.
Nhìn xa hơn World Cup, chính quyền thủ đô coi tàu điện Doha mở rộng là một thành phần cơ sở hạ tầng quan trọng của kế hoạch Tầm nhìn Quốc gia Qatar 2030, mang lại lợi ích cho các thế hệ tương lai trong những năm tiếp theo sau World Cup. Hệ sinh thái tàu điện này cũng được kỳ vọng sẽ trở thành di sản, để lại ấn tượng cho mọi người đến với Qatar sau World Cup.
Mục Đô thị giới thiệu những cuốn sách hay về Kiến trúc - Đô thị của các tác giả trong và ngoài nước, giúp người yêu sách và đam mê tìm hiểu về đô thị có thêm nguồn thông tin tham khảo.
