Nên giảm cân một cách lành mạnh, phù hợp với thể trạng chung của cơ thể. Ảnh minh họa: P.C.

Nếu Đông y cho rằng tỳ khí quan trọng như vậy thì rốt cuộc tỳ khí là gì?

Rất nhiều người lầm tưởng rằng tỳ chỉ đơn giản là quá trình tiêu hóa hấp thu trong dạ dày và đường ruột, bởi vì trong Linh Lan Bí Điển Luận của Hoàng Đế Nội Kinh - Tố Vấn có gọi chung tỳ khí là Quan quản kho lương. Kho lương ở đây chỉ nơi cất chứa lương thực, nghe thì có vẻ như chỉ hệ tiêu hóa.

Nhưng thực tế thì trong Thứ Pháp luận thuộc Hoàng Đế Nội Kinh [1], các bậc tiền bối đã chỉ ra một cách rạch ròi rằng: Tỳ là vị quan can gián, thấu hiểu mọi vấn đề.

Can gián ở đây là khuyên can góp ý, soi xét và chỉ ra các vấn đề tồn đọng trước mắt, danh hiệu này tương đương với Sở Kiểm toán, Ban Thanh tra ngày nay, công việc của các cơ quan này là giúp Chính phủ tìm ra các vấn đề, tệ nạn, tai họa ngầm trong hoạt động của các bộ ngành, để ngăn cản việc xuất hiện các lỗ hổng lớn hơn trong bộ máy. Chức năng này có vai trò cực kỳ quan trọng với cơ thể, có chức năng giúp cơ thể tự thanh lọc toàn bộ.

Cơ thể mỗi chúng ta đều tồn tại cộng sinh với vi khuẩn, virus thậm chí tế bào u nang, ví dụ bệnh cảm cúm hay gặp nhất bắt nguồn từ loại virus thường tồn tại trong đường hô hấp của chúng ta như xoang mũi, cổ họng, nhưng bình thường nó sẽ không làm chúng ta bị cảm.

Chỉ khi ta quá mệt mỏi, ví dụ thức thông mấy đêm liền để xem bóng đá, hoặc ra ngoài bị dính mưa, nhiễm lạnh… thì bệnh cảm cúm sẽ bộc phát. Đó là bởi sức đề kháng suy giảm, nên virus đã nhân cơ hội này tấn công cơ thể. Không phải ai cũng bị cảm cúm, không phải ai cũng bị ung thư, bởi vì trong cơ thể có Sở Kiểm toán và Ban Thanh tra đang cần mẫn làm việc, liên tục tóm gọn những tai họa ngầm đang ẩn nấp, nhờ vậy con người mới bình an mạnh khỏe.

Tỳ khí hư nhược không khác gì Sở Kiểm toán và Ban Thanh tra bị dỡ bỏ, hoặc chỉ tồn tại trên danh nghĩa, lúc này vi khuẩn virus sẽ sinh sản một cách tràn lan trắng trợn, tế bào ung thư tích tiểu thành đại, đồng thời chúng sẽ tấn công cơ thể vào lúc mà sức đề kháng của con người yếu ớt nhất.

Phiền muộn tích tụ trong lòng, u uất tích tụ trong gan cũng có thể khiến tỳ khí yếu đi, gây suy giảm sức đề kháng, ví dụ điển hình là nhân vật Lâm Đại Ngọc trong Hồng Lâu Mộng. Ngoài ra còn có một tình huống cũng làm tổn thương tỳ, đó là giảm béo thái quá hoặc sụt cân quá nhiều trong một thời gian ngắn. Bae Yong Joon - “Ông tổ” của làn sóng giải trí Hàn Quốc Hallyu - là một ví dụ điển hình cho tình huống này.

Năm 2009, Bae Yong Joon đã ra sức làm việc để chụp một tập ảnh chân dung với thiên nhiên Hàn Quốc. Khi tập ảnh chân dung được xuất bản, Bae Yoon Joon đã mở một cuộc họp báo để quảng bá, mọi người đều giật mình khi thấy một người vốn cao to khỏe mạnh như anh bị sụt mất 10 kg!

Nghe nói lúc ấy anh chỉ có 65 kg dù cao những 1 m80, thậm chí anh còn không mặc vừa quần áo cũ. Chẳng bao lâu sau tin dữ ập đến, Bae Yong Joon đã mắc bệnh nhiễm trùng máu (Sepsis) do quá gầy gò ốm yếu.

Nhiễm trùng máu là một căn bệnh xảy ra khi cơ thể không ngăn chặn được sự xâm nhập của vi khuẩn, dẫn đến tình trạng nhiễm khuẩn toàn thân, nếu bệnh diễn biến nghiêm trọng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Đông y cho rằng, tỳ làm chủ cơ bắp. Người có tỳ khí hư nhược thì cơ bắp cũng yếu ớt uể oải. Suy ngược lại cũng vậy thôi, nếu sụt cân quá nhanh trong một thời gian ngắn thì tỳ khí cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Không chỉ Bae Yong Joon, chắc chắn chúng ta cũng từng nghe kể có nhiều cô gái đột ngột mắc một căn bệnh nan y nào đó sau khi uống thuốc giảm cân, ví dụ như các bệnh về máu hay thậm chí là ung thư. Vậy là mọi người liền quy kết nguyên nhân cho các loại thuốc giảm cân độc hại.

Song ung thư là một loại bệnh mạn tính, dù người nọ có sử dụng thuốc giảm cân giả thì thứ thuốc đó cũng rất khó khiến bệnh tật tự nhiên mọc ra hay thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư trong một thời gian ngắn.

Thật ra nguyên nhân thực sự là việc giảm béo cấp tốc đã làm tổn thương tỳ khí, Sở Kiểm toán không làm tròn bổn phận của mình, khiến nhân tố gây viêm nhiễm - tế bào ung thư - đã ẩn núp trong cơ thể từ lâu nhân cơ hội này để tấn công con người.

[1] Tài liệu y khoa nổi tiếng của Trung Quốc.