|
|
Bạn trẻ check-in tại quán cà phê trang trí phong cách Giáng sinh, phường Tân Thới Hiệp (TP.HCM), tháng 10. Ảnh: Linh Huỳnh. |
Theo Psychology Today, nỗi sợ bị bỏ lỡ (FOMO) tăng mạnh vào dịp lễ hội vì ai cũng tin rằng “mọi người xung quanh đang vui hơn mình” và việc liên tục cập nhật hình ảnh trên mạng xã hội trở thành một cách cho thấy “tôi cũng đang ở trong cuộc chơi, không bị đứng ngoài”.
Trong bối cảnh đó, mạng xã hội vận hành như một sân khấu công cộng. Các nhà nghiên cứu truyền thông mô tả selfie và ảnh đăng mạng như một dạng “tự trình diễn bản thân”, nơi mỗi khung hình là một cách lựa chọn phiên bản mình muốn người khác nhìn thấy.
Selfie ngày nay đóng vai trò như “dấu hiệu nhận diện cá nhân và xã hội”, giúp người dùng khẳng định phong cách, nhóm thuộc về và vị thế trong cộng đồng số. Đặc biệt, mùa lễ hội tạo ra bối cảnh hình ảnh rất thuận lợi cho việc đó. Đèn trang trí, chợ Giáng sinh, sân khấu countdown, lễ hội âm nhạc… đều là “phông nền” đẹp, dễ nhận diện.
Trải nghiệm lễ hội trên mạng xã hội cho thấy người tham dự không chỉ chụp ảnh để lưu giữ kỷ niệm, mà còn để “kể chuyện” về việc mình đã có mặt ở một sự kiện đáng nhớ và chia sẻ cảm xúc đó với bạn bè trực tuyến.
 |
| 2 bạn trẻ với cờ đỏ sao vàng trên má và áo tại ngã tư Nguyễn Thái Học (Hà Nội) trong buổi tổng hợp luyện lần 1 A80, ngày 21/8. Ảnh: Châu Sa. |
Với du lịch, xu hướng này càng rõ rệt. Một nghiên cứu đăng trên Tourism Management về lý do du khách chia sẻ trải nghiệm trên mạng xã hội cho thấy hai động lực nổi bật là cảm giác thích thú khi kể lại chuyến đi và nhu cầu kết nối với người khác - khoe ảnh, check-in, viết vài dòng cảm nhận vừa giúp “kéo dài” cảm giác vui, vừa là cách duy trì tương tác với bạn bè, người thân.
Mùa lễ hội, khi mọi người di chuyển, tụ tập và tham gia nhiều hoạt động đặc biệt, số khoảnh khắc “đáng đăng” tự nhiên tăng vọt. Ở góc độ tâm lý cá nhân, người chụp và đăng selfie thường được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố: lưu giữ kỷ niệm, quản lý hình ảnh bản thân, tìm kiếm sự chú ý, khẳng định sự thuộc về và duy trì kết nối.
Ngoài ra, không thể bỏ qua vai trò của quảng cáo và nội dung thương mại. Một số bài phân tích về mùa lễ hội chỉ ra các chiến dịch marketing và KOL, influencer liên tục vẽ ra hình ảnh “mùa lễ hội lý tưởng”: nhà cửa trang hoàng, tiệc tùng, quà cáp, chuyến đi sang chảnh. Điều này khiến không ít người có cảm giác nếu không có ảnh đẹp, không xuất hiện trên dòng thời gian đúng “tông” mùa lễ, nghĩa là mình đang… tụt lại phía sau.
Tuy nhiên, sự kết hợp giữa FOMO và so sánh xã hội khiến mùa lễ hội trở thành giai đoạn nhạy cảm. Các tổ chức và trang tư vấn sức khỏe tâm thần như Healthline hay các hiệp hội trầm cảm tại Mỹ cảnh báo dòng ảnh được “tuyển chọn kỹ” trên mạng rất dễ làm người xem cảm thấy cuộc sống của mình nhạt nhòa, kém vui hơn, ngay cả khi họ cũng đang tham gia các hoạt động lễ hội của riêng mình.
Du lịch là để tận hưởng hay sống ảo?
Theo TS Đặng Hoàng Giang - tác giả cuốn sách Vẻ đẹp của cảnh sắc tầm thường - việc chạy theo những gì được cho là đẹp theo tiêu chuẩn số đông đang phá vỡ sự nguyên sơ, gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ sinh thái tự nhiên.
Mục Du lịch - Ẩm thực giới thiệu nội dung buổi chia sẻ của tác giả Đặng Hoàng Giang về quan điểm du lịch đang khiến con người quên đi việc tận hưởng vẻ đẹp của thiên nhiên.
> Đọc tiếp: Hệ luỵ của du lịch 'sống ảo'
