Hội chứng Dumping thường gây ra đau bụng, đầy bụng, buồn nôn, tiêu chảy và mệt mỏi. Ảnh: Shutterstock. |
Phẫu thuật giảm cân có thể kiểm soát béo phì và các vấn đề sức khỏe liên quan bao gồm đau lưng, huyết áp cao và tiểu đường. Tuy nhiên, khoảng 25-50% người trải qua phẫu thuật này sẽ gặp tác dụng phụ nghiêm trọng, được gọi là hội chứng Dumping.
Tiến sĩ Saber Ghiassi, bác sĩ phẫu thuật, Giám đốc phẫu thuật giảm cân tại Bệnh viện Bridgeport (Mỹ), cho biết hội chứng Dumping có thể xảy ra khi những thực phẩm chứa nhiều đường hoặc carbohydrate di chuyển từ dạ dày xuống ruột non một cách nhanh chóng.
Theo Insider, hội chứng này có 2 loại:
- Dumping sớm: Xảy ra ngay sau khi ăn, có thể gây khó chịu về tiêu hóa, chóng mặt và nhịp tim nhanh.
- Dumping muộn: Xảy ra vài giờ sau khi ăn, có xu hướng gây ảnh hưởng toàn thân như suy nhược, lú lẫn hoặc khó chịu.
Dumping sớm xảy ra thường xuyên hơn Dumping muộn, nhưng đôi khi, người từng phẫu thuật giảm cân có cả hai loại.
Phẫu thuật giảm cân có thể gây ra hầu hết trường hợp mắc hội chứng Dump. Nhưng nhìn chung, bất kỳ cuộc phẫu thuật nào hay tình trạng bệnh lý nhất định làm thay đổi hình dạng dạ dày đều có thể dẫn đến hội chứng này.
Triệu chứng
Trong giai đoạn đầu, cơ thể bạn phản ứng với thức ăn bị "đổ" xuống ruột non bằng cách giải phóng các hormone khiến chất lỏng tràn vào cơ quan này. Tiến sĩ Ghiassi cho biết hormone làm tăng nhịp tim, hạ huyết áp và gây rối loạn tiêu hóa.
Các triệu chứng của việc Dumping sớm thường bắt đầu trong vòng một giờ sau bữa ăn và có thể bao gồm:
- Đau bụng và đầy bụng.
- Buồn nôn và ói mửa.
- Tiêu chảy.
- Chứng sôi bụng (âm thanh ầm ầm phát ra trong dạ dày).
- Đầy hơi.
- Mệt mỏi.
- Cảm thấy yếu ớt hoặc choáng váng.
- Đau đầu.
Trong khi đó, tình trạng Dumping muộn xảy ra ở 25% số người sau phẫu thuật giảm cân. Tiến sĩ Mitchell Roslin, Trưởng khoa Phẫu thuật giảm cân tại Bệnh viện Lenox Hill, cho biết nó xảy ra do lượng đường trong máu của bạn dao động.
Đầu tiên, khối lượng thức ăn đổ vào ruột non sẽ làm tăng lượng đường trong máu. Lúc đó, cơ thể sẽ phản ứng lại bằng cách sản xuất lượng lớn insulin. Lượng insulin dư thừa có thể khiến lượng đường trong máu giảm quá nhiều, gây hạ đường huyết, dẫn đến triệu chứng Dumping muộn.
Thông thường, từ một đến ba giờ sau khi ăn, bạn sẽ có những triệu chứng như mệt mỏi, suy yếu, ngất xỉu, hoang mang, đổ mồ hôi, tim đập nhanh, run rẩy hoặc cáu gắt.
Bổ sung nhiều chất xơ, protein nạc, chất béo lành mạnh là phương pháp điều trị ban đầu của hội chứng Dumping. Ảnh: Stocksy. |
Nguyên nhân
Hầu hết trường hợp mắc hội chứng Dumping xảy ra do tác dụng phụ của phẫu thuật giảm cân. Nhưng hội chứng này cũng có thể xuất hiện ở khoảng 10% người trải qua các phẫu thuật liên quan đến dạ dày, bao gồm cắt dạ dày, phẫu thuật cắt bỏ thực quản, phẩu thuật cắt dây thần kinh phế vị…
Ngoài ra, một số tình tình trạng y tế khác có thể gây ra hội chứng Dumping như bệnh tiểu đường, loét dạ dày, chứng khó tiêu chức năng hay suy tuyến tụy ngoại tiết.
Chẩn đoán
Tiến sĩ Ghiassi cho hay chúng ta nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt nếu nhận thấy các triệu chứng của hội chứng Dumping, đặc biệt nếu có dấu hiệu ngất xỉu hoặc không khỏi sau khi thay đổi chế độ ăn uống.
Bác sĩ có thể chẩn đoán hội chứng Dumping dựa trên tiền sử bệnh và các triệu chứng của bạn. Theo tiến sĩ Ghiassi, bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm dung nạp glucose (OGTT) hoặc xét nghiệm làm rỗng dạ dày để đưa ra chẩn đoán chính xác.
Cách điều trị
Hội chứng Dumping thường được xem là vấn đề nhẹ, tạm thời và tự khỏi trong vòng 3 tháng.
Tuy nhiên, trong trường hợp nghiêm trọng hơn, các triệu chứng có thể kéo dài hơn 12-18 tháng và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.
Cho dù các triệu chứng của bạn nhẹ hay nặng, việc thay đổi chế độ ăn uống là phương pháp điều trị ban đầu. Tiến sĩ Ghiassi chia sẻ những thay đổi sau đây có thể điều trị hiệu quả hầu hết trường hợp mắc hội chứng Dumping:
- Tránh các loại đường đơn giản: Bạn cần tránh ăn kẹo, các loại bánh nướng như bánh quy, bánh ngọt và uống nước có gas. Bạn nên chọn ăn ngũ cốc nguyên hạt và các loại carbs phức tạp khác như gạo lứt hay đậu lăng.
- Ăn nhiều protein nạc: Bạn nên bổ sung nhiều protein nạc như cá, thịt gà, đậu, các loại đậu và đậu hủ.
- Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì ăn 3 bữa ăn lớn mỗi ngày, bạn có thể ăn 5-6 bữa nhỏ, mỗi bữa cách nhau 2-3 giờ.
- Bổ sung nhiều chất xơ: Chất xơ làm chậm quá trình hấp thụ đường trong hệ tiêu hóa. Do đó, bạn hãy thử chuyển từ carbohydrate đơn giản như bánh mì trắng và mì ống sang ngũ cốc nguyên hạt như bột yến mạch hay lúa mì nguyên hạt. Các loại rau giàu chất xơ như bông cải xanh, bông cải trắng và bắp cải cũng rất tốt cho bạn.
- Ăn chất béo lành mạnh: Thực phẩm giàu chất béo như quả bơ, các loại hạt và bơ hạt có thể làm chậm quá trình tiêu hóa.
- Ăn chậm và nhai kỹ: Ăn từ từ giúp làm chậm tốc độ thức ăn di chuyển qua dạ dày và giúp tiêu hóa chậm hơn.
- Tránh chất lỏng 30 phút trước hoặc sau khi ăn: Giữ đủ nước rất quan trọng đối với sức khỏe, nhưng tiêu thụ chất lỏng gần giờ ăn có thể đẩy nhanh quá trình tiêu hóa.
- Nằm nghỉ trong vòng 30 phút sau bữa ăn: Điều này có thể làm chậm thức ăn khi nó di chuyển qua dạ dày và giúp giữ cho huyết áp ổn định.
Nếu thay đổi chế độ ăn uống cũng không giải quyết được các triệu chứng của Dumping, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc như:
- Octreotide: Có thể giúp làm chậm thời gian vận chuyển thức ăn qua dạ dày và ruột non.
- Acarbose: Giúp điều chỉnh lượng đường trong máu nếu mắc hội chứng Dumping muộn.
Thế nào là chế độ ăn kiêng tốt nhất? Làm thế nào để ngừng lo lắng về cân nặng và tập trung vào việc sống lành mạnh? Để giải quyết mối quan tâm về vấn đề này, mục Sức khỏe của Zing giới thiệu bạn cuốn sách Chỉ dẫn để sống khỏe toàn diện của tác giả Shaun Francis. Sách sẽ giúp người đọc tập trung việc ăn uống lành mạnh, rèn luyện thể chất và giữ tinh thần minh mẫn trong thời buổi bận rộn.