Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Tác dụng không ngờ từ hạt tiêu

Ngoài việc giàu hương vị, tiêu đen hỗ trợ hệ tiêu hóa rất tốt. Đáng kinh ngạc nhất là tiêu đen có thể giúp bạn tăng cường hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn.

Tiêu đen phổ biến đến nỗi ta rất dễ coi nó chỉ là một loại gia vị nấu ăn được thêm vào để tăng hương vị, nhưng có một lý do khiến nó từng được gọi là vàng đen. Ngoài việc giàu hương vị, tiêu đen hỗ trợ hệ tiêu hóa rất tốt. Như bạn sẽ thấy, nó đã được dùng để chữa nhiều chứng bệnh khác nhau. Nó là loại gia vị phổ biến nhất trong thời hiện đại và chiếm một phần năm tổng lượng giao dịch gia vị của thế giới.

Đáng kinh ngạc nhất là tiêu đen có thể giúp bạn tăng cường hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn. Tôi gợi ý bạn nên giữ một cái máy xay tiêu chứa đầy hạt ở ngay kế bàn ăn của mình, để có thể thêm nó vào mọi bữa ăn như một thói quen.

Tên chuyên ngành: Piper nigrum.

Họ: Piperaceae.

Các phần sử dụng được: hạt.

Năng lượng học: ấm, khô.

Vị: cay nồng.

Đặc tính của thảo mộc: chống vi trùng, chống ôxy hóa, chống co thắt, giúp xì hơi, kích thích tuần hoàn máu, kích thích toát mồ hôi, long đờm.

Công dụng: các loại sốt, tắc mũi, tắc mạch hoặc chậm tuần hoàn máu, tăng mức sinh khả dụng của các loại thảo dược khác, bệnh trĩ, nhuận tràng dạng nhẹ, viêm khớp.

Cách dùng: làm gia vị cho thức ăn, làm trà, rượu thuốc, thuốc ngậm.

Trước khi chúng ta nhìn vào rất nhiều lợi ích trong y học của hạt tiêu đen, hãy liếc qua lịch sử thú vị của nó đôi chút. Hạt tiêu đã được sử dụng rộng rãi ở Ấn Độ từ ít nhất 4.000 năm qua, có thể còn lâu hơn nữa. Sau đó nó được du nhập sang Ai Cập và La Mã cổ đại.

Kiến thức của chúng ta về hạt tiêu trong thời Ai Cập cổ rất hạn chế. Sau cái chết của vị Pharaoh vĩ đại Rameses II năm 1213 TCN, hạt tiêu đen đã được nhét vào hai lỗ mũi ông như một phần của thuật ướp xác. Tiến tới 1.500 năm sau, chúng ta có một cuốn sách nấu ăn của La Mã từ thế kỷ thứ 3 sau CN có rất nhiều công thức chứa hạt tiêu, mặc dù có thể vào thời đó nó từng là một loại gia vị rất đắt tiền.

Hạt tiêu chiếm vị trí hàng đầu trong thời kỳ đỉnh cao của những tuyến đường buôn bán châu Âu giai đoạn sơ khởi. Suốt thời Trung Cổ, hạt tiêu được coi là một loại hàng hóa quan trọng. Chúng được nhắc đến với cái tên “vàng đen” và thậm chí còn được dùng như một loại tiền tệ để trả thuế và của hồi môn.

Các loại hạt tiêu

Khi mua hạt tiêu nguyên hạt, bạn sẽ để ý thấy ngoài màu đen thường thấy còn có các loại đỏ, trắng và xanh nữa. Tất cả đều từ cùng một loại cây nhưng chúng được chuẩn bị khác nhau để đạt được màu sắc ấy cũng như vị hơi khác đôi chút.

Hạt tiêu đen được hái từ khi còn xanh, luộc sơ rồi hong khô dưới ánh nắng mặt trời. Hạt tiêu trắng được hái khi đã chín hoàn toàn. Lớp thịt bên ngoài bị bóc đi để chỉ còn hạt ở lại. Hạt tiêu xanh được hái khi chưa chín, rồi xử lý để lưu giữ được màu xanh (thường là bằng cách sấy lạnh, ngâm muối hoặc các cách khác). Hạt tiêu đỏ được hái khi đã chín hoàn toàn rồi xử lý để bảo toàn màu đỏ.

Đặc điểm dược tính và năng lượng học của tiêu đen

Tiêu đen có rất nhiều cách dùng. Đặc tính nóng và kích thích của nó rất hữu dụng trong việc chữa nhiều loại cảm cúm, cảm lạnh khác nhau chẳng hạn như sốt lạnh (kích thích toát mồ hôi) và tắc mũi (kích thích long đờm). Tiêu đen đẩy nhanh tuần hoàn máu bằng cách tăng kích thước động mạch chủ và có thể được dùng cho các triệu chứng nghẽn mạch (chẳng hạn như bệnh lạnh tay chân). Nó cũng có thể dùng để chữa cơn đau viêm khớp cục bộ.

Để tăng sinh khả dụng

Điều làm tôi kinh ngạc nhất ở tiêu đen chính là khả năng tăng cường lượng dưỡng chất bạn có thể hấp thụ. Việc này được gọi là tăng sinh khả dụng, và tiêu đen có thể làm như vậy với các loại thảo dược, thực phẩm và thậm chí cả hóa dược.

Trong thực tế, thêm một chút tiêu đen vào các công thức thảo dược hoặc món ăn tối của bạn nghĩa là bạn đã làm tăng các tính chất và dưỡng chất của loại thực phẩm bổ dưỡng mà mình đang ăn. Đó là lý do vì sao tôi dùng loại gia vị này nhiều nhất.

Việc cố thu được nhiều dưỡng chất từ thực phẩm ta ăn rất hợp lý, và tiêu đen có thể giúp làm điều này! Một ví dụ nổi tiếng về khả năng tăng đáng kể sự hấp thụ dưỡng chất của tiêu đen chính là khi thêm nó vào curcumin, tinh chất củ nghệ. Một nghiên cứu đã chỉ ra piperine, tinh chất tiêu đen làm tăng sinh khả dụng của curcumin lên 2.000 phần trăm. Người ta cũng chứng minh rằng piperine làm tăng sinh khả dụng của các loại cây chứa Echinacea và berberine như mao lương hoa vàng.

Ngoài việc tăng sinh khả dụng của các thảo dược, piperine cũng có thể tăng đáng kể hấp thụ coenzyme Q10, tiền chất vitamin A, selen và vitamin B6.

Một bài báo trong tờ Tạp chí Quốc tế về các Tiến bộ trong Nghiên cứu dược phẩm hiện đại nói rằng nó có thể có tác dụng vì những lí do sau:

• Nó đóng vai trò một chất kích thích tuần hoàn máu bằng cách tăng kích thước động mạch chủ, giúp vận chuyển dưỡng chất quanh cơ thể.

• Nó điều chỉnh các đặc điểm lý tính của màng tế bào, giúp chuyển dưỡng chất qua các rào chắn.

• Nó sinh ra một phản ứng sinh nhiệt trong đường ruột, làm tăng cung ứng máu cho khu vực này.

Cho các vấn đề về tiêu hóa

Ngoài việc thêm vào một vị dễ chịu cho món ăn của chúng ta, còn có một lý do khác khiến tiêu đen luôn có mặt trên bàn ăn ở mọi gia đình và hàng quán. Tiêu đen hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Bạn đã bao giờ cảm thấy khó tiêu hay có các dấu hiệu chậm tiêu khác, như

chướng bụng hay đầy hơi? Vị cay của tiêu đen tham gia vào quá trình tiêu hóa nóng khiến mọi thứ chuyển động. Ở phía ngược lại của dải tác dụng, nó cũng có thể được dùng để ngăn tiêu chảy, thậm chí là dùng bên ngoài. Một nghiên cứu đã cho thấy tiêu trắng rang ngăn ngừa hiệu quả bệnh tiêu chảy cả cấp tính và mạn tính ở trẻ sơ sinh và trẻ em khi thoa chúng lên vùng rốn.

Rosalee de la Forêt/Huy Hoàng và NXB Thanh Niên

SÁCH HAY