Nhà báo tự do là công việc đầy nguy hiểm, đặc biệt những người tác chiến tại khu vực chiến sự. Ảnh: freejamesfoley.org |
Nguy cơ mất mạng rất cao
Ngày 19/8, người Mỹ nói riêng và cộng đồng quốc tế nói chung bàng hoàng trước đoạn video quay lại cảnh IS chặt đầu nhà báo tự do James Foley, người đã mất tích từ tháng 11/2012 khi tác nghiệp tại Syria. IS cho biết, tổ chức này hành quyết Foley để trả thù các cuộc không kích của Mỹ cũng như cảnh báo chính quyền Washington. Phiến quân Hồi giáo còn đe dọa sẽ giết thêm Steven Joel Soltoff, một nhà báo Mỹ khác cũng đang mất tích.
Tại một điểm nóng khác là khu vực miền đông Ukraina, các phóng viên cũng đang tác nghiệp trong tình trạng vô cùng nguy hiểm. Tháng 6/2014, Kyiv Post đưa tin, lực lượng ly khai đã bắt giữ hai phóng viên của kênh truyền hình Hromadske TV, Ukraina. Sau đó, hai người này được thả. Theo RIA Novosti, hai phóng viên của Nga cũng bị giết chết ở một địa điểm gần khu vực Luhansk.
CNN cho biết, các nhà báo tự do như Foley thường làm việc đơn độc mà không có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ những cơ quan báo chí lớn. Họ là những người dễ bị tổn thương nhất trước các mối đe dọa này. Nhà báo tự do không thể rời khu vực tác nghiệp khi nó trở nên quá nguy hiểm, hay khi các bài viết của họ được lên trang.
David Rohde, một nhà báo của hãng tin Reuters viết: "Ngày nay, bị bắt cóc ở Syria là hiểm họa lớn nhất với các nhà báo, khốc liệt hơn ở Iraq những năm 2000 hay Lebanon những năm 1980”. Sau cái chết của nhà báo Marie Colvin vì trúng đạn pháo ở Homs, Syria hồi tháng 2/2012, phần lớn các tờ báo phương Tây đã không cử phóng viên tới đây đưa tin nữa. Thay thế họ là các phóng viên tự do với thu nhập ít ỏi, trang bị thiếu thốn, nhiều khi chỉ có một cuốn sổ tay và một chiếc điện thoại di động.
Đồng lương bèo bọt
Theo thống kê mới đây, trong hai năm qua, khoảng 70 nhà báo đã bị giết trong cuộc xung đột ở Syria và hơn 20 nhà báo tự do khác đang mất tích, trong đó có Austin Tice. Anh tác nghiệp trên chiến trường Syria, mất tích ngày 13/8/2012. Trước đó, Tice đã viết vài bài cho tờ Washington Post và một số tờ báo khác.
"Tôi thích làm việc cho một hãng tin hơn là làm tự do. Tôi có thể viết, quay phim, chụp ảnh, phát biểu. Vì thế, nếu hãng tin của bạn đang cần một phóng viên sẵn sàng tham gia hoàn toàn vào một cuộc xung đột và viết bài trong khi người khác không dám, hãy gọi tôi", Tice tuyên bố.
Phóng viên Francesca Borri viết trên tờ Columbia Journalism Review, nhà báo tự do có thu nhập "bèo bọt" nên họ phải tăng độ rủi ro. Anh cho biết mình không có tiền mua bảo hiểm khoảng 1.000 USD/tháng, và cũng không có tiền thuê người giúp đỡ hoặc phiên dịch tiếng Anh. Phóng viên này thấy mình đơn độc tại nơi xa lạ.