Với sự ra đời của sách điện tử, cửa hàng sách tiện lợi những con phố bán sách cũ đang dần bị thu hẹp và biến mất. Những quyển sách cũ, nhàu nát chỉ bằng tiền vài cân giấy vụn nhưng được lưu giữ bởi những người đam mê với chúng. Sách càng cũ càng có giá trị bởi từng được thực hiện bởi những dịch giả danh tiếng hoặc những đầu sách quý hiếm. Điều này khiến không ít bạn trẻ quay lại săn đón, tìm kiếm sách không thua các nhà sưu tầm lành nghề.
Sách cũ chưa bao giờ cũ
Sách không bao giờ bị gò bó trong những con số nhất định. Độc giả từ định giá, tự suy nghĩ xem nên trả bao nhiêu để có được thứ mình cần, đó là cái thú của việc người ta bỏ cả ngày dài đi lang thang lựa chọn trên những con phố sách cũ. Sách cũ trong các gian hàng được khai thác từ nhiều nguồn: được tặng, mua đi bán lại, được trao đổi, ký gửi… giữa người có nhu cầu mua và người có nhu cầu bán, của cá nhân, tập thể- thư viện, trường học… thậm chí là từ những gánh hàng đồng nát.
 |
| Dù nền xuất bản và xu hướng đọc có sự thay đổi và phát triển nhưng không thể phủ nhận được sách cũ vẫn có chỗ đứng nhất định với một lượng độc giả riêng. |
Đi dọc trên đường Láng hay con phố Khương Trung nằm ẩn mình trong góc nhỏ, chúng ta không quá khó để tìm được những cửa hàng sách cũ nhưng không phải ai trong số những người kinh doanh sách cũ cũng hiểu ngọn ngành về chúng. Có rất nhiều lý do để một người bắt đầu tìm đến những cuốn sách nhưng không phải ai cũng chọn cho mình con đường về với sách cũ, nhất là trong cuộc sống hiện đại, thời buổi công nghệ bùng phát như hiện nay.
Thời gian gần đây dòng sách cũ thu hút được sự chú ý với giới trẻ bởi những hoạt động lớn như Ngày sách và di sản, ngày hội trao đổi sách cũ... Tiêu biểu nhất là những nhà xuất bản như Nhã Nam hay Alphabook đã có những ngày hội sách cũ đông kín người. Bạn đọc ưa thích sách cũ bởi lẽ nguồn cung sách cũ thường chỉ là những cá nhân say mê sách, từng bỏ rất nhiều tâm sức để tìm kiếm những cuốn sách cũ cho mình, với nhiều người giá sách ở nhà không khác nào một kho tàng và đây cũng là sự thèm muốn của không ít người.
Giới trẻ không thờ ơ
Như tại Chợ phiên sách cũ vừa qua, rất nhiều bạn đọc trẻ là học sinh, sinh viên đã quan tâm, tìm mua các đầu sách văn học Xô Viết trước đây. Những bản dịch cũ được thực hiện bởi những dịch giả chuyên nghiệp, lối văn phong lạ lẫm cuốn hút dễ dàng có thể đánh bật được những người anh em tái bản cùng tên đương thời được dịch bằng những lớp người trẻ hơn.
Những người dịch trước đây cùng từng là nhà văn, nhà thơ, bên trong họ là cái máu nghệ sĩ nên cách dịch, cách thể hiện cũng khoáng đạt, giàu cảm xúc hơn các thợ dịch bây giờ. Câu chữ không bị bó hẹp trong tư duy lối mòn. Và những bộ sách là công trình nghiên cứu, khảo cứu của các học giả xưa vẫn còn nguyên giá trị, làm quy chuẩn so sánh cho người học, người nghiên cứu hiện nay.
 |
| Sức hút của sách cũ còn được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác như một nét đẹp hiếm có của văn hóa đọc. |
Một cuốn sách giá trị, cần thiết nhưng không còn in ấn, không còn tái bản… tức là cung không đủ cầu cộng thêm vài lý do khác nữa là từ cuốn sách cũ bình dị có thể dễ dàng trở thành cuốn sách quý hiếm. Trong khi hệ thống sách mới đồ sộ và đang dạng hiện nay tưởng chừng thừa sức đáp ứng được tất cả nhu cầu cuộc sống của con người thì chỗ đứng của sách cũ chênh vênh.
Song thực tế không phải vậy, có những cuốn độc giả chỉ tìm được thông qua nguồn sách cũ. Được săn lùng, trân trọng, nâng niu… Văn hóa đọc cũng dần từ đây được định hướng và nâng tầm hơn giữa một biển sách hỗn độn.
Nhiều bạn trẻ đã biết nắm bắt cơ hội khi nhận ra dòng chảy của thị trường sách cũ đang có dấu hiệu khởi sắc trở lại. Từ những người sưu tập bình thường như bao sinh viên khác thấy tiềm tàng khả năng kinh doanh thì đứng ra lập những cửa hàng sách cũ lưu động nhỏ trên mạng hoặc cửa hàng bán trực tiếp cho những người có nhu cầu.
 |
| Không chỉ có những người cao tuổi mà ngay cả các bạn trẻ ngày nay vẫn rất thích thú với dòng sách cũ. |
Hoạt động kinh doanh sách cũ đa phần có tính bột phát, không đứng dưới sự quản lý của một doanh nghiệp hoặc cơ quan chủ quản nào. Bạn Nguyễn Đức Anh, sinh viên học báo chí tuyên truyền Hà Nội tự hào khoe về quán cà phê sách của mình đầy hứng khởi. “Lúc đầu mình chỉ lưu giữ vài quyển sách, nhưng mê quá mua càng ngày càng nhiều mà nhà lại không có chỗ chứa nữa nên quyết định mở quán café sách để thêm chỗ để vừa giao lưu được với mọi người cùng chung đam mê. Thấy nhiều người cũng thích sách cũ mình vui lắm”.
Dòng sách cũ đang quay trở lại. Những ngày hội sách cũ nên được tổ chức thường xuyên hơn để đây trở thành dịp kết nối, trao đổi, giao lưu giữa những người đam mê sách cũ và giúp cho giá trị của sách nói chung luôn bền vững với thời gian.
