Những KOL này thu hút hàng triệu người theo dõi bằng cách phô trương cuộc sống thượng lưu mà người thường chỉ có thể mơ ước: mở hộp túi Hermes, đi du lịch trên những chiếc Rolls-Royces xa xỉ và mua những viên ngọc quý hiếm trị giá hàng triệu USD.
Nhưng kiểu nội dung này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro ở Trung Quốc - quốc gia muốn trấn áp chủ nghĩa “tôn thờ tiền bạc” trong xã hội. Bằng chứng mới nhất là khi 3 KOL hàng đầu của nước này đã bị cấm sóng, “trả giá” cho loạt nội dung khoe giàu của mình.
Tạo dấu ấn bằng những video xa xỉ
Những người nổi tiếng này đã biến mất khỏi mọi nền tảng lớn của Trung Quốc gần như cùng một lúc vào ngày 21/3. Tài khoản của họ trên Douyin, Weibo, Xiaohongshu và một số nền tảng khác hiện đã bị khóa. Sự mất tích này làm dấy lên làn sóng suy đoán và thảo luận trên các mạng xã hội, Sixth Tone cho biết.
từ một video hồi tháng 12/2023. Wang khoe một hộp trang sức lớn chứa tất cả những đồ xa xỉ anh đeo gần đây. Ảnh: xiaolaodao. |
Các nền tảng không đưa ra lý do cụ thể cho lệnh cấm, chỉ nói rằng những người có ảnh hưởng đã vi phạm nguyên tắc cộng đồng.
Nhưng động thái này diễn ra trong bối cảnh chính phủ vừa đàn áp các nội dung cổ súy chủ nghĩa tôn thờ tiền bạc ở Trung Quốc.
Trong số những KOL bị cấm có Wang Hongquanxing (31 tuổi) đến từ tỉnh Hà Bắc. Người này nổi tiếng vì khoe bộ sưu tập trang sức siêu đắt tiền của mình. Anh sở hữu hơn 4,3 triệu người theo dõi trên Douyin, phiên bản TikTok của Trung Quốc, trước khi bị cấm sóng.
Wang xuất hiện trong các video “flexing” những viên kim cương hồng, những viên ngọc trai to bằng trứng chim bồ câu và những viên ngọc bích tinh xảo. Trong các cuộc phỏng vấn, anh tuyên bố sở hữu 7 căn hộ sang trọng ở Bắc Kinh và nói rằng mình không bao giờ rời khỏi nhà nếu bộ trang phục không trị giá “tám chữ số” - hay nói cách khác là ít nhất 10.000.000 nhân dân tệ (1,4 triệu USD).
Vào tháng 3, anh mở một cửa hàng xa xỉ phẩm ở Bắc Kinh, với sự tham dự của các KOL khác tại lễ khai trương. Nhưng Wang hiện không nằm trong danh sách người đại diện hay cổ đông của công ty trang sức này, Sixth Tone cho biết.
Những người có ảnh hưởng bị cấm khác là Sister Abalone - thường được 2,3 triệu người theo dõi gọi là "người phụ nữ giàu nhất Internet". Cô đã tạo dấu ấn trên Douyin bằng cách chia sẻ những video “room tour” 2 căn biệt thự sang trọng của cô ở Ma Cao.
Bên cạnh đó, một cô gái 25 tuổi với hơn 3 triệu người theo dõi và được biết đến với cái tên Mr. Bo cũng bị cấm khỏi nền tảng. Cô nổi tiếng chủ yếu nhờ trưng bày bộ sưu tập túi Hermes, xe hơi sang trọng và quần áo hàng hiệu.
Mạng xã hội Trung Quốc bài trừ lối sống xa xỉ
Cả 3 KOL đều dùng độ nổi tiếng của mình để đầu tư cho sự nghiệp kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử và livestream.
Theo dữ liệu từ Chanmama, Mr. Bo là chuyên gia giới thiệu các mỹ phẩm làm đẹp. Các buổi livestream của ông mang về trung bình từ 750.000-1 triệu nhân dân tệ trong 3 tháng qua. Trong khi đó, các buổi phát sóng của Wang - cũng tập trung vào bán các sản phẩm làm đẹp - đã tạo ra trung bình 2,5-5 triệu nhân dân tệ trong tháng 2 và tháng 3.
Sự biến mất đột ngột của các KOL đã làm dấy lên cuộc bàn luận sôi nổi trên Weibo. Trong đó, hashtag liên quan thu hút hơn 210 triệu lượt xem.
KOL khoe những món ngon như tổ yến. Ảnh: baoyujiajie. |
Nhiều cư dân mạng bày tỏ hong mang trước lệnh cấm, trong khi người hâm mộ tỏ ra rất thất vọng khi không thể xem nội dung của họ. Một trong những bình luận được nhiều lượt thích nhất trên Weibo có nội dung: “Wang thực sự rất giàu có. Nhờ anh ấy, tôi đã biết được nhiều sản phẩm cao cấp mà tôi chưa từng tiếp xúc trước đây”.
Tuy nhiên, lệnh cấm cũng thu hút được một lượng người ủng hộ đáng kể. Nhiều bình luận cho rằng trong những năm gần đây môi trường Internet đã trở nên độc hại. Họ đặt câu hỏi liệu những KOL có thực sự giàu có như họ khoe khoang hay không.
Động thái cấm sóng diễn ra chỉ vài ngày sau khi các nền tảng xã hội lớn của Trung Quốc đồng loạt thông báo bài trừ tôn thờ tiền bạc, lối sống xa xỉ và các “giá trị độc hại” khác.
Theo báo cáo của Douyin, nền tảng này đã xóa 4.701 nội dung và 11 tài khoản có chứa nội dung trong nửa đầu tháng 5. Trong đó có cả tài khoản quay cảnh trẻ vị thành niên phô trương hàng hóa xa xỉ và nhấn mạnh mức giá đắt đỏ của chúng.
Những chiếc bẫy vô hình trên mạng xã hội
Cuốn sách Vũ trụ kĩ thuật số của giáo sư Kim Sang Kyun đã đi sâu phân tích, mổ xẻ một cách tường tận, những tác động các thiết bị thông minh, thế giới ảo và mạng xã hội trong cuộc sống hiện đại.