Thành lập vào năm 1948, từ một công ty bán kẹo cao su cho trẻ em trong thời hậu chiến ở Nhật Bản, Lotte Group đã phát triển thành một công ty đa quốc gia lớn. Shin Kyuk Ho, người sáng lập, đã lãnh đạo tập đoàn này gần 6 thập kỷ, cho đến khi con trai thứ của ông, Shin Dong Bin, tiếp quản vị trí này. Theo Yonhap, hiện tại, Lotte là tập đoàn lớn thứ 5 của Hàn Quốc.
Anh - em, cha - con đấu tranh quyền lực
Ngày 17/8 năm ngoái, Shin Dong Bin, con trai thứ 2 của nhà sáng lập Lotte Group, đẩy cha ra khỏi chiếc ghế chủ tịch và hoàn tất việc kế nhiệm với tư cách người đứng đầu doanh nghiệp gia đình. Cuộc họp cổ đông diễn ra vào 9h30 sáng tại khách sạn Teikoku ở thành phố Tokyo, Nhật Bản và kéo dài 15 phút.
Quyết định đưa ra dựa trên kết quả đa số phiếu bầu. Theo đó, kỷ nguyên lãnh đạo của Shin Kyuk Ho đã kết thúc và mở ra kỷ nguyên mới của Shin Dong Bin, Business Korea đưa tin.
 |
| Tháng 8 năm ngoái, Shin Kyuk Ho, người sáng lập Lotte Group, bị con trai thứ đẩy khỏi chiếc ghế chủ tịch tập đoàn. Ảnh: Yonhap |
Shin Kyuk Ho sau đó đã kiện con trai và các thành viên hội đồng quản trị khác của Lotte, vì đã lật đổ ông một cách bất hợp pháp, theo tuyên bố hôm 8/10/2015 từ con trai cả Shin Dong Joo. Tuy nhiên, Lotte Group khẳng định, quyền lãnh đạo của đương kim chủ tịch là hợp pháp và phù hợp.
"Shin Dong Bin không xứng đáng ngồi vào vị trí đó", Bloomberg dẫn lời trưởng nam Dong Joo nói. Người đàn ông này khẳng định, lỗ của Lotte tăng lên trong thời gian tập đoàn này mở rộng vào Trung Quốc, là một minh chứng cho việc em trai ông không phù hợp để dẫn dắt tập đoàn.
"Trong một thời gian dài, Dong Bin và tôi có vai trò riêng trong Lotte. Tuy nhiên, em trai tôi đã tham lam và vượt quá bổn phận", ông nói.
Vụ kiện được trình cả ở Hàn Quốc và Nhật Bản.
Sau đó vài ngày, Shin Kyuk Ho tổ chức gặp gỡ các nhà báo Hàn Quốc tại văn phòng của ông trên tầng 34 tại Khách sạn Lotte ở trung tâm Seoul, và tuyên bố người kế nhiệm ông phải là con trai lớn, Dong Joo, The Seoul Times đưa tin.
"Như một lẽ tự nhiên, người kế nhiệm của tôi nên là con trai trưởng, theo truyền thống ở cả Nhật Bản và Hàn Quốc. Dong Bin thì không. Nó đã đánh cắp vị trí đó từ tôi và anh trai của nó", ông lão nói với giới truyền thông.
Theo đương kim Chủ tịch Lotte Group, sức khỏe của cha anh rất yếu. Ông không đủ tỉnh táo và minh mẫn để đưa ra quyết định và bị anh trai anh thao túng. Tuy nhiên, người sáng lập tập đoàn khẳng định, sức khỏe của ông đang rất tốt, có thể cống hiến trong nhiều năm. Ông sẵn sàng bỏ qua nếu con trai thứ 2 xin lỗi.
Dưới sự ủng hộ của cha, Dong Joo tiến hành một loạt nỗ lực nhằm lật đổ người em trai nhưng không có tác dụng. Hồi tháng 3, Shin Dong Bin quyết định trục xuất cha ra khỏi ban giám đốc của chi nhánh chính của Lotte, một động thái nhằm tiếp tục củng cố quyền kiểm soát tập đoàn gia đình lớn thứ 5 Hàn Quốc.
"Việc ban quản lý công ty không tái bổ nhiệm người sáng lập tập đoàn vào hội đồng quản trị vì lý do tuổi cao và sức yếu. Quyết định này cũng nhằm cải thiện cơ cấu quản trị của công ty, khiến nó trở nên minh bạch hơn", người phát ngôn của Lotte Group nói.
Căng thẳng trong vấn đề pháp lý
Hôm 10/6, hơn 200 công tố viên Hàn Quốc đã đột kích 17 địa điểm liên quan đến Lotte Group, gồm văn phòng của người sáng lập tập đoàn tại Khách sạn Lotte ở Seoul, cũng như nhà của đương kim Chủ tịch Shin Dong Bin, sau những cáo buộc về việc tạo ra quỹ đen thông qua giao dịch nội bộ, Yonhap đưa tin.
Một người phụ trách quản lý quỹ của tập đoàn nói với các công tố viên rằng, Shin Kyuk Ho và Shin Dong Bin đã tạo ra quỹ đen thông qua các giao dịch bất hợp pháp trong nội bộ lần lượt khoảng 10 và 20 tỷ won mỗi năm. Số tiền này được dùng để hối lộ các quan chức dưới thời cựu Tổng thống Lee Myung Bak, trong cuộc chạy đua xin giấy phép xây dựng Lotte World Mall.
Khu phức hợp này là một tòa nhà cao 555 m. Chính quyền dưới thời Tổng thống Lee đã cho phép Shin Kyuk Ho xây dựng, dù phải thay đổi một đường bay quân sự của căn cứ không quân gần đó.
Giới truyền thông Hàn Quốc cũng cho hay, Lotte là tập đoàn hưởng lợi nhiều nhất trong số các công ty của quốc gia này giới thời ông Lee. Cuộc điều tra có thể mở rộng đến những người thuộc bộ máy chính phủ cũ.
Lotte cho hay, cuộc điều tra làm ảnh hưởng đến công việc kinh doanh của tập đoàn, nhưng sẽ hợp tác với bên công tố để giải quyết các nghi ngờ.
 |
| Một khách sạn thuộc tập đoàn Lotte. Ảnh: Forbes. |
4 ngày sau, các công tố viên thực hiện kiểm tra tại 15 địa điểm khác và tịch thu một số tài liệu, sổ kế toán và đĩa cứng máy tính. Một số thành viên cấp cao của Lotte bị cấm rời khỏi đất nước, trong khi những thành viên trong gia đình người sáng lập dự kiến bị triệu tập.
Sau đó, Lotte Chemical cho biết, họ rút lại đề nghị đấu thầu Axiall, nhà sản xuất hóa chất có trụ sở tại Mỹ. Ngoài ra, kế hoạch niêm yết Khách sạn Lotte, gồm những cửa hàng kinh doanh miễn thuế - một phần kế hoạch tháo gỡ mạng lưới sở hữu chồng chéo phức tạp giữa hơn 90 công ty thuộc Lotte Group, cũng bị tạm hoãn.
Quyết định hoãn IPO là một tổn thất lớn đối với Lotte, tập đoàn có 89 chi nhánh tại Hàn Quốc với giá trị tài sản lên tới 100 nghìn tỷ won (85 tỷ USD). Trong bối cảnh đại gia đình sáng lập Lotte chia rẽ vì tranh giành quyền lực, cuộc khủng hoảng của họ trở nên trầm trọng hơn. Ly do các công tố viên Hàn Quốc mở rộng điều tra đối với hoạt động kinh doanh của tập đoàn sau những cáo buộc về hành vi lập quỹ đen, biển thủ tiền và hối lộ.
“Cuộc khủng hoảng này có thể được coi là một vấn đề quản trị và khuất tất tại tập đoàn Lotte. Trong tương lai, Lotte phải cải thiện hoạt động quản trị một cách cơ bản”, Kim Ho Joon, Giám đốc bộ phận Nghiên cứu quản trị của Công ty Chứng khoán Daishin tại Seoul, nhận xét.
Trước đó, vào năm ngoái, chính phủ Hàn Quốc cản trở kế hoạch phát triển tòa nhà chọc trời cao 123 tầng tại thành phố Seoul của Lotte, với lý do quan ngại về độ an toàn. Cuối năm đó, giới chức nước này từ chối gia hạn giấy phép cho các cửa hàng miễn thuế đang hoạt động tại tòa tháp của tập đoàn.
Thành viên đầu tiên trong gia đình người sáng lập bị bắt
Hôm 7/7, Tòa án Quận Trung tâm thành phố Seoul vừa ban hành lệnh bắt chính thức đối với Shin Young Jia, 73 tuổi, là con gái của nhà sáng lập Lotte. Lý do là bởi vị này bị nghi vấn nhận hối lộ từ nhiều công ty, và Jung Woon Ho, cựu giám đốc của Nature Republic - người đang là tâm điểm của một vụ bê bối liên quan tới vận động hành lang, làm rung chuyển lĩnh vực luật pháp Hàn Quốc, Yonhap đưa tin.
Shin Kyuk Ho hiện là giám đốc của nhiều chi nhánh của tập đoàn đa ngành này, bao gồm Hotel Lotte và Lotte Shopping. Bà sở hữu 0,74% cổ phần tại Lotte Shopping, 2,52% cổ phần tại Lotte Confectionery, 2,66% cổ phần tại Lotte Chilsung Beverage và 1,09% cổ phần của Lotte Foods.
“Chúng tôi có lý do để nghi ngờ người phụ nữ này đã phạm tội”, tòa án cho biết và khẳng định trên Yonhap việc bắt người là cần thiết.
3 ngày trước khi Young Jia bị bắt, giới chức đã điều tra nhà của một quản lý Quỹ Học bổng Lotte - một trợ lý thân cận của người phụ nữ 73 tuổi. Bà cũng từng bị cảnh sát triệu tập để thẩm vấn.
Con gái của Shin Kyuk Ho, người sáng lập Lotte Group, bị tình nghi bỏ túi khoảng 3 tỷ won (tương đương 2,5 triệu USD) tiền “lại quả” từ Jung Woon Ho, cựu giám đốc của Nature Republic, và các công ty khác cho quyền kinh doanh tại các cửa hàng miễn thuế của Lotte.
Bên cạnh đó, các công tố viên cho hay, bà cũng bị cáo buộc bòn rút khoảng 4 tỷ won (khoảng 3,5 triệu USD) từ một công ty phân phối nhập khẩu do con trai bà quản lý. Giới chức nhấn mạnh, họ sẽ điều tra kỹ người phụ nữ này, từ vấn đề tham nhũng cá nhân đến những vi phạm khác của tập đoàn.
Trước những biến động bất lợi trong nội bộ tập đoàn, cổ phiếu bán lẻ niêm yết tại Hàn Quốc của Lotte giảm từ 15 đến 20%.
