Theo Forbes, hồi tháng 1, FTX của Sam Bankman-Fried huy động thành công 400 triệu USD vốn mạo hiểm và mang mức định giá 32 tỷ USD. Khi danh sách tỷ phú thế giới năm 2022 xuất hiện vài tuần sau đó, Sam là tỷ phú giàu thứ hai trong thế giới tiền mã hóa với khối tài sản 24 tỷ USD.
Song đến nay, Bankman-Fried đã phá sản và chờ đợi bị xét xử với hàng loạt cáo buộc liên quan đến lừa đảo nhà đầu tư. Trước khi bị bắt ở Bahamas, Sam tiết lộ tài khoản ngân hàng đã giảm xuống còn 100.000 USD và anh ta thậm chí không chắc sẽ thanh toán chi phí luật sư ra sao.
Gary Wang - nhà đồng sáng lập FTX - cùng một cựu giám đốc công nghệ cũng chứng kiến số tài sản 5,9 tỷ USD bốc hơi.
Sụp đổ dây chuyền
Cú sốc kinh tế sau đại dịch, lạm phát và lãi suất gia tăng đã kéo dòng vốn ra khỏi hệ sinh thái đầu cơ tiền mã hóa. Không riêng FTX, hàng loạt công ty tiền mã hóa nổi tiếng đã nổ tung, từ sự sụp đổ 40 tỷ USD vào tháng 5 của UST và LUNA cho đến làn sóng phá sản của Three Arrows, Voyager Digital, Celsius hay BlockFi.
Bitcoin, đồng tiền số lớn thế thế giới, đã giảm 65% so với mức đỉnh ghi nhận hồi tháng 11 năm ngoái. Tương tự, hơn 2.000 tỷ USD vốn hóa của thị trường đã biến mất.
Kể từ thời điểm lập danh sách vào tháng 3, 17 người giàu có nhất thị trường tiền mã hóa đã thiệt hại 116 tỷ USD. 15 người trong số đó mất hơn 50% tài sản trong 9 tháng qua và 10 người mất hoàn toàn vị thế tỷ phú.
| Tên | Nguồn gốc tài sản | Giá trị tài sản trong tháng 3 (tỷ USD) | Giá trị tài sản trong tháng 12 (tỷ USD) |
| Changpeng Zhao | Binance | 65 | 4,5 |
| Sam Bankman-Fried | FTX, Alamenda Research | 24 | 0 |
| Brian Armstrong | Coinbase | 6 | 1,5 |
| Gary Wang | FTX, Alamenda Research | 5,9 | 0 |
| Chris Larsen | Ripple, XRP | 4,3 | 2,1 |
| Tyler Winklevoss | Bitcoin, Gemini | 4 | 1,1 |
| Cameron Winklevoss | Bitcoin, Gemini | 4 | 1,1 |
| Barry Silbert | Digital Currency Group | 3,2 | 0 |
| Jed McCaleb | Ripple, XRP | 2,5 | 2,4 |
Người có nhiều thứ để mất nhất là Changpeng Zhao (CZ) - CEO sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất thế giới Binance. CZ nắm ước tính 70% của Binance và được Forbes định giá 4,5 tỷ USD, giảm mạnh hơn 14 lần từ con số 65 tỷ USD ghi nhận hồi tháng 3.
Trong vụ sụp đổ FTX, CZ có dấu ấn quan trọng khi tuyên bố bán hết số FTT (token của FTX) mà Binance nắm giữ và kích hoạt làn sóng rút tiền của người dùng. Dẫu loại thành công một đối thủ, CZ cũng phải đối mặt với nhiều hậu quả, trước mắt là khả năng bị thu hồi hơn 2,1 tỷ USD thu được từ việc bán cổ phần trong FTX cho Bankman-Fried giai đoạn hè năm 2021.
Bên cạnh đó, CZ và Binance đang đối mặt với hàng loạt cáo buộc tạo điều kiện cho hoạt động rửa tiền và tội phạm tài chính từ cơ quan quản lý Mỹ lẫn châu Âu. Nhiều nhà đầu tư cũng cho rằng bức tranh tài chính của Binance chưa thực sự minh bạch.
Trong một hội thảo vào cuối tháng 12, CZ nhấn mạnh Binance là tổ chức độc đáo và không có khoản vay từ bất cứ tổ chức nào khác. “Chúng tôi sẽ chứng minh tất cả nỗi sợ hãi là sai”, CZ tuyên bố.
Các khoản nợ chồng chéo
Barry Silbert - người đứng đầu Digital Currency Group (DCG) - cũng là tâm điểm của thị trường khi một trong những tài sản chính của tập đoàn, công ty cho vay tiền mã hóa Genesis Global Capital, đang nợ ít nhất 1,8 tỷ USD. Bản thân DCG cũng gánh nhiều khoản nợ lên tới hàng tỷ USD.
Để duy trì hoạt động, Silbert nhiều khả năng phải huy động thêm vốn hoặc phá bỏ đế chế DCG đang nắm giữ 200 khoản đầu tư vào các dự án.
Forbes ước tính giá trị các khoản nợ chưa thanh toán của DCG lớn hơn giá trị thị trường của công ty trong bối cảnh hiện tại; DCG cũng có thể gặp khó khăn trong việc hạn chế các dự án kém thanh khoản.
 |
| Các tỷ phú crypto thiệt hại không nhỏ trong năm nay. Ảnh: Reuters. |
Vì những lý do này, Forbes ước tính giá trị hiện tại của 40% cổ phần của Silbert trong DCG bằng 0 USD. Các khoản đầu tư cá nhân của Silbert cũng không thể xác định.
Trong khi đó, hai anh em Cameron và Tyler Winklevoss - nhà sáng lập sàn giao dịch Gemini - đang lao đao khi bị Genesis nợ tới 900 triệu USD. Trước đó, Gemini và Genesis hợp tác triển khai dịch vụ cho người dùng gửi tiền với lãi suất lên tới 8%.
Đối với Brian Armstrong - CEO Coinbase - sự sụp đổ của FTX là cơ hội tấn công các đối thủ như Binance. Tuy nhiên, giới đầu tư dường như không quan tâm khi cổ phiếu Coinbase đã giảm 64% kể từ tháng 8 và hơn 95% so với đợt IPO trị giá 100 tỷ USD vào tháng 4/2021.
Trong khi đó, người đồng sáng lập Coinbase là Fred Ehrsam mất gần hết tài sản sau khi công ty Paradihm của ông đầu tư 278 triệu USD vào vốn chủ sở hữu FTX.
Hai nhà sáng lập sàn giao dịch NFT OpenSea là Devin Finzer và Alex Atallahh cũng không còn giữ vị trí tỷ phú. Khối lượng giao dịch của sàn này so với tháng 1 đã giảm 20 lần xuống 10 triệu USD.
Độc giả Zing có thể tìm đọc thêm các cuốn sách hay về kinh tế tại Tủ sách kiến thức kinh tế. Các cuốn sách cung cấp cho độc giả nhiều kiến thức về kinh tế vĩ mô, chứng khoán, bất động sản, lạm phát, các cuộc suy thoái từng xảy ra, kinh nghiệm quản lý chi tiêu...
