Lấy những cái tên nghe có vẻ đầy tri thức, học thuật, song nhiều fanpage lập ra để bán sách lậu, sách giả. Không chỉ nằm ở các hiệu sách, bày bán trên vỉa hè, sách giả giờ đây đã len lỏi lên mạng với nhiều hình thức tinh vi.
Sách giả được quảng cáo rầm rộ, lộng hành trên mạng xã hội
Nếu là người quan tâm tới sách vở, đôi lần click vào những fanpge của các đơn vị xuất bản, phát hành sách, các group đọc sách thì trên tường Facebook của bạn sẽ thường xuyên hiện lên những bài quảng cáo bán sách. Không ít các bài viết trong số đó bán sách giả, sách lậu.
 |
| Ảnh chụp tại một vụ bắt sách lậu ở Hà Nội. Ảnh: FN |
Đặc điểm chung của những fanpage này là thường quảng cáo bán những cuốn sách đang được quan tâm trên thị trường. Những cuốn best-seller hoặc long-seller, sách văn học kinh điển, sách kỹ năng, dạy làm giàu vốn được nhiều người ưa thích trở thành mặt hàng béo bở cho những người làm và phát hành sách lậu.
Có những trường hợp như cuốn sách Hiểu về trái tim (Thiền sư Thích Minh Niệm) được đơn vị phát hành cam kết dành lợi nhuận để làm từ thiện, mổ tim miễn phí cho trẻ em nghèo cũng bị 5 nơi in lậu, làm giả. Có những cuốn sách chỉ được phát hành độc quyền bởi những thương hiệu uy tín như sách của TS Lê Thẩm Dương cũng bị bán trên những page này.
Đánh vào tâm lý người mua, những fanpage này thường lấy tên đi thẳng vào yếu tố “giá rẻ” như: “Tổng kho sách”, “sách hay giá rẻ”… Hầu hết bài bán sách giả này đều đưa ra chiêu bài “giảm giá shock”, “giảm giá đặc biệt”, “xả kho sách”, “chỉ còn vài cuốn duy nhất giảm giá”, “sale khủng”…
Một số fanpage lại dùng những tên đầy tri thức, ăn theo các cộng đồng đọc sách uy tín để đánh lừa bạn đọc như “sách tinh hoa”, “mọt sách”… Tuy vậy, cũng có những fanpage nghe có vẻ bán sách chất lượng nhưng chỉ cần quan tâm tới sách một chút sẽ biết được đó là nơi không đáng tin cậy. Ví dụ, một fanpage lấy tên “NXB Nhã Nam - Trang chuyên xả hàng tồn kho”. Độc giả tinh ý sẽ nhận ra Nhã Nam là công ty liên kết xuất bản và phát hành sách, không phải một nhà xuất bản.
 |
| Sách giả được rao bán trên một fanpage với 982 lượt bình luận, gần 1000 lượt tương tác. |
Những bài quảng cáo bán sách giả này cũng được làm rất thức thời. Mỗi bài bán sách được thiết kế với hình thức bắt mắt, sách được gom vào combo theo chủ đề như sách cho phụ nữ thành thị, sách dạy làm giàu, cách nghĩ để thành công… Tình trạng treo sách thật bán sách giả không hiếm tại các trang bán sách trên mạng xã hội.
Bên cạnh đó, những lời lẽ khẳng định chắc nịch về chất lượng sách cũng đánh lừa bạn đọc. “Kiểm tra hàng thoải mái, đúng hàng mới nhận”. “Bộ sách hot đang được giới kinh doanh săn đọc”… thường khiến người mua yên tâm về cha
Trước mê trận sách giả được rao bán tinh vi như vậy, độc giả vốn là những người tiêu dùng bình thường khó lòng phân biệt được. Một số page bán sách như vậy có lượng tương tác lớn. Mỗi bài quảng cáo có tới hàng trăm bình luận mua hàng, cả nghìn lượt "like". Thậm chí, họ đăng cả những phản hồi của bạn đọc rằng đã nhận được “sách hay”, “sách chất lượng”.
Sách giả đắt hơn sách thật, một cuốn sách 17 nơi làm lậu
Các trang bán sách giả thường giảm giá để đánh vào tâm lý ham rẻ của người tiêu dùng. Một số page bán sách sử dụng những thủ đoạn tinh vi như tăng giá sách giả lên cao sau đó bán hạ giá.
Ví dụ, một bộ Kính vạn hoa của Nguyễn Nhật Ánh (phiên bản 18 tập của NXB Kim Đồng) có giá 1.242.000 đồng, song một page bán sách giả nói trọn bộ sách giá 1.442.000 đồng, “giảm giá khủng” chỉ còn 799.000 đồng.
Bộ Ma thổi đèn (Nhã Nam và NXB Văn học phát hành) được một page rao có giá 1.028.000 đồng, giảm còn 535.000 đồng. Trang này còn quảng cáo đây là “sách chuẩn, mới 100%, tái bản mới nhất của Nhã Nam”, và khuyến mãi này chỉ dành cho “150 khách hàng đầu tiên”.
Tuy nhiên, để ý kỹ có thể thấy, Ma thổi đèn hiện là bộ sách khó mua trên thị trường, vì từ sau 2014, Nhã Nam chưa tái bản lại bộ sách. Một cuốn Nam hải quy khư (quyển 2, phần II của bộ Ma thổi đèn) của Nhã Nam có giá bìa là 120.000 đồng, tuy nhiên page bán sách giả nâng giá bìa sách lên 140.000 đồng.
 |
| Một số trang được First News và Alpha Books cho là bán sách giả, sách lậu. |
Công ty sách First News - một đơn vị thường lên tiếng mạnh mẽ về tình trạng sách giả, sách lậu - cho biết họ có hơn 480 đầu sách bị in lậu, làm giả dưới mọi hình thức và một đầu sách bị hàng chục nơi in lậu làm giả, cạnh tranh đua nhau giảm giá.
Các cuốn sách best-seller như Đắc nhân tâm, Quẳng gánh lo đi và vui sống, Hành trình về phương Đông và bộ sách của Nguyên Phong, bộ 18 cuốn Hạt giống tâm hồn, Nghĩ giàu làm giàu... thậm chí bị từ 10 đến 17 nơi in lậu, làm giả cùng một lúc.
Mới đây, Alpha Books và First News cùng công bố khoảng 40 fanpage chuyên trưng bày quảng cáo sách thật của các nhà xuất bản, công ty sách Việt Nam nhưng lại bán sách giả, sách in lậu kém chất lượng, sách có nhiều sai sót với số lượng lớn.
Ông Nguyễn Văn Phước - CEO của First News - kêu gọi những người làm sách chân chính cùng đoàn kết lại để lên tiếng tố cáo những nơi phát hành sách giả, sách lậu.
Ông Phước cho biết: “Chúng tôi đã kiên trì thâm nhập, đặt sách nhiều lần ở các trang này suốt 6 tháng qua và nhận được toàn sách giả, sách kém chất lượng, sai sót từ những trang bán sách này. Một ngày chúng vận chuyển giao hàng sách giả ngày đêm, kể cả thứ bảy, chủ nhật và ngày lễ với số lượng rất lớn, vì lợi nhuận rất nhiều”.
Bên cạnh các cửa hàng trên những sàn thương mại điện tử, các fanpage chính là các vệ tinh chân rết, vòi bạch tuộc của những trùm in lậu. “Chúng tôi cũng đã làm việc với các cơ quan chức năng để sớm truy tố những kẻ sản xuất, mua bán sách giả, sách lậu trước pháp luật”, ông Phước cho biết.
