Thống kê của đơn vị nghiệp vụ cho thấy chỉ tính từ năm 2007 tới nay, có hơn 7.200 trường hợp trùng số CMND trên địa bàn TP HCM. Việc cơ quan công an cấp số CMND trùng đã dẫn đến hàng loạt rắc rối cho các “nạn nhân”.
Ông bà trùng nhau
Bà T.T.T.N. (60 tuổi, quận Phú Nhuận) - người có số CMND trùng với một người đàn ông ở quận 11 - chia sẻ: “Tôi làm CMND lần đầu sau ngày đất nước thống nhất. Năm 1995, do ngân hàng nơi tôi mở tài khoản giao dịch yêu cầu tôi mới đổi lại CMND mới.
Từ đó tới nay tôi đổi thêm hai lần nữa vì CMND cũ và bị mất, nhưng tôi chỉ có một số CMND duy nhất. Mọi chuyện vẫn diễn ra bình thường cho đến khi tôi đi làm hộ chiếu thì được thông báo trùng số CMND với một người ở quận 11.
Tôi phải làm đơn xin xác nhận gửi Phòng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (PC64) công an TP HCM, đề nghị họ xác nhận CMND của tôi là đúng với hồ sơ gốc.
Chờ đợi hàng tháng trời, phải đi tới đi lui gặp cán bộ của các cơ quan nhiều lần tôi mới được cấp giấy xác nhận đúng hồ sơ gốc để làm hộ chiếu.
Tới giờ tôi vẫn còn lo lắng về sự cố này, không biết khi thực hiện các giao dịch khác thì có vướng mắc gì nữa không. Nếu người trùng số CMND của tôi vi phạm pháp luật, tôi có bị ảnh hưởng gì hay không?”.
 |
| Chứng minh nhân dân của ông C.V.S. và ông N.H.H. có số trùng với nhau là 020120462. |
Trong khi đó, ông B.N.T. - người trùng số CMND với bà T.T.T.N. - tỏ ra ngạc nhiên khi được thông báo về việc bị trùng số với bà N..
Ông T. cho biết ông làm CMND từ nhiều năm trước, chưa hề nghe ai thông báo bị trùng số và từ trước tới nay cũng không gặp khó khăn gì trong giao dịch dân sự, giao dịch qua tài khoản ngân hàng.
Về nguyên tắc, ông T. phải đổi lại CMND, hộ chiếu nhưng hiện nay ông vẫn sử dụng CMND bình thường, không thấy cơ quan chức năng yêu cầu đổi CMND, hộ chiếu.
020120462A và 020120462HCM
Ông C.V.S. (58 tuổi, quận Bình Thạnh) và ông N.H.H. (58 tuổi, quận 3) cùng sở hữu chung một số CMND là 020120462. Ngày 31/7, ông S. cho biết số CMND của ông bị trùng với người khác là do cơ quan công an cấp sai.
Theo ông S., khoảng năm 1976 - 1977 khi ông đang học đại học Bách khoa TP HCM thì có cán bộ công an đến trường làm CMND cho các sinh viên, trong đó có ông.
Cuối năm 2012, do giấy CMND quá cũ, ông đã đổi lại và giữ nguyên số CMND như cũ. Ông chỉ biết việc bị trùng số CMND với người khác khi mở thẻ ATM tại Ngân hàng Đông Á.
Khi đó một nhân viên của ngân hàng nói có người trùng số CMND với ông đã mở thẻ ATM trước. Tuy nhiên, Ngân hàng Đông Á đã linh động giải quyết cấp thẻ ATM cho ông bằng cách thêm chữ A vào sau số cuối của CMND, thành 020120462A.
Rắc rối vẫn chưa hết khi nhân viên của ông S. đi làm mã số thuế cá nhân cho ông thì nhân viên Cục Thuế TP HCM trả hồ sơ và bảo số CMND của ông không hợp lệ do có chữ A phía sau. Sau khi bảo nhân viên bỏ chữ A đi, ông đã được cấp mã số thuế.
“Do người trùng CMND với tôi đã chậm chân hơn, chưa kịp mở mã số thuế nên tôi đã chiếm trước số CMND đó rồi” - ông S. hài hước nói.
Ngày 3/8, chúng tôi đến nhà gặp ông N.H.H.. Ông H. nói ông biết CMND của mình bị trùng số với người khác khi đăng ký mã số thuế cá nhân cách đây khoảng 4 - 5 năm.
 |
| Bà T.T.T.N. (ngụ tại quận Phú Nhuận, TP HCM) có số CMND 020036885 trùng với số của ông B.N.T. (ngụ tại quận 11). |
“Khi đó, anh em trong công ty đi đăng ký mã số thuế cho tôi thì nhân viên Cục Thuế nói CMND của tôi trùng với người khác. Tôi cũng không biết bị trùng với ai nên bảo tùy ngành thuế xử sao thì xử chứ tôi cũng không biết làm sao vì tôi đã sử dụng số CMND này mấy chục năm rồi” - ông H. nói.
Sau đó Cục Thuế giải quyết bằng cách vẫn cấp mã số thuế cho ông H. nhưng cuối mã số thuế đã cho thêm chữ HCM vào để phân biệt với ông S..
Ông H. kể một lần do quên mã số thuế, ông đã vào trang web của Cục Thuế để tra lại. Khi nhập số CMND vào thì máy không ra tên ông mà nhảy ra tên ông C.V.S..
“Khi đó tôi mới biết mình bị trùng số CMND với ông S.. Do tôi làm thẻ ATM ở Ngân hàng Đông Á từ năm 2004 nên khi ông C.V.S. làm thẻ ATM sau tôi mới bị vướng” - ông H. nói.
Ông N.H.H. còn cho biết thêm ông cũng học Đại học Bách khoa TP HCM và được công an đến tận trường làm CMND vào năm 1976 - 1977.
“Nếu tôi nhớ không lầm thì số CMND của tôi không phải là số hiện tại mà có số cuối cùng là 1. Trước đây gia đình tôi có đăng ký xuất cảnh và đã nộp toàn bộ CMND cho cơ quan công an để lấy hộ chiếu.
Sau đó chương trình xuất cảnh đó bị hủy, cơ quan công an thu hồi hộ chiếu và cấp lại CMND cho tôi và người nhà khoảng năm 1988 - 1989 và tôi sử dụng CMND này cho đến nay” - ông H. kể.
Áy náy và có lỗi với dân
Trao đổi với Tuổi Trẻ về nguyên nhân trùng số CMND, đại úy Võ Trí Thành - đội phó đội CMND, PC64 nói có nhiều nguyên nhân dẫn tới số CMND bị trùng.
Một là người dân ghi hồ sơ sai, hai là do cán bộ ghi hồ sơ sai, ba là cán bộ làm CMND đóng dấu con số trên CMND bằng phương pháp thủ công, cơ học nên bị sai lệch.
 |
| Danh sách 15 cặp số CMND trùng của 30 người ở TP HCM. |
Một số trường hợp bị trùng số tại quận Tân Bình do trước đây Bộ Công an cấp cho quận này 1.000 số trùng với 1.000 số cấp cho PC64 đã được khắc phục gần hết.
Giải pháp cho tình trạng này, theo ông Thành là: “Người dân phát hiện bị trùng số CMND cần làm đơn gửi PC64 hoặc công an các quận, huyện nơi đăng ký thường trú đề nghị xác nhận số CMND. PC64 sẽ xác minh hồ sơ dữ liệu và trả lời.
Người nào bị trùng số mà đúng với hồ sơ gốc thì được cấp giấy xác nhận đúng hồ sơ gốc để tiếp tục thực hiện các giao dịch. Nếu sai sẽ được cấp lại số CMND mới sau một tuần.
Trường hợp nào phát hiện trùng số, cần gấp thì liên hệ với chúng tôi để xác minh, xử lý nhanh, còn hiện nay tất cả các quận, huyện đã được thông báo rà soát, xử lý cho từng trường hợp chứ không thể làm cùng lúc hết số lượng người bị trùng”.
Một cán bộ công an làm trong lĩnh vực xuất nhập cảnh chia sẻ: “Theo quy định, khi phát hiện bị trùng số CMND phải ngừng việc cấp hộ chiếu mới, đề nghị người dân liên hệ với PC64 để xác minh.
Nếu người tới sau là đúng hồ sơ gốc thì được cấp hộ chiếu mới, còn người được cấp hộ chiếu cũ sẽ được mời tới để hủy hộ chiếu cũ, đề nghị làm CMND mới và cấp lại hộ chiếu mới. Việc làm này rất rắc rối, gây phiền hà cho người dân.
Nếu họ có việc gấp, mua sẵn vé máy bay, có visa rồi cũng phải hủy, phải làm lại từ đầu mọi thủ tục, kéo dài có khi hàng tháng. Thực tế đã có hàng trăm trường hợp phải hủy hộ chiếu, làm lại như vậy.
Chúng tôi rất áy náy và thấy có lỗi với người dân, nhưng quy định là vậy nên phải thực hiện. Rất mong có một giải pháp hoàn thiện để người dân đỡ vất vả và chúng tôi cũng giảm tải công việc”.
Phải tới từng nhà dân để khắc phục
Trung tá Phạm Văn Sót, đội trưởng đội quản lý hành chính về trật tự xã hội công an quận 7, cho biết theo thông báo của cơ quan chức năng, quận 7 có hơn 170 trường hợp bị trùng số CMND. Hiện hồ sơ gửi đi xác minh đã có hơn 10 trường hợp trả lời phù hợp với hồ sơ gốc.
Hồ sơ cấp CMND đương nhiên đầy đủ, hợp lệ mới cấp, mỗi đơn vị cấp đều xác nhận đúng hồ sơ gốc thì mọi chuyện vẫn như cũ.
Một lãnh đạo công an quận Thủ Đức cũng cho biết ở quận có hơn 10 trường hợp bị trùng số CMND, hiện đang cử cán bộ đi xác minh tìm địa chỉ từng người để xác minh.
“Lỗi này chắc chắn do cơ quan chức năng thực hiện, vì vậy chúng tôi phải tìm tới từng nhà dân để khắc phục chứ không thể bắt người dân đi tới đi lui vì lỗi của người khác.
Tuy nhiên chúng tôi cũng gặp khó khăn vì những người bị trùng số CMND đã nhiều năm, nay thay đổi nơi ở không có thông báo nên việc tìm kiếm, khắc phục không hề dễ dàng” - vị lãnh đạo này nói.
Thêm chữ A để phân biệt
Theo Bảo hiểm xã hội TP HCM, qua rà soát, kiểm tra việc cấp sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động tại TP HCM, BHXH TP HCM đã phát hiện hàng ngàn người có số CMND trùng, có những trường hợp hàng chục người cùng làm việc tại một đơn vị bị trùng số CMND.
Việc trùng số CMND này chủ yếu là do đơn vị sử dụng lao động sai sót khi thao tác trên máy tính để lập danh sách và nhập số CMND của người lao động gửi về BHXH TP HCM.
Tuy nhiên, vẫn có nhiều trường hợp bị trùng CMND do sai sót từ cơ quan chức năng khi cấp CMND cho công dân.
Về hướng giải quyết khi cấp sổ BHXH cho người lao động có số CMND trùng do sai sót của doanh nghiệp, BHXH TP HCM đã yêu cầu doanh nghiệp rà soát lại CMND bị trùng để sửa lại.
Nếu CMND do cơ quan chức năng cấp trùng, BHXH TP HCM cũng “chào thua” và học cách của Ngân hàng Đông Á là thêm chữ A vào sau số cuối của CMND của một trong hai người để phân biệt.
