Quyết định bất ngờ từ bỏ nhiệm vụ hoàng gia của Hoàng tử Harry và Meghan Markle đặt ra câu hỏi khó khăn mà Nữ hoàng Elizabeth II đã dành nhiều năm làm việc để giải quyết: Hoàng gia Anh duy trì nguồn tài chính như thế nào?
Nữ hoàng 93 tuổi đã chủ trì cuộc họp ngày 13/1 để xác định làm thế nào công tước và nữ công tước xứ Sussex có thể rời khỏi chế độ quân chủ trong khi vẫn giữ được địa vị hoàng gia sau khi quyết định rút lui của họ gây bối rối.
Nữ hoàng nói trong một tuyên bố sau cuộc họp rằng bà "ủng hộ" cặp vợ chồng và chúc phúc cho họ khi họ rút lui khỏi nhiệm vụ hoàng gia để phân chia thời gian giữa Vương quốc Anh và Canada. Nhưng bà nói thêm rằng giai đoạn chuyển đổi là cần thiết.
"Đây là những vấn đề phức tạp mà gia đình tôi phải giải quyết", tuyên bố nói thêm.
Rời bỏ hoàng gia không dễ dàng
Cặp đôi nói rằng họ muốn trở nên độc lập về tài chính. Nhưng với ràng buộc về thuế, an ninh, nghi lễ hoàng gia và sự nhạy cảm chính trị của tài chính hoàng gia, không rõ liệu điều đó có khả thi hay không.
Theo Wall Street Journal, các thành viên cấp thấp của hoàng gia đã vật lộn trong quá khứ để kiếm tiền từ các liên kết của họ với chế độ quân chủ mà không bị cuốn vào bê bối hoặc làm xấu mặt hoàng gia.
Trong ba thập niên qua, nữ hoàng đã duy trì sự cân bằng để hoàng gia vừa duy trì sự xa hoa, vừa tránh gây thêm phiền phức cho những người đóng thuế, những người tài trợ phần lớn cho hoàng gia.
Bà đã cắt giảm chi phí dư thừa và các thành viên hoàng tộc ít quan trọng, bao gồm các con trai nhỏ của bà là Hoàng tử Andrew và Hoàng tử Edward - họ đã không nhận được tiền trợ cấp hàng năm từ thuế kể từ năm 1990. Tuy nhiên, họ vẫn ở dưới sự che chở của hoàng gia và nhận được tài trợ từ thu nhập riêng của nữ hoàng.
Công tước và nữ công tước xứ Sussex nói rằng họ muốn phá vỡ khuôn mẫu đó. Trên trang web của họ, họ nói về mong muốn của họ đối với "mô hình làm việc mới". Họ đã đăng ký thương hiệu "Hoàng gia Sussex", bao gồm một loạt mặt hàng từ vớ đến thiệp chúc mừng.
Tuy nhiên, trên trang web của mình, họ mong được giữ chế độ an ninh do nhà nước chu cấp và tiếp tục sống trong ngôi nhà thuộc sở hữu của nữ hoàng từng được tân trang với chi phí 2,4 triệu bảng (3,1 triệu USD) từ tiền thuế. Họ cũng muốn phân chia thời gian giữa Canada và Mỹ, đặt ra các câu hỏi hậu cần bao gồm cả việc Hoàng tử Harry có phải trả thuế thu nhập cho thu nhập của mình hay không.
Thông tin từ Anh cho thấy Canada đã đồng ý thanh toán cho an ninh của cặp đôi khi ở nước này.
 |
| Nữ hoàng Anh Elizabeth II cùng Công tước và Nữ công tước xứ Sussex tại London năm 2018. Ảnh: AP. |
Việc rời bỏ hoàng gia không dễ dàng. Hoàng tử Edward, con trai út của nữ hoàng, từng điều hành một công ty sản xuất truyền hình nhưng công ty sau đó phải đóng cửa. Sau đó, Hoàng tử Edward tiếp tục tham gia các hoạt động của hoàng gia và nhận tiền từ mẹ.
Hoàng tử Andrew được giới thiệu là đặc phái viên thương mại của Vương quốc Anh nhưng điều đó đã chấm dứt sau khi ông có quan hệ bạn bè với tội phạm tình dục bị kết án Jeffrey Epstein. Năm ngoái, ông tuyên bố ngừng thực hiện nhiệm vụ này.
Tài sản trong tay nữ hoàng và con trai
Hoàng tử Harry và vợ được hưởng lợi nhiều từ sự nổi tiếng hơn các thành viên hoàng gia khác. Một lý do khiến các quan chức cung điện rất phẫn nộ trước thông báo này là cặp vợ chồng được coi là những nhân tài cho hoàng gia.
"Cả hai đều rất tài năng. Điều này thực sự hổ thẹn", một cựu trợ lý nói.
David McClure, tác giả viết về tài chính hoàng gia cho biết, hoàng gia Anh rất giàu có, nhưng không phải cực giàu. "Họ là triệu phú chứ không phải tỷ phú", ông nói. Họ giàu có đến mức nào là chủ đề vẫn được phỏng đoán. Đầu tư tư nhân của họ phần lớn được che lấp khỏi tầm mắt công chúng.
Phần lớn tài sản của nền quân chủ Anh tập trung vào tay nữ hoàng và Hoàng tử Charles với các bất động sản đa dạng và giúp tài trợ cho gia đình hoàng gia mở rộng.
Chẳng hạn, Hoàng tử Harry được tài trợ phần lớn bởi cha mình là Hoàng tử Charles thông qua Lãnh địa xứ Cornwall, gia sản của người đầu tiên nối ngôi. Anh cũng được thừa hưởng tiền từ mẹ, Công nương Diana quá cố, và mẹ của nữ hoàng.
 |
| Cung điện Buckingham ở London. Ảnh: AFP/Getty. |
Năm 1760, chế độ quân chủ Anh đã bàn giao doanh thu từ những vùng đất rộng lớn cho Quốc hội để đổi lấy thu nhập từ chính phủ. Ngày nay, khoản thanh toán của người nộp thuế, được gọi là khoản trợ cấp quân vương, bao gồm chi phí cho các nghĩa vụ hoàng gia và duy trì một số cung điện, bao gồm Cung điện Buckingham.
Năm ngoái, nó lên tới 82,2 triệu bảng. Số tiền này cố định theo tỷ lệ lợi nhuận của những vùng đất này, ban đầu được đặt ở mức 15% nhưng đã tạm thời tăng lên 25% kể từ năm 2017 để giúp cải tạo Cung điện Buckingham.
Nữ hoàng bổ sung số này với hai nguồn thu nhập khác: tài sản cá nhân của bà, không được tiết lộ công khai, và Lãnh địa Công tước xứ Lancaster, được thành lập vào thế kỷ 13, bao gồm 548,6 triệu bảng tài sản ròng, được giữ chủ yếu dưới bất động sản.
Khoản thanh toán cho nữ hoàng từ Lãnh địa xứ Lancaster đã tăng từ 13,3 triệu bảng năm 2009 lên 20,7 triệu bảng vào năm 2019. Điều đó giúp Nữ hoàng có thêm tự do tài chính để hỗ trợ gia đình mà không cần phải nhờ đến tiền đóng thuế, ông McClure nói.
Hoàng tử Charles trong khi đó sống chủ yếu nhờ vào Lãnh địa xứ Cornwall, với khoản thu 21,6 triệu bảng cho ông vào năm ngoái và 923,8 triệu bảng tài sản ròng.
Doanh thu từ lãnh địa có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây và không phải trả thuế doanh nghiệp. Lãnh địa xứ Cornwall tài trợ cho cả Hoàng tử William và Hoàng tử Harry, cả hai nhận được khoảng 5 triệu bảng năm ngoái từ cha của họ.
