Thông báo gây sốc của Hoàng tử Harry và vợ, Meghan Markle, rằng họ muốn rời xa hoàng gia Anh đã gây ra sự rạn nứt đau đớn trong gia đình. Song nó cũng buộc Điện Buckingham phải đương đầu với sự thay đổi đang diễn ra của cuộc sống hoàng gia Anh khi thời đại của Nữ hoàng Elizabeth II sắp kết thúc.
Hôm 10/1, cung điện đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp để giải quyết đề nghị của cặp vợ chồng rằng họ muốn "rút khỏi" các khỏi nghĩa vụ hoàng gia, tìm kiếm sự độc lập tài chính và dành một phần thời gian để sống ở Bắc Mỹ. Theo những người có quan hệ với cung điện, mục tiêu cuộc họp là nhanh chóng hòa giải với cặp vợ chồng, những người đã bị cô lập một cách nguy hiểm trong Nhà Windsor, tức hoàng gia Anh. Họ cho biết giải pháp có thể được đưa ra trong vài ngày tới.
Lo sợ tạo ra tiền lệ
Meghan, còn được biết đến với tước vị nữ công tước xứ Sussex, đã bay tới Canada một mình sau thông báo về việc chăm sóc cho Archie, con trai 8 tháng tuổi của cặp đôi, vốn đang ở đó với một người bạn. Sự ra đi vội vã của cô cho thấy dù hoàng gia Anh phản ứng thế nào, mọi thứ sẽ không trở lại bình thường.
Trong khi cuộc họp hôm 10/1 được tổ chức để xoa dịu khủng hoảng và tìm cách sắp xếp mới cho Hoàng tử Harry và Meghan, những người có quan hệ với cung điện cho biết việc này còn có ý nghĩa rộng lớn hơn. Bất cứ sự nhượng bộ hay quy định nào mà Điện Buckingham đồng ý đều có khả năng sẽ được áp dụng cho các thành viên khác trong gia tộc, vì hoàng gia Anh trước nay luôn hành xử theo tiền lệ.
 |
| Bất cứ sự nhượng bộ hay quy định nào mà Điện Buckingham đồng ý đều có khả năng sẽ được áp dụng cho các thành viên khác trong gia tộc. Ảnh: AP. |
Các thư ký riêng của nữ hoàng, Thái tử Charles, Hoàng tử William và Hoàng tử Harry đều tham gia cuộc họp. Hoàng tử William có mối quan tâm đặc biệt, một người gần cung điện cho biết, bởi vì các con của anh, Công chúa Charlotte và Hoàng tử Louis, sẽ phải đối mặt với tình trạng tương tự như em trai ông - không bao giờ có thể ngồi lên ngai vàng, nhưng vẫn là những người rất được công chúng chú ý.
Thái tử Charles, người đã ở vai trò kế vị lâu năm và là cha của Hoàng tử Harry, đã nhận trách nhiệm xử lý cuộc khủng hoảng, giống như ông từng làm vào tháng 11 năm ngoái sau khi em trai ông, Hoàng tử Andrew, trả lời phỏng vấn BBC về thỏa thuận giữa ông với tỷ phú ấu dâm Jeffrey Epstein. Dưới áp lực của Thái tử Charles, nữ hoàng về cơ bản tước bỏ các nghĩa vụ chính thức của Hoàng tử Andrew.
Thái tử Charles từ lâu đã nói về mong muốn tổ chức lại gia đình trong triều đại của mình, đặt ra câu hỏi về việc có bao nhiêu thành viên sẽ tiếp tục thực hiện nghĩa vụ chính thức hoặc nhận tiền của nhà nước.
Nữ hoàng, 93 tuổi, đã giảm bớt sự hiện diện trước công chúng. Với sự thất sủng của Hoàng tử Andrew và tuyên bố ra đi của Hoàng tử Harry, số lượng thành viên hoàng gia gánh vác lịch trình nặng nề với các sự kiện từ thiện, các nghi lễ ngoại giao và các chuyến thăm bệnh viện sẽ chỉ còn giới hạn trong vài người, có thể quá tải.
Với tất cả những chuyện đó, các chuyên gia về hoàng gia cho biết họ không nghĩ nữ hoàng sẽ lên tiếng chỉ trích chống lại công tước và nữ công tước Sussex. Không giống như Hoàng tử Andrew, một nhân vật ngày càng bị cho ra rìa, Hoàng tử Harry và Meghan, cùng với Archie, là biểu tượng cho tương lai của hoàng tộc - những ngôi sao toàn cầu, với một gia đình đa chủng tộc có sức hấp dẫn khắp Khối Thịnh vượng chung Anh.
"Nữ hoàng là người đầu tiên thừa nhận rằng bà muốn một giải pháp mang tính hòa giải", ông Dickie Arbiter, người từng làm thư ký báo chí cho nữ hoàng từ năm 1988 đến năm 2000, chỉ ra. "Chuyện đó quan trọng không chỉ vì Harry và Meghan; mà việc ngăn chặn sự rạn nứt của thể chế quân chủ cũng rất quan trọng".
 |
| Nữ hoàng Anh Elizabeth II và con trai, Thái tử Charles, trong buổi lễ khai mạc nghị viện hồi tháng 12/2019. Ảnh: NYT. |
Những thách thức không nhỏ
Tuy nhiên, những rào cản nảy sinh từ kế hoạch của cặp vợ chồng là rất lớn, từ cách họ sẽ kiếm sống đến người sẽ trả tiền cho sự an toàn của họ. Nhiều chuyện trong số đó gây ra hệ lụy đối với việc dùng tiền thuế chu cấp cho hoàng gia, dựa trên quan niệm rằng hoàng gia dành toàn thời gian cho dịch vụ công.
Họ không loại trừ việc dành một một khoảng thời gian trong năm để sống tại Nam California, nơi nữ công tước được nuôi dưỡng và nơi mẹ cô, Doria Ragland, sinh sống. Ngay cả ở Canada, một thành viên của Khối Thịnh vượng chung, tình trạng nhập cư của họ sẽ là một vấn đề.
Công tước và nữ công tước giải thích suy nghĩ của họ trên một website họ nhờ một công ty ở Toronto thiết kế trong nhiều tháng qua mà không dùng bất kỳ đồng tiền nào từ Điện Buckingham. Họ không nhắn đến đội ngũ nhân viên làm việc cho họ trong cung điện, khiến tương lai của những người này trở nên bất định.
Trong cuộc họp hôm 10/1, Hoàng tử Harry và vợ được đại diện bởi chánh văn phòng của họ, Fiona Mcilwham, người từng làm đại sứ tại Albania và được xem như một ngôi sao đang lên trong ngành ngoại giao Anh. Các thành viên cao cấp của gia đình thường tuyển dụng cố vấn hàng đầu từ giới ngoại giao. Clive Alderton, thư ký riêng của Thái tử Charles, từng làm đại sứ tại Morocco.
Truyền thông Anh tiếp tục đưa tin về vợ chồng hoàng tử với những lời lẽ gay gắt, khi Daily Mail giật tít "Meghan bỏ đến Canada" và The Sun viết "Họ đã để Archie ở Canada". Daily Telegraph liệt kê mọi nhượng bộ mà tờ báo nói nữ hoàng đã cho cặp vợ chồng, kết luận rằng "họ vẫn muốn nhiều hơn nữa".
Có những đứt gãy văn hóa mới trỗi dậy, tương tự chuyện đã xảy ra trong cuộc tranh luận toàn quốc đầy thách thức về Brexit. Những tờ báo như Daily Mail và The Sun, vốn ủng hộ Anh rời khỏi Liên minh châu Âu, có xu hướng chỉ trích Hoàng tử Harry nhiều hơn và bảo vệ chế độ quân chủ, tương tự những tờ báo ủng hộ Brexit như Telegraph.
 |
| Trang nhất các báo ở Anh hôm 9/1. Ảnh: AP. |
Các tờ báo cánh tả như Guardian, vốn phản đối Brexit, có xu hướng thông cảm hơn với Hoàng tử Harry và người vợ Mỹ, ngay cả khi họ cho thấy sự coi thường hoàng gia trong các bài viết.
Marina Hyde, chủ mục ở Guardian, đã so sánh Hoàng tử Harry và Vua Edward VIII, người đã từ bỏ ngai vàng vào năm 1936 thay vì từ bỏ giấc mơ kết hôn với một phụ nữ Mỹ đã ly dị, Wallis Simpson. Cô viết cặp đôi có lẽ đã có rất ít lựa chọn ngoài việc thoát khỏi nữ hoàng.
"Hành động thực sự giống như hành động của hai người biết rằng nếu bạn hỏi ý kiến người khác, họ chỉ cố gắng ngăn cản bạn", Hyde nói. Có lẽ, cô nói thêm, Điện Buckingham "có thể nói chuyện với vợ chồng công tước Sussex ở Canada qua Skype"?
