Quảng bá hình ảnh Việt Nam qua văn học nghệ thuật

Tiến sĩ Ngô Phương Lan phát biểu tại hội thảo.

Đó là những nhận định mà nhiều chuyên gia ở các lĩnh vực điện ảnh, văn học, mỹ thuật, âm nhạc, sân khấu, kiến trúc… đưa ra trong cuộc hội thảo khoa học “Phát huy vai trò của văn học, nghệ thuật trong quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam: Thực trạng và giải pháp”, do TS Ngô Phương Lan, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương chủ trì.

Hội thảo nằm trong khuôn khổ nhiệm vụ nghiên cứu với đề tài “Văn học, nghệ thuật với việc quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam ra thế giới” của Hội đồng khoa học các cơ quan Đảng Trung ương do TS Ngô Phương Lan làm chủ nhiệm đề tài.

Hội thảo được Ban chủ nhiệm đề tài phối hợp với các chuyên gia, nhà khoa học tổ chức. Hội thảo có sự tham gia của các chuyên gia, những người làm nghề trong các lĩnh vực vực điện ảnh, văn học, mỹ thuật, âm nhạc, sân khấu, kiến trúc…

Đoàn công tác xúc tiến điện ảnh Việt Nam tại Liên hoan phim quốc tế Busan (Hàn Quốc) diễn ra đầu tháng 10.

Tại phát biểu đề dẫn hội thảo, TS Ngô Phương Lan cho rằng, văn học nghệ thuật là lĩnh vực rất quan trọng, đặc biệt tinh tế của văn hóa; là nhu cầu thiết yếu, thể hiện khát vọng chân, thiện, mỹ của con người; là một trong những động lực to lớn trực tiếp góp phần xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội và sự phát triển toàn diện của con người Việt Nam.

Hội thảo nhằm huy động sự đóng góp của các nhà khoa học chuyên gia và các nhà quản lý nhằm góp phần thực hiện tốt công tác quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra với bạn bè quốc tế, đồng thời cung cấp những luận chứng khoa học và thực tiễn phục vụ nghiên cứu đề tài “Văn học, nghệ thuật với việc quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam ra thế giới”.

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương nhấn mạnh vai trò quan trọng của văn học, nghệ thuật trong quảng bá đất nước, con người Việt Nam và cho rằng, thời gian qua, hình ảnh đất nước, con người, văn hóa Việt Nam đã được quảng bá qua rất nhiều tác phẩm văn học, âm nhạc, điện ảnh. Tuy nhiên, để đẩy mạnh quảng bá đất nước, con người Việt Nam qua tác phẩm văn học, nghệ thuật thì chúng ta cần phải đổi mới rất nhiều. Thông qua Hội thảo, nhờ những ý kiến đóng góp từ các chuyên gia, nhà nghiên cứu, Hội đồng sẽ có thêm cơ sở lý luận, giải pháp để nâng cao vai trò quảng bá hình ảnh đất nước của văn hóa nghệ thuật.

Là đại diện của một trong những đơn vị trực tiếp tham gia nhiều hoạt động quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra nước ngoài, bà Nguyễn Phương Hòa, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho rằng, việc, hình ảnh đất nước, con người Việt Nam được quảng bá rộng rãi ra thế giới trong thời gian qua đã góp phần nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam. Văn hoá nói chung, văn học nghệ thuật nói riêng đã trở thành trụ cột trong công tác đối ngoại nói chung và ngoại giao nhân dân nói riêng; đưa các mối quan hệ đối ngoại thêm chặt chẽ, đi vào chiều sâu, nâng cao chất lượng, hiệu quả hội nhập quốc tế, góp phần tạo thế và lực mới cho đất nước.

Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế Nguyễn Phương Hòa nói về hoạt động văn hóa đối ngoại trong thời gian qua.

Cục trưởng Nguyễn Phương Hòa cho rằng, để công tác quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam qua văn học, nghệ thuật hiệu quả hơn, cần phải có sự đầu tư thường xuyên, liên tục và xứng đáng. Trong lĩnh vực văn học, cần đầu tư cho công tác dịch thuật để các tác phẩm văn học Việt Nam tiếp cận độc giả quốc tế nhiều hơn, dễ dàng hơn. Các lĩnh vực mỹ thuật, nhiếp ảnh cần hướng đến các giải thưởng lớn, từ đó, các tác phẩm của Việt Nam được trưng bày ở những bảo tàng, không gian trưng bày quy mô trên thế giới. Bên cạnh đó, các loại hình nghệ thuật cần mở rộng tiếp cận đối tượng, độc giả, khán giả qua việc ứng dụng khoa học công nghệ, kỹ thuật số, các nền tảng mạng xã hội.

Chung ý kiến về vấn đề dịch thuật, nhà phê bình văn học Nguyễn Hoài Nam (Báo Nhân Dân) cho rằng, cần chú trọng hơn nữa vào công tác “dịch ngược”: dịch tác phẩm văn học Việt Nam ra nước ngoài để quảng bá. Việc quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam bằng văn học, càng chủ động bao nhiêu, càng đạt hiệu quả cao bấy nhiêu. Việc “dịch ngược” này có thể học tập từ mô hình Viện dịch thuật văn học thế giới của Hàn Quốc, đầu tư có bài bản, có hệ thống.

Điện ảnh và âm nhạc là hai trong số những lĩnh vực dễ “chạm” đến khán giả thế giới nhất với ngôn ngữ âm nhạc và hình ảnh. Nhà phê bình Trần Lệ Chiến cho rằng, một trong những cách thức hiệu quả để quảng bá hình ảnh đất nước là đưa các loại hình âm nhạc truyền thống ra nước ngoài, như tuồng, chèo, cải lương, thực hành nghi lễ thờ Mẫu…

Ông Đỗ Duy Anh, nguyên Phó cục trưởng Cục Điện ảnh nói về vai trò của điện ảnh trong quảng bá hình ảnh đất nước.

Ông Đỗ Duy Anh, nguyên Phó cục trưởng Cục Điện ảnh cũng nhấn mạnh đến sức mạnh của “quyền lực mềm”, tức là văn học nghệ thuật trong việc quảng bá hình ảnh đất nước, trong đó có điện ảnh.

Ở lĩnh vực điện ảnh, bà Phan Thị Cẩm Tú, người có kinh nghiệm nhiều năm gắn bó với Hiệp hội Điện ảnh Mỹ đề nghị cần chú trọng hơn đến vai trò của người trẻ trong việc quảng bá hình ảnh đất nước ở nhiều lĩnh vực, vì người trẻ có nhiều lợi thế về công nghệ, ngoại ngữ cũng như tiếp cận những xu hướng mới của thế giới, lại năng động, sáng tạo.

Khẳng định việc chủ động quảng bá đất nước, con người Việt Nam thời gian qua còn khiêm tốn, PGS.TS Trần Khánh Thành, Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương cho rằng, để thúc đẩy hoạt động này, cần đầu tư nhiều hơn, bài bản, hiệu quả hơn cho hoạt động này và phải xác định đây là hoạt động lâu dài và hữu ích… “Đảng có chủ trương, Nhà nước có kế hoạch nhưng chưa đầu tư đúng, đủ và có hiệu quả hình ảnh đất nước qua văn học nghệ thuật” - PGS.TS Trần Khánh Thành nhận xét.