|
|
Thủ tướng Võ Văn Kiệt và công nhân trên công trường xây dựng trạm biến thế 500 kV Pleiku, ngày 3-11-1993. Ảnh: Nguyễn Công Thành. |
Theo báo cáo của ngành dầu khí thì thềm lục địa nước ta có nhiều dầu mỏ với trữ lượng lớn. Từ khi khai thác mỏ Bạch Hổ và mỏ Rồng, ta chỉ xuất khẩu dầu thô giá rẻ, trong khi hàng năm phải nhập khối lượng dầu rất lớn. Việc xây dựng nhà máy lọc dầu để có được các sản phẩm như dầu hỏa, benzen, xăng, sáp parafin, nhựa đường, dầu diesel, khí đốt... là cần thiết. Nhà máy lọc dầu ra đời sẽ hút vốn đầu tư, đào tạo tay nghề, tạo ra việc làm, từ đó nâng cao đời sống của cư dân trong vùng.
Sau một thời gian tìm hiểu thì Total, tập đoàn dầu khí đa quốc gia của Pháp rút lui, nhân dịp này, nhiều ý kiến phản đối quyết liệt. Có người lúc đầu nhất trí tán thành, bây giờ nói khác đi.
Ông Võ Văn Kiệt bình tĩnh nói thẳng: “Nếu tôi là công ty Total, tôi cũng nói như Total, vì đây là quyền lợi của họ, nhưng tôi là Thủ tướng Chính phủ, tôi phải nói và quyết định theo quyền lợi của nhân dân”.
Câu hỏi đặt ra là nên xây dựng nhà máy ở đâu? Ở Dung Quất hay ở Tuy Hạ, địa điểm gần Đồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh, nơi gắn với các khu công nghiệp? Nơi đặt vị trí nhà máy lọc dầu đòi hỏi nguồn nước ngọt phục vụ cho lọc dầu, phải có cảng nước sâu để nhập nguyên liệu và vận chuyển dầu đi các nơi khác? Vấn đề cuối cùng là khu nhà máy có gắn với khu dân cư hay không?
Trước khi ra quyết định, ông Võ Văn Kiệt cùng các chuyên gia, nhà khoa học, cán bộ ban ngành đi khảo sát nhiều nơi, nơi được đặc biệt quan tâm là Quảng Ngãi, mà cụ thể là vùng đất Dung Quất.
Năm 1992, sau khi nghiên cứu 12 cửa biển miền Trung, ông Võ Văn Kiệt nói: “Giờ đây, chúng ta phải ra sức phát huy thế mạnh của vùng duyên hải miền Trung, xây dựng và phát triển kinh tế vùng duyên hải vững mạnh, để làm tiền đề cho công cuộc xây dựng và phát triển Tây Nguyên”.
 |
| Thủ tướng Võ Văn Kiệt xem xét quy hoạch tổng thể dự án xây dựng thành phố Vạn Tường và khu công nghiệp lọc hóa dầu Dung Quất (tháng 7/1995). |
Dọc theo duyên hải miền Trung, nhà máy lọc dầu Dung Quất nằm trong hệ thống khu công nghiệp kéo dài từ Nghi Sơn, Vũng Áng, Hòn La, Chân Mây, Chu Lai, Dung Quất, Nhơn Hội, Vân Phong, Nam Phú Yên, Cà Ná, Nam Bình Thuận...
Sau khi khảo sát, Thủ tướng Võ Văn Kiệt đặt bút ký quyết định, Thủ tướng nói: “Ai cũng biết tỉnh Quảng Ngãi rất nghèo, nếu ta xây dựng khu công nghiệp Dung Quất sẽ giúp tỉnh Quảng Ngãi trở thành giàu có”.
Điều đáng chú ý là Thủ tướng nói xây dựng khu công nghiệp Dung Quất chứ không phải nói nhà máy lọc dầu Dung Quất. Vì nhà máy này không chỉ làm ra xăng dầu, mà nó còn sản xuất ra mấy chục sản phẩm công nghiệp khác.
Nếu việc xây dựng khu công nghiệp Dung Quất đưa tỉnh Quảng Ngãi và một số tỉnh lân cận phát triển, thì sẽ phát huy hiệu quả rất lớn. Thủ tướng Võ Văn Kiệt có tầm nhìn cả về kinh tế lẫn chính trị, trước mắt và lâu dài.
Khu công nghiệp Dung Quất có diện tích trên 13.000 ha, trong đó có nhiều ngành công nghiệp quy mô lớn gắn với cảng nước sâu Dung Quất (có người gọi là Cảng Mỹ Hàn), sân bay Chu Lai, nhà máy lọc dầu Dung Quất... sau khi được xây dựng, khu công nghiệp Dung Quất sẽ trở thành khu công nghiệp hiện đại của cả vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, có ý nghĩa về kinh tế lẫn quốc phòng.
Đúng như dự kiến, 44 tháng sau, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt Chính phủ, và nhiều tháng chạy thử an toàn, ngày 22/2/2009, nhà máy lọc dầu Dung Quất đã cho ra dòng sản phẩm thương mại đầu tiên, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cắt băng khánh thành, có 12 cơ quan thông tấn báo chí trên thế giới đăng ký tham dự.
Từ tháng 8/2009, mỗi tháng nhà máy sản xuất 150 nghìn tấn xăng, 240 nghìn tấn dầu diesel, 23 nghìn tấn khí hóa lỏng LPG, 8 nghìn tấn roylene, 30 nghìn tấn xăng máy bay và 25 nghìn tấn dầu FO.
Trong tương lai không xa, công suất nhà máy sẽ tăng từ sáu triệu tấn/năm lên mười triệu tấn/năm, đáp ứng 30% nhu cầu trong nước, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.
Nhân dịp khánh thành nhà máy lọc dầu Dung Quất, chiều ngày 22/2/2009, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi công bố việc đặt tên đường Võ Văn Kiệt để ghi nhớ công lao người đặt nền móng cho Quảng Ngãi cất cánh, gia đình ông Võ Văn Kiệt đã được mời đến dự.
