Chăm sóc sức khỏe cho từng thành viên trong gia đình luôn là điều quan trọng hàng đầu, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay, khi điều kiện thăm, khám bác sĩ gặp nhiều khó khăn. Việc ứng dụng kiến thức từ các chuyên gia để nâng cao sức khỏe cũng rất cần thiết.
Bộ sách Phòng, chống các bệnh thường gặp trong gia đình bằng thảo dược quanh ta tổng hợp hàng nghìn bài thuốc dân gian về phòng, chống các bệnh thường gặp. Chúng trang bị cho người dân kiến thức để tự chăm sóc bản thân; đồng thời giúp chia sẻ khó khăn, áp lực cho ngành y tế.
Trong một lần trả lời Zing, đại diện Ban biên tập Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông (đơn vị ấn hành bộ sách này), cho biết với khí hậu nhiệt đới gió mùa như nước ta, con người dễ mắc các bệnh về đường hô hấp, nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh Covid-19 tăng cao.
Với bộ ấn phẩm này, chúng ta có thể áp dụng biện pháp dân gian để phòng các bệnh cúm, như chế nước súc họng, xông họng, xông người, các loại nước ấm sát khuẩn từ thảo dược...
 |
| Bộ sách Phòng, chống các bệnh thường gặp trong gia đình bằng thảo dược quanh ta. Ảnh: Minh Trang. |
Dẫn chứng về công dụng của thảo dược
Trong từng tập sách, chủ biên, GS.VS.TS Đái Duy Ban cùng cộng sự của mình chỉ ra rằng các loài cây cỏ, hoa lá trong thế giới tự nhiên là nguồn dược liệu quý để phòng, chữa bệnh, giúp con người tăng cường sức đề kháng.
Nhóm tác giả nêu hàng loạt dẫn chứng về công dụng của thảo dược được các loài động vật sử dụng trước cả con người. Chẳng hạn, thuốc tiêu chảy của khỉ là những lá có vị đắng chát như trà xanh, nụ vối. Chúng có chứa nhiều chất tannin.
Loài hươu cao cổ ăn tổ mối và đất sét để chữa bệnh đau dạ dày. Khỉ lông trắng Madagasca ăn lá và vỏ cây sung, me trước khi sinh con vài tuần để kích thích sản xuất sữa và tiêu diệt ký sinh trùng đường tiêu hóa.
Chuột ăn lá cây nguyệt quế và đưa lá về tổ để xua đuổi bọ chét, ruồi muỗi trong hang ổ của mình. Còn dê đực cường tráng với cả bầy đàn vì mỗi sáng nó thường tìm ăn một loại lá mà sau này người ta mới biết đó là lá cây dâm dương hoắc.
Theo các tác giả, hiện nay, điều trị bệnh theo phương pháp Tây y mang lại hiệu quả nhanh chóng và tiết kiệm thời gian nhưng nhiều bệnh không trị được dứt điểm, nhất là các bệnh mạn tính, lại hay có tác dụng phụ và tốn chi phí cao. Trong khi đó, kho tàng quý giá về những bài thuốc hay theo kinh nghiệm dân gian ít được biết đến.
“Trong xã hội văn minh hiện đại, công nghiệp dược đã phát triển tới những đỉnh cao thì việc giữ gìn và phát triển những bài thuốc dân gian càng có một ý nghĩa quan trọng. Qua quá trình sưu tầm và tổng hợp, chúng tôi hy vọng bộ sách này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ ràng hơn về giá trị thực tiễn và hiệu quả của những bài thuốc thảo dược”, nhóm tác giả viết.
 |
| Ở mỗi tập sách, các tác giả đều chỉ ra nguyên nhân, triệu chứng, sơ bộ cách điều trị. Ảnh: Thu Châu. |
Các bài thuốc cho từng loại bệnh
Đại diện Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông cho biết bộ sách này dự kiến gồm 7 tập. Đến nay, đơn vị phát hành đã thực hiện xong 4 tập đầu tiên: Hệ tuần hoàn, hệ hô hấp, hệ tiết niệu, hệ tiêu hóa; Hệ xương khớp, hệ da liễu; Răng hàm mặt, tai mũi họng, mắt; Ngộ độc và cấp cứu.
Đây là tài liệu tham khảo để bạn đọc có thể tận dụng “cây nhà lá vườn” dễ tìm quanh ta nhằm phòng và chữa các bệnh thông thường trong gia đình.
Bộ sách được biên soạn dựa trên các bài thuốc trong dân gian. Bên cạnh đó, các tác giả cũng đã sưu tầm và tổng hợp từ các ấn phẩm cổ để có thêm nhiều phương pháp dân gian của các tác giả, nhà nghiên cứu đi trước.
Ở tập 1, sách giới thiệu 35 bệnh thường gặp hàng ngày của bốn hệ: Tuần hoàn, hô hấp, tiết niệu và tiêu hóa. Với mỗi bệnh, GS.VS.TS Đái Duy Ban và PGS.TS.DS Trần Nhân Thắng đều đề cập nguyên nhân, triệu chứng, sơ bộ cách điều trị Tây y, cách phòng ngừa và những bài thuốc theo kinh nghiệm dân gian.
Ở mỗi tập sách, có tới hàng nghìn bài thuốc theo kinh nghiệm dân gian và hàng trăm tên thảo dược từ tên Hán Việt được đổi ra tên thường gọi ở nước ta để bạn đọc có thể dễ dàng tìm hiểu và sử dụng.
Tương tự, ở mỗi tập sách, các tác giả tiếp tục trình bày những bệnh thường gặp về hệ xương khớp, da liễu; tai, mũi, họng, răng, hàm, mặt, mắt…
Tập 4 - Ngộ độc và cấp cứu - giới thiệu cách xử lý các loại ngộ độc thường gặp và cách ứng phó nhanh với các tình huống khi bị rết cắn, ong đốt, chó dại cắn...
Các bài thuốc dân gian đã được kiểm chứng qua thực tế nhưng các tác giả cũng lưu ý rằng người sử dụng cần dựa vào một số nguyên tắc để thu được hiệu quả chữa bệnh: Bên cạnh thuốc Tây y, nên tìm hiểu những thảo dược quanh ta; tùy theo các thảo dược có sẵn ở địa phương để chọn bài thuốc sử dụng cho thích hợp; trường hợp có triệu chứng cấp cứu, cần được đưa đến cơ sở y tế để theo dõi và xử lý kịp thời…
Nhóm tác giả viết: “Bộ sách chỉ là tài liệu tham khảo giúp người bệnh có thể sử dụng những loại thảo dược dễ tìm để chữa bệnh thường gặp trong gia đình và không thể thay thế được bác sĩ điều trị. Hy vọng bộ sách sẽ là cẩm nang gồm các kiến thức chữa các bệnh thông thường cần biết cho mỗi gia đình trong cuộc sống hàng ngày”.
