Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Phố nào ở Hà Nội xưa mang tên Pescadores?

Sách Từ điển đường phố Hà Nội viết: “Phố Phù Đổng Thiên Vương, thời Pháp tên là phố Pescadores”. Vậy Pescadores là tên ai?

Từ điển đường phố Hà Nội không giải thích, nhưng trên website thông tin chính thức của thành phố Hà Nội giới thiệu về các đường phố có viết: “Pescadores là quần đảo Bành Hồ ở Biển Đông gần đảo Đài Loan; năm 1885 hải quân Pháp tấn công đảo này làm áp lực bắt Trung Quốc phải công nhận chế độ bảo hộ của Pháp ở Việt Nam”.

Pho Phu Dong Thien Vuong,  pho Ha Noi xua,  pho Pescadores,  chien tranh Phap Thanh anh 1
Hình minh họa trận hải quân Pháp tấn công Bành Hổ năm 1885.

Trận tấn công Bành Hổ diễn ra tháng 3/1885, là trận chiến cuối cùng trong chiến tranh Pháp - Thanh, diễn ra từ giữa năm 1884 đến giữa năm 1885, nhằm tranh giành ảnh hưởng tại Việt Nam. Trận hải chiến này kết thúc với thắng lợi thuộc về hải quân Pháp, dẫn đến việc ký hòa ước Thiên Tân năm 1885, trong đó Pháp chính thức thiết lập chế độ bảo hộ tại Bắc kỳ, thay thế nhà Thanh.

Hòa ước này cũng quy định việc Trung Quốc rút hết quân đội khỏi Bắc kỳ, bên cạnh đó, việc Pháp và Nhà Thanh tiến hành phân định biên giới giữa Trung Quốc và An Nam.

Kỷ niệm sự kiện này, chính quyền thực dân Pháp đã đặt tên phố Tien Tsin (Thiên Tân) cho con đường trước Cửa Đông thành Hà Nội (phố Hàng Gà ngày nay), và đặt tên Pescadores cho con phố là phố Phù Đổng Thiên Vương ngày nay để ghi nhớ chiến thắng tại đảo này. Trước cách mạng tháng Tám, giới bình dân thường đọc tên phố là Pét-ca-đô.

Pescadores là tên thực dân Bồ Đào Nha đặt tên cho quần đảo Bành Hổ. Trong tiếng Bồ Đào Nha, Pescadores có nghĩa là ngư phủ, vì vào thế kỷ 16, khi người Bồ Đào Nha tới đây, họ đã phát hiện thấy vùng biển này có rất nhiều loại hải sản phong phú, và trên đảo đã có nhiều ngư dân trú ngụ. Ngày nay, tên Bành Hổ được phiên âm là Penghu. Người Bồ Đào Nha cũng gọi đảo Đài Loan là Formusa, nghĩa là “đảo xinh đẹp”.

Phố Phù Đổng Thiên Vương là con phố nhỏ bắt đầu từ phố Trần Xuân Soạn đến phố Hòa Mã, song song với hai phố Thi Sách và Ngô Thì Nhậm. Theo Từ điển đường phố Hà Nội, thì đây nguyên là đất thôn Hành Nộn, tổng Hậu Nghiêm, huyện Thọ Xương cũ. Tới giữa thế kỷ XIX, thôn này nhập vào thôn Hương Viên, tổng Thanh Nhàn (tên mới của tổng Hậu Nghiêm).

Sau Cách mạng tháng Tám, trong đợt đổi tên các đường phố mang tàn dư chế độ thực dân Pháp để thay bằng tên các nhân vật lịch sử Việt Nam, tên phố Pescadores đã được chính quyền Hà Nội đổi sang thành Phù Đổng Thiên Vương, tước hiệu của người anh hùng thiếu niên quê ở làng Phù Đổng, nay thuộc huyện Gia Lâm, Hà Nội, nhân vật truyền thuyết đời Hùng vương, thường được dân gian gọi là Thánh Gióng, có công phá giặc Ân xâm lược.

Tên phố Phù Đổng Thiên Vương được sử dụng từ đó đến nay. Ngày nay, phố Phù Đổng Thiên Vương thuộc phường Ngô Thì Nhậm, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.


Lê Tiên Long

Bạn có thể quan tâm