GS Đỗ Ngọc Minh (Phó hiệu trưởng trường Đại học VinUni) vừa được công nhận là một trong 5 nhà khoa học người Việt có nhiều trích dẫn nghiên cứu khoa học nhất thế giới, đồng thời nằm trong top 2% nhà nghiên cứu có ảnh hưởng nhất thế giới (theo công bố được đăng trên tạp chí PLOS Biology, Mỹ, năm 2020).
Khi được biết một giáo sư gốc Việt có chỉ số H (H-index, thước đo thành quả khoa học) lên tới 60 về Việt Nam làm công tác quản lý và giảng dạy tại trường Đại học VinUni, người ta sẽ nghĩ đến một vị giáo sư già tóc bạc với cặp kính lão, dáng đi chậm rãi. Bởi để đạt đến chỉ số H=60, nhà khoa học thường phải có chặng đường hoạt động nghiên cứu không ngừng nghỉ trong 40-50 năm, hoặc hơn. Việc đạt được chỉ số này sau 20 năm làm nghiên cứu được xem là thật sự đặc biệt.
Để dễ hình dung, chỉ số H trung bình của các nhà khoa học được bầu vào Viện Hàn lâm Khoa học Mỹ là 45.
 |
| GS Đỗ Ngọc Minh là một trong số ít nhà khoa học người Việt nằm trong top 2% nhà nghiên cứu có ảnh hưởng nhất thế giới. |
Tuy nhiên, trái với tưởng tượng, GS Đỗ Ngọc Minh trẻ hơn rất nhiều so với tuổi 47. Phó hiệu trưởng Đại học VinUni còn là một "Ironman" thực thụ. Ông thường xuyên tham dự các giải Ironman quốc tế (gồm bơi lội, đạp xe và chạy bộ), và hàng tuần vẫn hoàn thành cự ly chạy marathon (42,2 km).
“Hoạt động thể thao cũng như nghiên cứu khoa học, không chỉ giúp bản thân cân bằng, rèn luyện sức khoẻ mà còn thấy 'máu' hơn để chinh phục những giới hạn cao hơn”, GS Minh nói.
Đam mê chinh phục đã giúp cậu học trò chuyên Toán trường THPT chuyên Lam Sơn (Thanh Hoá) đạt huy chương bạc tại kỳ thi Olympic Toán quốc tế năm 1991, đi du học, làm nghiên cứu và trở thành một trong những nhà khoa học có đóng góp lớn trong lĩnh vực khoa học máy tính. Bên cạnh 70 công trình, 63 bài tham luận tại các hội nghị quốc tế, GS Minh còn sở hữu nhiều giải thưởng uy tín.
Tuy nhiên, GS Minh cho rằng, tầm ảnh hưởng của các giải thưởng không nằm trong tấm huy chương, mà nằm trong chính chất lượng công trình nghiên cứu và con đường đưa các kết quả sáng tạo ấy vào cuộc sống.
Ông chia sẻ: “Mục tiêu làm nghiên cứu để giới khoa học có thể kiểm chứng và sử dụng được. Việc này sẽ mất thêm một số thời gian nhưng nếu vượt qua được những kiểm chứng đó, nghiên cứu sẽ có tính kế thừa, tạo thành chuỗi mà mình đóng vai trò là người khởi đầu”.
Với tư tưởng này, ông đã có nhiều đóng góp trong các hoạt động chuyển giao công nghệ. Theo Google Scholar, các nghiên cứu của GS Minh đã được trích dẫn trên 21.000 lần.
 |
| GS Đỗ Ngọc Minh cùng các sinh viên khóa đầu tiên của ĐH VinUni. |
Nhận đầu tư 3.500 tỷ đồng xây dựng cơ sở vật chất, VinUni đang được biết đến là một trong những trường đại học hiện đại, đồng bộ hàng đầu khu vực. Tuy nhiên, theo GS Đỗ Ngọc Minh, “sự khác biệt lớn nhất trong mỗi ngôi trường là ai đang ngồi trong đó”.
Điều đầu tiên cần là đội ngũ giáo sư, giảng viên được thế giới công nhận; thu hút những sinh viên là nhân tài trẻ, tạo cho họ một môi trường tốt nhất để nghiên cứu, phát triển bản thân. Vì thế, GS Minh quyết định tạm rời Đại học Illinois Urbana-Champaign (top 10 đại học công nghệ danh tiếng nhất của Mỹ) về nước, tham gia một môi trường học thuật đúng nghĩa tại Việt Nam: Vừa học tập, vừa nghiên cứu, kích thích “máu” nghiên cứu trong các bạn trẻ. Bởi theo GS, làm khoa học không thể làm một mình, cần có môi trường để tương tác giữa sinh viên với những người có kinh nghiệm, các ngành khác nhau.
“Điểm mạnh của sinh viên Việt Nam là chăm chỉ, học lại của người khác rất nhanh. Tuy nhiên, điểm yếu là khi đã bắt kịp rồi thì không biết tạo ra những đột phá để bứt lên. Thế nên, VinUni làm sao để các bạn sinh viên dám suy nghĩ, dám sáng tạo. Môi trường khuyến khích các bạn làm thử, có thể thất bại, nhưng sau mỗi lần thất bại là một lần mình học để tiến bộ”, Phó hiệu trưởng Đại học VinUni kỳ vọng.
 |
| VinUni là một trong những trường đại học hiện đại hàng đầu khu vực, với hàng nghìn tỷ đồng đầu tư cho cơ sở vật chất, trang thiết bị giảng dạy. |
Nhìn lại bản thân từ chàng trai chuyên Toán Lam Sơn đến khi tên tuổi được cả thế giới công nhận, GS Đỗ Ngọc Minh cho biết ông gần như phải tự lên lộ trình và vẽ ra con đường đi cho mình, thậm chí chưa cần biết đúng sai. Nhiều cơ hội đến một cách rất tình cờ và may mắn, nhưng không phải du học sinh nào cũng được may mắn như thế.
“Ở môi trường nghiên cứu như tại VinUni, đội ngũ chuyên gia, giáo sư hàng đầu của trường có thể giúp các bạn chọn được con đường ngắn nhất để tiếp cận với kiến thức đỉnh cao của thế giới, thay vì phải tự bơi như thế hệ tôi trước đây”, GS Minh cho hay.
Hiện tại, Đại học VinUni đã khai giảng khoá đầu tiên với 260 sinh viên được tuyển chọn chắt lọc. GS Minh cho rằng năm đầu tiên sẽ tạo nên dấu ấn của một trường đại học. Dấu ấn đó không chỉ là ở chất lượng đào tạo, mà còn ở việc có thể tạo ra kiến thức mới từ những nghiên cứu khoa học của các giáo sư, thậm chí của chính sinh viên.
“Nghiên cứu khoa học được ưu tiên chú trọng tại VinUni. Trường sẽ tập trung nghiên cứu những ngành còn mới mẻ trên thế giới, như vậy Việt Nam có thể xuất phát cùng họ. Chúng tôi cũng không nghiên cứu chỉ để ra bài báo, mà định hướng nghiên cứu mang lại tác động và giá trị thực tiễn cho xã hội”, GS Minh chia sẻ.
Bình luận