Với bàn tay điêu luyện của những gã thợ mộc ở Ngọc Đại (Đại Mỗ, Nam Từ Liêm, Hà Nội), những cái cửa cũ, thậm chí đã bị mối mọt cũng đều có thể biến thành mới đẹp lung linh.
Kỹ nghệ tân trang, "mông má" kiếm lời
Chỉ một số lượng nhỏ đại gia chuyên mua đi bán lại cửa cũ, xác nhà. Còn lại tất cả để là những đại gia đứng ra hoạch định và chỉ đạo đội ngũ thợ mộc tân trang, mông má lại cửa cũ thành mới rồi sẽ xuất đi.
Cửa hàng mà chuyên mua đi bán lại, trung bình ông chủ cũng chỉ được lãi từ 50.000 đến 60.000 đồng một bộ cửa cũ là cùng. Hơn nữa khách mua bây giờ cũng không phải là "những con gà", đồng thời hàng còn phụ thuộc vào đó là cửa sổ hay cửa đi, cửa kính hay cửa ván gỗ, cửa nhựa tổng hợp…
 |
|
Những đống cửa cũ nằm ngổn ngang bao năm trong các xưởng mộc, nhưng nó hoàn toàn có thể biến thành cửa mới sau khi được tân trang. |
Ông chủ M. C thẳng thắn cho biết: “Một bộ cửa sổ cũ bằng gỗ lim chất lượng vẫn còn tốt chúng tôi có thể mua vào cho khách với giá 700.000 đồng và nếu bán lại may lắm cũng chỉ được lãi 100.000 đồng”. Ông chủ này cho biết thêm, thường cửa cũ mua lại không bán được ngay như thế, mà hầu hết khách hàng yêu cầu phải mông má, sửa chữa ít nhiều, rồi trang trí vài hoa văn hiện đại, bắt mắt hơn.
Chính công đoạn tái chế, phục sinh lại những cánh cửa tưởng như chết rồi đó đã trở thành việc khó khăn nhất. Vậy nên, để được tuyển dụng vào làm tại các xưởng, cánh thợ mộc phải đạt trình độ siêu hạng trong cả tay nghề lẫn con mắt đoán định độ cũ, mới và chất lượng gỗ của các loại cửa phế liệu.
Chúng tôi đã trực tiếp chứng kiến anh thợ mộc có tên N. H, đến từ làng mộc Vạn Điểm, Thường Tín, Hà Nội chính danh đang đầu quân một xưởng mộc ở đây thực hiện các công đoạn tái chế lại cánh cửa cũ đã rêu phong bám đầy.
Anh H. vừa làm, vừa cho biết: “Tuỳ theo cánh cửa cũ còn bao nhiêu % chất lượng mà quyết định các chiêu sửa cho hợp lý. Với một chiếc cửa đã khá cũ, trước tiên chúng tôi phải tháo tung mộng ra, như việc tháo rời các bộ phận của một chiếc xe máy vậy. Thứ 2, đến công đoạn bào lại cho mất lớp sơn cũ đi. Bước thứ 3 phải chà lại bằng bào của cánh thợ mộc. Bước thứ 4 soi lại hệ thống mộng, then cửa…. Hai bước này đòi hỏi độ chính xác rất cao, nếu không khi lắp lại cửa sẽ bị vênh. Đến bước thứ 5, người làm cho huỳnh vào có thể xem là cuối cùng, sau đó mông má, đánh vecni hoặc phun nước sơn mới tuy theo yêu cầu của khách".
 |
|
Một người thợ trẻ đang tân trang cửa cũ. |
Nghe có vẻ đơn giản, nhưng thực tế quá trình ảo thuật, hô biến những cánh cửa cũ là một việc làm đòi hỏi người thợ mộc phải hết sức chuyên tâm, có hoa tay và thạo việc một cách đến mức ta có thể gọi là “công phu điêu luyện”.
Đặc biệt, sau khi tháo ra, nếu thấy bộ phận nào gỗ đã quá kém, người thợ phải thay thế bằng một tấm gỗ mới ghép lại vào. Nhưng theo những người thợ, ghép vào mà khi khách đến lấy hàng không phát hiện ra mối ghép, chứ ngược lại coi như là anh đã thất bại.
Sau khi quan sát N.H thực hiện những công đoạn hô biến cửa cũ thành mới, chúng tôi đã thử một xưởng mộc khác để xin học nghề tái chế cửa cũ xem sao. Nhưng mục đích chính của chúng tôi là xem những cánh thợ ở đây có phải ai cũng tái chế cửa cũ với đúng 5 công đoạn và làm ăn nghiêm chỉnh như thợ N.H đã nói hay không.
Chúng tôi đã bắt gặp nhiều cánh thợ mộc đang tái chế lại những cánh cửa sổ cũ đã bị mối, mọt ăn rỗng hết phần lõi gỗ ở giữa. Quan sát tỉ mỉ, tôi thấy vài tay thợ ở xưởng không hề tháo ra mà chỉ bào, chà lại qua loa cho mất đi lớp sơn cũ rồi cứ thế mông má, phun sơn để thành một chiếc cửa y như mới.
Sau khi phục chế hoàn thành nếu không phải dân thợ chuyên nghiệp thì sẽ chẳng ai phát hiện ra những phần gỗ trên cửa đã bị mọt, mối ăn lõi gỗ bên trong.
Một người thợ giỏi cũng chỉ phục chế được 1 bộ cửa sổ một ngày theo đúng 5 bước là cùng. Nhưng nếu anh ta làm ăn bát nháo theo sự chỉ điểm của ông chủ thì con số đó phải được ít nhất là 3 bộ một ngày.
"Các ông chủ lãi lắm"
Hỏi về giá thành mua cửa cũ rồi mông má bán lại lãi lờ ra sao, thì chúng tôi đều nhận được những câu trả lời đại loại là: “Cũng không ăn thua mấy đâu các bạn à, khó khăn lắm, sau khi trả lương có cánh thợ, ngày ít ngày nhiều bù nhau cũng chỉ được vài trăm bạc”.
Nhưng qua tìm hiểu, chúng tôi biết rằng những ông chủ thường được lãi gấp đôi, gấp ba, thậm chí nhiều hơn thế sau khi bán cửa đã được mông má lại
Ví dụ một người mang cửa cũ loại gỗ tạp đến đây bán cũng chỉ được 300.000 đồng một bộ. Nhưng qua bàn tay cao thủ mông má, ảo thuật lại thì giá bán bộ cửa đó có thể tăng lên tới 2-3 lần ( tức là từ 600.000 đồng đến 1 triệu đồng một bộ).
Một anh thợ tên V. H ở đây tâm sự: "Các ông chủ lãi lắm. Chuyện họ thu về vài triệu mỗi ngày tiền lãi là bình thường. Thậm chí chả cần tái chế, có khi gặp được mối họ bán qua tay luôn cũng thu về đống tiền rồi". Qua đó chúng tôi đã hiểu vì sao nhiều đại gia ở đây lại phất lên nhanh đến vậy trong cái nghề tưởng như rất bèo bọt này.
