Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) vừa có văn bản gửi Bộ Tư pháp cho ý kiến về tính hợp pháp của Thông tư số 21/2017/TT-BGTVT của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải.
Tại mục 3, Phụ lục X Thông tư 21/2017 của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải quy định: "Nhân viên hàng không có trình độ cao có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn, nhưng phải thông báo bằng văn bản cho người khai thác tàu bay, tổ chức bảo dưỡng tàu bay ít nhất 120 ngày trước ngày dự kiến chấm dứt hợp đồng để người khai thác tàu bay lập kế hoạch duy trì hoạt động đảm bảo khai thác tàu bay theo kế hoạch bay đã được phê duyệt.
Việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động quy định tại điểm 1 khoản này nếu kết thúc vào tháng 6, tháng 7 của năm thì hợp đồng lao động sẽ kéo dài đến hết tháng 7 của năm đó. Trường hợp thời hạn kết thúc hợp đồng lao động vào tháng 1 hoặc tháng 2 của năm thì thời hạn hợp đồng lao động sẽ kéo dài đến hết tháng 2 của năm đó".
Nhân viên hàng không có trình độ cao được quy định bao gồm thành viên tổ lái, nhân viên bảo dưỡng, sửa chữa tàu bay và thiết bị tàu bay có chứng chỉ CRS mức B trở lên, nhân viên điều độ, khai thác bay.
Bộ LĐTBXH khẳng định quy định trên không phù hợp với Bộ luật Lao động 2012 và Hiến pháp năm 2013.
Cụ thể, theo quy định tại Điều 37, Bộ luật Lao động 2012 thì thời hạn người lao động phải báo trước khi thực hiện đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động tuỳ thuộc vào loại hợp đồng lao động và căn cứ chấm dứt, gồm các loại thời hạn: ít nhất 3 ngày làm việc, ít nhất 30 ngày; ít nhất 45 ngày hoặc được thực hiện theo thời hạn quy định tại Điều 156 của Bộ luật Lao động.
"Việc quy định nhân viên hàng không trình độ cao phải báo cáo trước ít nhất 120 ngày là không phù hợp với quy định trên", Bộ này nhấn mạnh.
Ngoài ra, việc Khoản 2 điểm b mục 3 Phụ lục X của Thông tư 21/2017/TT-BLĐTBXH nêu trên quy định hợp đồng lao động bị kéo dài thêm từ 1 đến 2 tháng khi kết thúc thời hạn báo trước. Điều này là vi phạm các quy định về hợp đồng lao động: Quy định người lao động phải tiếp tục làm việc khi hợp đồng lao động đã chấm dứt.
Theo Hiến pháp năm 2013, việc hạn chế quyền của con người phải được quy định trong luật; nhưng Thông tư số 21/2017/TT-BGTVT đã có quy định hạn chế quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động, điều này là không phù hợp với Hiến pháp năm 2013.
Bộ LĐTBXH cũng cho rằng do tính chất đặc thù của ngành hàng không và để đảm bảo tính nghiêm ngặt về an toàn, an ninh hàng không (thuộc danh mục cấm đình công) và kế hoạch bay đã được duyệt, nhằm có thêm thời gian tuyển dụng các nhân viên hàng không trình độ cao ở Việt Nam đang thiếu hụt so với nhu cầu. Vấn đề này phải nghiên cứu và đánh giá tác động đầy đủ, thấu đáo. Đối với các ngành, nghề lao động có tính chất đặc thù và lấy ý kiến của chính người lao động là "Nhân viên hàng không trình độ cao"…
Bộ LĐTBXH đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét sửa đổi Bộ luật Lao động, pháp luật cho phù hợp với thực tiễn.
Trước đó, khi văn bản quy định liên quan của Bộ Giao thông Vận tải được thông qua năm 2015 cũng đã có ý kiến của Bộ LĐTBXH. Thời điểm đó, cơ quan này đề nghị Bộ GTVT xem xét thời gian huấn luyện ban đầu của các hãng hàng không và thời gian xin cấp phép chuyển hãng khai thác để quy định thời gian báo trước khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động cho phù hợp.