Nhiều người thường cảm thấy sợ hãi trước những chuyến bay, từ lo ngại về khủng bố tới cảm giác không thoải mái. Tai nạn gần đây nhất của chuyến bay QZ8501 thuộc hãng AirAsia vào ngày 28/12/2014 càng khiến tâm lý hành khách thêm căng thẳng khi sử dụng dịch vụ hàng không. Trong khi đó, nhiều thông tin về nguyên nhân tai nạn máy bay liên quan tới các yếu tố như bão, gió, vùng nhiễu động là không chính xác, theo Daily Mail.
Phi công Dave Thomas, người đứng đầu bộ phận đào tạo kỹ thuật của hãng British Airways, cho rằng: "Các chuyến bay luôn có điều bí ẩn. Nhưng phần lớn những lời đồn đại đều bắt nguồn từ sự thiếu hiểu biết”. Dưới đây là những tin đồn phổ biến về các chuyến bay và lời giải mã của ông Thomas.
Bay qua cơn bão là lựa chọn tốt nhất khi đối diện với thời tiết khắc nghiệt
 |
| Phi công không nhất thiết phải bay lên trên cơn bão mà có thể vòng qua nó. Ảnh minh họa: Livescience |
Người ta cho rằng, khi máy bay chạm trán cơn bão, phi công thường nhanh chóng tăng độ cao và bay trên nó. Tuy nhiên, theo ông Thomas, “bay qua cơn bão” không phải là sự lựa chọn cho mọi thời điểm.
“Điều này phụ thuộc vào từng loại thời tiết. Bạn vẫn có thể đối diện với những đám mây vũ tích khi ở trên độ cao hơn 12.000 m. Như vậy, bay vượt trên chúng không phải là sự lựa chọn trong trường hợp này. Phản ứng đầu tiên của phi công khi gặp một cơn bão thường là tránh nó, nhưng không nhất thiết phải di chuyển lên trên, mà có thể bay vòng qua”, ông Thomas giải thích.
Mọi loại bão đều giống nhau
 |
| Các giả thiết cho rằng, máy bay của AirAsia lao xuống biển Java của Indonesia sau khi gặp mây vũ tích. Ảnh: AFP |
Không hẳn. Theo ông Thomas, tùy theo khu vực và sân bay khác nhau sẽ có đặc điểm thời tiết khác nhau. “Nhiều dạng bão xuất hiện ở Anh hơn khu vực dãy Alps, Bắc Mỹ hay Nam Mỹ. Nhưng nhìn chung, bão ở Anh ít nguy hiểm”, ông nêu ví dụ. Trước khi phi cơ bay vào khu vực thường xuất hiện bão sét, các phi công đã phải tìm hiểu kỹ về địa hình tại đó. Hơn thế nữa, họ cũng nhận sự hỗ trợ từ phía nhân viên không lưu - những người nắm rất rõ kiểu thời tiết tại khu vực bay.
Gió có thể “kéo” máy bay xuống
 |
| Nhiều người đồn rằng, máy bay có thể bị gió "kéo" xuống dưới. Ảnh: British Airways |
“Gió có thể kéo máy bay xuống là một sự so sánh sinh động. Tuy nhiên, trên thực tế, điều này phụ thuộc vào tốc độ và hướng gió”, ông Thomas khẳng định.
Ông cũng lý giải thêm rằng, cảm giác gió "giật" máy bay thực ra giống việc bạn cảm thấy khó chịu ở dạ dày khi ở trên một con tàu giữa biển khơi, nhưng lại nghĩ rằng mình đang say sóng. Đó chỉ là sự thay đổi hướng gió đột ngột.
Vùng nhiễu động thường nguy hiểm
 |
| Các chuyến bay thường gặp loại nhiễu động thời tiết trong. Ảnh: Alamy |
Trong khi đó, phi công Thomas cho hay, nhiều nguyên nhân khác dẫn tới việc máy bay gặp nguy hiểm khi di chuyển qua vùng nhiễu động. “Sự bất ổn của bão và hiện tượng gió giật mạnh là những yếu tố chính khiến máy bay gặp nguy hiểm khi di chuyển qua vùng có kiểu thời tiết này. Ngoài ra, một loại khác mà các chuyến bay thường phải chạm trán là nhiễu động trời trong. Phi công không dễ dàng nhận biết hiện tượng vào ban ngày bởi rất khó quan sát”, Thomas giải thích.
Ông cũng đưa ra nhiều phương pháp khác nhau mà phi công thường áp dụng để tránh vùng nhiễu động, gồm xem dự báo từ radar thời tiết hoặc đọc cảnh báo về vùng thời tiết mà họ có thể phải đối mặt. Trong khi chuyến bay diễn ra, các đài kiểm soát không lưu sẽ có nhiệm vụ thông báo mọi hiện tượng cho phi công.
Hơn nữa, hệ thống tự động ổn định gắn trên máy bay sẽ giúp nó tự điều chỉnh về vị trí cũ khi gặp sự cố dẫn tới rung lắc khỏi điểm ban đầu. Do vậy, vùng nhiễu động thường không nguy hiểm như nhiều người vẫn nghĩ.
Gặp nguy hiểm khi cất cánh và hạ cánh tại một số sân bay
 |
| Một sân bay tại thành phố London, Anh. Ảnh: Cedar Communications |
Tùy từng sân bay cùng yếu tố thời tiết, các tình huống khác nhau sẽ xảy ra trong quy trình cất cánh và hạ cánh. Nhưng nhìn chung, các sân bay đều có thiết kế an toàn và phi công là những người trải qua quy trình huấn luyện bài bản. “Chúng tôi dành nhiều thời gian để đào tạo các phi công không chỉ về kỹ năng bay mà còn cả kiến thức về thời tiết nhằm đối phó với mọi tình huống có thể xảy ra khi cất cánh hay hạ cánh”, ông Thomas khẳng định.
