Phe Cộng hòa lo sợ kịch bản ác mộng

Trong chương trình “State of the Union” của CNN vào cuối tuần trước, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa (RNC) Ronna McDaniel đã đưa ra một dấu hiệu rõ ràng rằng các ứng viên của đảng trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024 sẽ phải cam kết ủng hộ người được đảng lựa chọn cuối cùng, cho dù đó không phải là họ.

Nếu không, họ có nguy cơ bị cấm tham gia buổi tranh luận.

Đồng thời, bà McDaniel cho biết thêm mặc dù chưa có bộ tiêu chí đối với ứng viên tham gia tranh luận trong cuộc bầu cử sơ bộ năm 2024, lời hứa ủng hộ người chiến thắng là điều “không cần bàn cãi” đối với những ứng viên sơ bộ của đảng Cộng hòa (GOP).

“Nếu bạn sắp tham gia cuộc tranh luận của Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa để yêu cầu cử tri ủng hộ bạn, bạn nên nói: 'Tôi sẽ ủng hộ cử tri và người mà họ chọn làm ứng viên tổng thống’”, bà chia sẻ.

Cựu Tổng thống Donald Trump đã đáp lại động thái này bằng sự ngạo mạn điển hình vào hôm 26/2.

“Cựu Tổng thống Trump sẽ ủng hộ ứng viên của đảng Cộng hòa vì đó sẽ là ông ấy”, một phát ngôn viên của chiến dịch tranh cử Trump nói.

Ông Trump từng nói việc ông có ủng hộ ứng viên đại diện cho đảng Cộng hòa trong cuộc chạy đua tổng thống năm 2024 hay không sẽ còn phụ thuộc vào đó là ai.

Dựa trên những đòn "công kích" nhằm vào các đối thủ chính tiềm năng, đặc biệt là ngôi sao đang lên - Thống đốc Florida Ron DeSantis - trong thời gian gần đây, CNN nhận định khả năng chia rẽ trong đảng mang sắc đỏ ngày càng gia tăng.

Cựu Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Reuters.

Kịch bản ác mộng

Kể từ khi ông Trump nắm quyền kiểm soát GOP với chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016, đảng này hầu như luôn "khuất phục" trước tâm thế muốn phá vỡ các quy ước của ông Trump.

Nhiều nhà lập pháp GOP đã khuếch đại những tuyên bố sai sự thật của ông Trump về gian lận bầu cử trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 và bao biện cho vai trò của ông trong cuộc bạo loạn ngày 6/1/2021.

Tuy nhiên, sự can thiệp của ông Trump vào cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm ngoái cho thấy những ưu tiên của cựu tổng thống có thể khác biệt so với ưu tiên của đảng Cộng hòa. Nhiều nhân vật được ông Trump ủng hộ đã thua cuộc ở các bang dao động, khiến “làn sóng đỏ” của đảng Cộng hòa không thể diễn ra như dự đoán.

Một số nhà lãnh đạo GOP đổ lỗi cho cựu Tổng thống Trump cùng cách ông xa lánh các cử tri ngoại ô, ôn hòa hơn sau những màn trình diễn đáng thất vọng của đảng, từ việc để mất Hạ viện vào năm 2018, Thượng viện và Nhà Trắng vào năm 2020, đến việc không đạt được kết quả kỳ vọng vào năm 2022.

Do đó, một số nhân vật giàu ảnh hưởng và nhà tài trợ hàng đầu của GOP lập luận rằng đã đến lúc đảng phải chấp nhận từ bỏ một ứng viên có ảnh hưởng lớn với nhiều cử tri, nhưng có thể cản trở cơ hội đánh bại Tổng thống Joe Biden trong cuộc tái tranh cử.

Các câu hỏi về việc liệu cựu Tổng thống Trump có ủng hộ ông DeSantis, hay bất cứ ai khác với tư cách là ứng viên đại diện của GOP, nếu ông thất bại hay không, xuất phát từ một cuộc phỏng vấn gây chú ý trên đài phát thanh vào đầu tháng 2.

Khi được hỏi liệu ông có cam kết ủng hộ ứng viên đại diện của GOP hay không, ông Trump không đưa ra lời hứa. Ảnh: Reuters.

“Còn tùy. Tôi sẽ đưa ra câu trả lời tương tự năm 2016. Nó sẽ phụ thuộc vào người được đề cử là ai”, ông nói.

Theo CNN, kịch bản ác mộng đối với GOP sẽ là khi ông Trump thua trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa vào năm tới nhưng không bỏ cuộc mà lại chống lại ứng viên được đảng lựa chọn.

Hai cuộc bầu cử tổng thống vừa qua cho thấy dù chỉ một tỷ lệ nhỏ cử tri trung thành của ông Trump quay lưng với đảng Cộng hòa cũng có thể ảnh hưởng rất lớn tới cuộc đua ở các bang dao động.

Ông Trump hiếm khi chơi đúng luật

CNN đánh giá cựu Tổng thống Trump hành động như thể ông xứng đáng có được vị trí đứng đầu lần thứ 3 liên tiếp trong cuộc bầu cử ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa.

Nhưng giả định đó sẽ phải đối mặt với phép thử trong tuần này, khi Thống đốc DeSantis quảng bá và phát hành cuốn sách mới. Hành động phát hành sách vẫn được xem như một nghi thức quan trọng đối với các ứng viên tổng thống tiềm năng ở Mỹ.

Bà Nikki Haley, người từng đảm nhiệm vị trí đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc dưới thời chính quyền ông Trump, cũng tham gia vào cuộc đua và đối đầu trực tiếp với vị sếp cũ. Cựu Tổng thống Trump hôm 15/2 đã công kích bà Haley vì trước đây bà ủng hộ việc cắt giảm Medicare và An sinh xã hội, Hill đưa tin.

Việc yêu cầu các ứng viên tham gia tranh luận ký cam kết ủng hộ người được lựa chọn nhằm thể hiện sự đoàn kết của đảng, đồng thời nằm trong nỗ lực đưa ông Trump vào “khuôn khổ".

Tuy nhiên, điều đó sẽ khó có thể thực hiện được nếu cựu tổng thống Mỹ không giành được đề cử.

Dựa trên những tuyên bố sai lệch của ông Trump về cuộc tổng tuyển cử năm 2020, không khó để đoán rằng cựu tổng thống có thể phá bĩnh bất cứ quy trình bầu cử nào nếu ông không giành chiến thắng.

Bà Haley tại một sự kiện ngày 20/2. Ảnh: Reuters.

Một ứng viên khác có khả năng đối đầu với ông Trump, cựu Thống đốc bang Maryland, Larry Hogan, trong tháng 2 đã nói rằng ông sẽ ủng hộ cựu tổng thống nếu ông ấy là ứng viên đại diện của đảng nhưng sau đó thay đổi quan điểm trong bài viết trên Twitter.

“Ông Trump không cam kết ủng hộ ứng viên của đảng Cộng hòa, và tôi cũng sẽ không cam kết ủng hộ ông ấy”, theo bài viết.

Dù vậy, bà McDaniel vẫn tin rằng chắc chắn tất cả ứng viên sẽ ký vào cam kết ủng hộ.

“Tôi nghĩ tất cả họ đều muốn có mặt trên sân khấu tranh luận. Tôi nghĩ cựu Tổng thống Trump muốn có mặt trên sân khấu tranh luận. Đó là điều ông ấy thích làm”, bà McDaniel nói.

Người đứng đầu RNC cũng cảnh báo rằng GOP đã thua trong các cuộc đua lớn ở cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ “vì một số đảng viên Cộng hòa từ chối ủng hộ những thành viên khác trong đảng. Và trừ khi chúng tôi khắc phục điều này trong đảng của mình, chúng tôi sẽ không giành chiến thắng vào năm 2024”.

Câu hỏi liệu ông Trump có ủng hộ ứng viên khác ngoài ông vào năm 2024 hay không được quan tâm bởi một số dấu hiệu ban đầu cho thấy cựu tổng thống có thể không còn kiểm soát đảng của mình như trước.

Chiến dịch tranh cử của ông Trump không thực sự bùng nổ kể từ khi ông khởi động nó vào mùa thu năm ngoái. Bên cạnh đó, một số cuộc thăm dò gần đây cho thấy ông DeSantis đang bám sát với ông Trump. Dù vậy, thời gian cuộc thăm dò diễn ra vẫn còn cách xa so với vòng bỏ phiếu sơ bộ, nên nó không mang tính quyết định.

Sau chiến thắng bội thu trong cuộc tái tranh cử ở Florida vào tháng 11/2022, Thống đốc DeSantis được một số nhân vật trong đảng coi là đại diện cho các nguyên tắc dân túy, văn hóa và “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump, mà không mang theo sự vô kỷ luật và tai tiếng như cựu tổng thống.

Thông điệp của bà McDaniel vào hôm 26/2 cho thấy sự lo ngại của đảng Cộng hòa về một cựu Tổng thống Trump “không thể chế ngự" một lần nữa có thể làm suy yếu hy vọng giành được Nhà Trắng và quyền kiểm soát Quốc hội của đảng.