Ngày 30/10, tại hội thảo quốc tế "Di chỉ hang Con Moong và phức hợp di chỉ khảo cổ học khu vực lân cận" tổ chức tại Thanh Hóa, Viện Khảo cổ học Việt Nam lần đầu công bố bằng chứng phát hiện dấu vết người cổ đại từng sinh sống ở đây.
Hang Con Moong nằm ở bản Mọ (xã Thành Yên, huyện Thạch Thành, Thanh Hóa), thuộc Vườn Quốc gia Cúc Phương. Đánh giá đây là địa điểm chứa nhiều giá trị lịch sử, từ năm 2010 Viện Khảo cổ học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam hợp tác với Viện Hàn lâm Khoa học liên bang Nga thám hiểm, khai quật di tích hang Con Moong.
Khi khai quật cột tầng khảo cổ tại độ sâu tới 9,5 m, các nhà khoa học đã phát lộ nhiều tầng văn hóa cùng những di vật phong phú, đa dạng, khẳng định người cổ đại từng hiện diện, cư trú tại khu vực này.
Cách đó không xa, tại hang Diêm (ở bản Sánh, xã Thành Yên), việc khai quật hố khảo cổ cũng phát lộ di tích mộ táng người cổ, di cốt động vật, nhuyễn thể, điểm chế tác công cụ đá.
Thực hiện hai hố khai quật rộng 10 m2 tại hang Mang Chiêng (Vườn Quốc gia Cúc Phương, đoạn tiếp giáp xã Thành Yên, huyện Thạch Thành), giới khảo cổ học phát lộ thêm các tầng văn hóa cùng hàng trăm di vật, nhất là lớp chứa di tồn văn hóa của người tiền sử, di cốt người và vết tích mộ táng.
Đại diện nhóm nghiên cứu đưa ra nhận xét, địa tầng hang Mang Chiêng chứng minh con người cư trú ổn định, thích ứng của con người với môi trường sống cũng như tiến triển văn hóa của cư dân tiền sử. Di chỉ hang Mang Chiêng về mặt hình thái cư trú, kiếm sống và kỹ nghệ đá mang tính chất văn hóa Hòa Bình.
Nghiên cứu bước đầu về hang Con Moong phức hợp di chỉ khảo cổ học khu vực phụ cận, các nhà khoa học ghi nhận giá trị nổi bật: Con Moong và các di chỉ phụ cận kể về truyền thống cư trú trong hang động lâu dài, sự thích ứng của con người với môi trường, thiên nhiên. Đây cũng là chìa khóa để tìm hiểu tiến trình lịch sử Việt Nam - Đông Nam Á.
Các nhà tiền sử học đầu ngành đến từ Viện Hàn lâm liên bang Nga cho rằng, con người được hình thành ở châu Phi từ 2,7 - 2,6 triệu năm trước. Vào khoảng 1,9 - 1,8 triệu năm trước, người vượn Homo ergaster hay Erectus đã di cư từ châu Phi sang châu Âu và châu Á.
Những tài liệu khảo cổ học thu được thể hiện đặc trưng kỹ nghệ chế tác đá của con người thời đại đá cũ ở Đông Á và Đông Nam Á, bao gồm cả Việt Nam. Di tích cổ nhân học được tìm thấy đã khẳng định khả năng hình thành con người hiện đại ở Đông Á và ở Việt Nam nhưng cần có thêm kết quả xét nghiệm xác định gen di truyền để khẳng định sự tiến hóa con người từ đa khu vực.
