South China Morning Post ngày 3/12 đưa tin, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump vừa có động thái có thể khơi mào cuộc chiến ngoại giao với Trung Quốc khi điện đàm với bà Thái Anh Văn, lãnh đạo Đài Loan.
"Trong cuộc nói chuyện, họ nhấn mạnh quan hệ kinh tế, chính trị và an ninh gắn bó mật thiết" giữa Đài Loan và Mỹ, văn phòng của ông Trump thông báo. Tổng thống đắc cử Trump cũng chúc mừng bà Thái đã trở thành lãnh đạo Đài Loan trong năm nay.
Đây là lần đầu tiên một Tổng thống đắc cử Mỹ điện đàm với nhà lãnh đạo Đài Loan kể từ khi hai bên cắt đứt quan hệ ngoại giao chính thức vào năm 1979 khi Washington công nhận nguyên tắc "Một Trung Quốc" của Bắc Kinh.
 |
| Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump (trái) và lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn. Ảnh: Hongkongfp.com. |
Sự kiện nhiều khả năng sẽ khiến Trung Quốc giận dữ. "Các nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ coi đây là hành động khiêu khích cao độ chưa từng có " Evan Medeiros, cựu Giám đốc châu Á trong Hội đồng An ninh quốc gia Nhà Trắng bình luận về cuộc điện đàm.
Theo ông Medeiros, bất kể là cố ý hay vô tình, cuộc điện đàm này sẽ thay đổi cơ bản cách nhìn của Trung Quốc về ý đồ chiến lược của Trump, theo hướng tiêu cực hơn. "Với động thái này, Trump đang thiết lập một nền tảng mất lòng tin và cạnh tranh lẫn nhau cho quan hệ Trung - Mỹ".
Reuters trích lời một nhà cựu ngoại giao giúp sắp đặt cuộc gọi nói những nhà ngoại giao Trung Quốc ông trao đổi với nói cuộc điện đàm không thành vấn đề khi ông Trump chưa chính thức trở thành tổng thống.
Lễ nhậm chức của ông sẽ vào 20/1 năm tới. Gerrit van der Wees, nhà ngoại giao Hà Lan giúp vận động cho phía Đài Loan, nói cuộc gọi cho thấy ông Trump sẽ không bị ràng buộc bởi những lễ nghi và ràng buộc về đối ngoại.
Theo ông, điều này cho thấy “sự thay đổi lớn hơn của Mỹ đối với Đài Loan”.
Về phần ông Trump, tổng thống tân cử "biện bạch" rằng cuộc điện đàm được khởi xướng từ phía Đài Loan."Lãnh đạo Đài Loan đã gọi điện để chúc mừng chiến thắng của tôi trong cuộc bầu cử tổng thống. Xin cảm ơn bà!", ông viết trên Twitter.
Trump tiếp tục đăng bình luận thứ hai ngay sau đó rằng "buồn cười là Mỹ có thể bán vũ khí quân sự trị giá hàng tỷ USD cho Đài Loan, nhưng tôi không nên nhận điện thoại chúc mừng?"
Sau cuộc điện đàm, Nhà Trắng (của ông Obama) tái khẳng định việc ủng hộ chính sách "Một Trung Quốc". "Không có thay đổi trong chính sách lâu dài của chúng tôi về các vấn đề xuyên eo biển", AFP dẫn lời phát ngôn viên An ninh Quốc gia Emily Horne nói.
Năm 1978, Tổng thống Jimmy Carter chính thức công nhận Bắc Kinh là chính phủ duy nhất của " Một Trung Quốc" sau khi cắt quan hệ ngoại giao với đảo Đài Loan.
Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ sẽ được thống nhất, kể cả bằng vũ lực nếu cần thiết. Bà Thái Anh Văn không công nhận chính sách "Một Trung Quốc", khiến Bắc Kinh cắt mọi liên lạc chính thức với chính quyền mới của hòn đảo.
