Theo thông cáo báo chí của Oxfam, đến nay Pfizer/BioNTech và Moderna bán hơn 90% lượng vaccine của họ cho các nước phát triển. Các quốc gia đang phát triển gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vaccine của các hãng này.
Nghiên cứu của The People's Vaccine Alliance cho thấy với việc nhận tiền tài trợ nghiên cứu lên đến 8,3 tỷ USD từ chính phủ Đức và Mỹ, Pfizer/BioNTech và Moderna có thể sản xuất mỗi liều vaccine Covid-19 với giá chỉ vỏn vẹn 1,2 USD. Tuy nhiên, chương trình COVAX phải mua vaccine từ các công ty này với giá cao gấp ít nhất 5 lần con số trên.
COVAX cũng gặp rất nhiều khó khăn trong việc mua vaccine Pfizer/BioNTech và Moderna, bởi các hãng dược này bán vaccine cho nhiều quốc gia giàu có với mức giá cao gấp hàng chục lần chi phí sản xuất.
Cuối tháng 7, Pfizer/BioNTech tăng 25% giá bán vaccine ở Liên minh châu Âu (EU), từ 15,5 euro lên 19,5 euro. Tại Mỹ, giá loại vaccine này tăng từ 18,4 USD lên 23,15 USD. Giá vaccine Moderna ở châu Âu được nâng từ 19 euro lên 25 euro.
 |
Các quốc gia đang phát triển gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn cung vaccine. Ảnh: Reuters. |
Theo The People's Vaccine Alliance, nếu các công ty dược không độc quyền nguồn cung vaccine và đẩy giá lên cao, số tiền COVAX đã chuyển cho họ đủ để giúp tiêm chủng đầy đủ toàn bộ dân số các nước có thu nhập thấp và trung bình.
Với mức giá hiện nay, COVAX sẽ chỉ đảm bảo tỷ lệ tiêm chủng ở các khu vực này vào khoảng 23% đến cuối năm nay.
“Các hãng dược đang cưỡng ép cả thế giới trong thời điểm khủng hoảng toàn cầu chưa từng thấy. Đây có lẽ là một trong những vụ trục lợi lớn nhất lịch sử”, bà Anna Marriott - Giám đốc Chính sách Y tế của Oxfam - chỉ trích.
“Những khoản ngân sách quý giá lẽ ra phải được dùng để củng cố hạ tầng y tế ở các nước nghèo. Tuy nhiên, chúng lại đang chảy vào túi các CEO và cổ đông của các tập đoàn dược phẩm đầy quyền lực”, bà nhấn mạnh.
  |
Moderna và Pfizer/BioNTech là 2 loại vaccine đạt hiệu quả ngừa Covid-19 trên 90%. Ảnh: AFP/Reuters. |
Nhờ độc quyền vaccine và nâng giá ồ ạt, các công ty dược kiếm lãi khổng lồ trong năm nay. Theo Guardian, Pfizer đạt doanh số 11,3 tỷ USD trong nửa đầu năm nhờ vaccine Covid-19. Hãng nâng dự báo doanh số cả năm lên 33,5 tỷ USD. BioNTech dự kiến đạt doanh số gần 18,7 tỷ USD trong năm nay. Lợi nhuận ròng nửa năm đầu đạt gần 4,7 tỷ USD, vượt xa con số 166,7 triệu USD cùng kỳ năm ngoái.
Trong khi đó, Moderna đạt doanh số gần 6 tỷ USD từ vaccine Covid-19 trong nửa đầu năm và lợi nhuận ròng 4 tỷ USD. Công ty này đã ký các hợp đồng cung cấp vaccine trị giá 20 tỷ USD trong năm nay. Dự kiến Moderna sẽ cung cấp 1 tỷ liều trong năm nay và 2-3 tỷ liều trong năm 2022.
Nhờ doanh số khổng lồ, giá cổ phiếu các công ty dược trên tăng vọt. Hiện giá cổ phiếu BioNTech đang dao động ở mức gần 360 USD, vượt xa con số 100 USD hồi tháng 3/2020. Ngày 10/8, giá cổ phiếu Pfizer tăng lên mức cao nhất trong vòng 20 năm, ở vùng 48,25 USD.
Tương tự, trong một năm qua, giá cổ phiếu Moderna tăng tới hơn 450%, hiện đang ở mức 378,8 USD. Giá trị vốn hóa công ty theo đó tăng vọt lên 155 tỷ USD.
