Nguồn tài chính dồi dào từng được xem là lợi thế của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc bầu cử năm 2020. Hồi mùa xuân, khi trở thành ứng cử viên hàng đầu của đảng Dân chủ, cựu Phó tổng thống Joe Biden không huy động được nhiều tiền quyên góp. Trong khi đó, ông Trump và Ủy ban Quốc gia của đảng Cộng hòa (RNC) có hàng trăm triệu USD tiền mặt.
Tuy nhiên, theo New York Times, lợi thế tài chính của ông Trump bay hơi sau 5 tháng. Chiến dịch tranh cử tiêu tốn hơn 800 triệu USD trên tổng số 1,1 tỷ USD mà tổng thống Mỹ và đảng Cộng hòa huy động được từ đầu năm 2019 đến tháng 7 năm nay.
New York Times dẫn lời một số quan chức đảng Cộng hòa cho biết nhiều thành viên thuộc đội ngũ tranh cử của ông Trump lo ngại về nguy cơ thiếu tiền mặt trong thời điểm chưa đầy 60 ngày nữa cuộc bầu cử tổng thống sẽ diễn ra.
Ông Brad Parscale, cựu quản lý chiến dịch tranh cử của ông Trump, từng mô tả đây là "cỗ máy không thể ngăn chặn". Nhưng thời gian qua, đội ngũ tranh cử và Ủy ban đảng Cộng hòa Quốc gia chi tiêu phung phí. Sau khi ông Bill Stepien thay thế ông Parscale hồi tháng 7, đội ngũ của ông Trump bắt đầu thắt lưng buộc bụng, hạn chế nhân sự, chi phí di chuyển và quảng cáo.
 |
| Nguồn tài chính dồi dào từng được xem là lợi thế của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020. Ảnh: Reuters. |
Cuộc khủng hoảng tiền mặt
Theo nguồn tin New York Times, dưới thời ông Parscale, chiến dịch tranh cử của ông Trump chi hơn 350 triệu USD cho các hoạt động gây quỹ, đặc biệt là tìm người sẵn sàng quyên góp qua mạng. Đội ngũ tranh cử được trả lương cao của ông Trump đóng đô tại văn phòng ở ngoại ô Virginia. Ông Trump dùng tiền quyên góp chính trị để thanh toán một số chi phí pháp lý.
Đội ngũ tranh cử của ông Trump chi hơn 100 triệu USD cho hàng loạt quảng cáo truyền hình trước đại hội đảng Cộng hòa. Advertising Analytics cho biết hai quảng cáo giữa trận chung kết bóng bầu dục Super Bowl tốn đến 11 triệu USD. Số tiền này thậm chí còn lớn hơn chi phí quảng cáo trên truyền hình của ông Trump ở một số bang chiến trường trọng điểm.
Nhiều khoản chi nhỏ dồn lại thành lớn. Đội ngũ của ông Trump thuê một nhóm chuyên gia tư vấn với mức lương cao ngất ngưởng. Ví dụ, một cựu cố vấn Nhà Trắng và một cựu vệ sĩ của ông Trump được RNC trả tổng cộng 500.000 USD từ cuối năm 2017 đến nay.
Họ tiêu 156.000 USD thuê máy bay kéo biểu ngữ và trả gần 100.000 USD cho Yondr, một công ty sản xuất túi đựng điện thoại di động chống các thiết bị ghi âm. Ông Parscale còn có xe và tài xế riêng, sự ưu ái bất thường dành cho người quản lý chiến dịch tranh cử. Ông Trump từng nói rằng ông Stepien chấp nhận mức lương thấp khi được bổ nhiệm vào vị trí của ông Parscale.
Những màn đốt tiền có vẻ như chưa đem lại hiệu quả như ông Trump mong đợi. Ông Trump thất thế trước ông Biden trong hầu hết cuộc thăm dò dư luận. Cựu phó tổng thống Mỹ cũng chứng tỏ khả năng huy động tiền quyên góp đáng nể. Trong tháng 8, đội ngũ của ông Biden huy động được gần 365 triệu USD. Đội ngũ của ông Trump chưa công bố con số tháng 8.
 |
| Chiến dịch tranh cử của Tổng thống Donald Trump đã tiêu tốn hơn 800 triệu USD. Ảnh: New York Times. |
Ông Ed Rollins, chiến lược gia kỳ cựu của đảng Cộng hòa, chỉ trích ông Parscale vung tiền "như một thủy thủ say rượu". "Nếu anh chi tới 800 triệu USD và vẫn thua 10 điểm so với đối thủ, anh cần phải đặt câu hỏi về chiến lược chi tiêu", chuyên gia Rollins nhấn mạnh.
Giờ, trên tấm bảng trắng trong văn phòng của ông Stepien là những con số mới nhất về ngân sách chiến dịch. Ông đã thực hiện một số thay đổi kể từ khi nhậm chức. Một đề xuất chi 50 triệu USD bị gạt bỏ. Ông Stepien cũng không thông qua ý tưởng chi 3 triệu USD cho một chiếc xe NASCAR mang tên ông Trump.
Số lượng nhân viên tham gia các sự kiện được cắt giảm. "Điều quan trọng nhất mà tôi làm hàng ngày là chú ý đến ngân sách", ông Stepien khẳng định trong một cuộc phỏng vấn ngắn. Ông từ chối thảo luận về ngân sách cụ thể nhưng cho biết chiến dịch của đảng Cộng hòa vẫn đủ tiền để giành chiến thắng.
Tìm đường trở lại
Đội ngũ tranh cử của Tổng thống Trump cũng cắt giảm chi tiêu cho truyền hình trong tháng 8. Theo Advertising Analytics, vào hai tuần cuối cùng của tháng, đội ngũ của ông Biden chi tới 35,9 triệu USD cho các quảng cáo trên truyền hình, trong khi phía ông Trump chỉ tiêu khoảng 4,8 triệu USD.
"Chúng tôi cần giữ tiền để đảm bảo có đủ sức mạnh khi cần thiết", ông Jason Miller, chiến lược gia cao cấp của ông Trump, khẳng định. Tuy nhiên, ông cũng bảo vệ việc chi tiền cho các quảng cáo trên truyền hình vào mùa xuân và mùa hè. Theo ông, đó là quyết định cần thiết để giữ khả năng cạnh tranh của ông Trump khi nước Mỹ chìm trong vũng lầy của đại dịch và suy thoái kinh tế. "Chúng tôi phải tìm đường trở lại", ông Miller nhấn mạnh.
Theo New York Times, một trong những lý do giúp ông Biden cân bằng lợi thế tài chính với ông Trump là việc đội ngũ của ông hạn chế nhiều hoạt động trong những tháng tồi tệ nhất của đại dịch. Các sự kiện tuyên truyền online của ông thông qua ứng dụng Zoom thường kéo dài chưa đầy 90 phút, hầu như không tốn kém nhưng vẫn huy động được hàng triệu USD.
Đội ngũ tranh cử của ông Trump đang đánh giá lại các khoản chi tiêu dưới thời ông Parscale. Một trong những thay đổi đầu tiên được triển khai là ngừng hoạt động quảng cáo sử dụng các tài khoản mạng xã hội cá nhân của ông Parscale. Hơn 800.000 USD đã đổ vào việc phát triển trang Facebook và Instagram của ông này.
Một số khoản chi tiêu được vẽ ra chỉ để làm hài lòng ông Trump, bao gồm quảng cáo Super Bowl. Một khoản chi khác là hơn 1 triệu USD cho các quảng cáo tại Washington DC, nơi không phải là "bang chiến trường".
 |
Ông Bill Stepien thay thế ông Brad Parscale hồi tháng 7. Ảnh: NYT. |
Ông Trump cùng đảng Cộng hòa đầu tư khoảng 4 triệu USD vào các doanh nghiệp của gia đình ông kể từ năm 2019. Đó là hàng trăm nghìn USD rót vào câu lạc bộ của ông tại Mar-a-Lago (Florida), văn phòng ở Tháp Trump và hàng nghìn USD tại nhà hàng bít tết ở khách sạn của tổng thống.
Chiến dịch tranh cử tốn kém không đem lại hiệu quả. Ông Trump tụt hạng trong hầu hết cuộc thăm dò dư luận.
- New York Times
Nhiều khoản chi tiêu của ông Trump cũng không rõ ràng. Kể từ năm 2017, đội ngũ của ông Trump và RNC đã chuyển 227 triệu USD thông qua một công ty trách nhiệm hữu hạn có liên quan đến các quan chức chiến dịch Trump.
Kể từ năm 2019, ông Trump và RNC chi 145 triệu USD cho các chi phí liên quan đến thư từ, gần 42 triệu USD để mua và thuê danh sách kỹ thuật số (nhằm mở rộng danh sách địa chỉ email) và hàng chục triệu USD cho quảng cáo trực tuyến. Thậm chí, chỉ riêng khoản tiền dành cho đồ lưu niệm của ông Trump cũng lên đến 6 triệu USD.
Không chỉ vậy, các đảng viên đảng Cộng hòa còn phải chịu thêm khoản chi phí pháp lý lên tới hơn 21 triệu USD từ năm 2019 do các cuộc điều tra về ông Trump. Và cuối cùng là phiên tòa luận tội ông. RNC cũng phải thanh toán một hóa đơn pháp lý trị giá 666.666 USD cho Reuters vào cuối tháng 6 năm nay.
Cùng với đó những khoản tiền phung phí khác từ ý muốn của ông Trump. Ông đã thay đổi kế hoạch tổ chức hội nghị đến hai lần, làm phát sinh nhiều chi phí trên đường đi. Hồi tháng 7, RNC phải trả 325.000 USD cho khách sạn Ritz-Carlton Amelia Island gần Jacksonville để tổ chức một hội nghị. Nhưng sự kiện bị hủy bỏ và RNC không được hoàn tiền.
