Chiều 16/3, Ủy ban Thường vụ chất vấn Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường (TNMT) Trần Hồng Hà.
Nhiều đại biểu đặt câu hỏi về tình trạng lợi dụng việc trả giá trong các phiên đấu giá đất với mức giá vượt xa giá trị của thị trường, đẩy giá đất các khu vực lân cận lên cao.
Không chỉ có thổi giá mà còn dìm giá đất để đầu cơ
Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) về giải pháp ngăn chặn tình trạng "bắt tay ngầm", bỏ cọc trong đấu giá đất, thổi giá đất để trục lợi cá nhân, Bộ trưởng Trần Hồng Hà thừa nhận thực tế không chỉ có hiện tượng thổi giá còn có hiện tượng dìm giá, "quân xanh quân đỏ" làm nhiễu loạn thị trường.
Điều này làm biến động thị trường bất động sản, thất thoát tài sản Nhà nước và tạo ra mặt bằng giá mới, ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống kinh tế.
"Nếu nói sâu hơn nữa, việc thổi giá, đằng sau còn rất nhiều hệ lụy, đặc biệt là tạo ra giá ảo. Mức giá này lại có thể thế chấp và rút tiền ngân hàng, làm ảnh hưởng đến an ninh tiền tệ và rất nhiều vấn đề khác", ông Hà nói.
 |
| Lô đất 3-12 có diện tích hơn 10.000 m2 được mua với giá 24.500 tỷ đồng trong khi lô đất 3-8 rộng 8.500 m2 bán đấu giá thành công ở mức 4.000 tỷ đồng. Ảnh: Chí Hùng. |
Theo ông, do hiện nay pháp luật liên quan đến đấu giá đất nằm ở nhiều luật như: Luật Đấu giá, Luật Đất đai, các quy định liên quan về tài chính, thuế... Trình tự đấu giá đất chưa chặt chẽ; chưa quy định điều kiện, năng lực của doanh nghiệp tham gia đấu giá; chế tài đối với người cố tình đẩy giá cao rồi bỏ cọc chưa đủ sức răn đe.
Ông cũng nhấn mạnh chưa có định nghĩa thế nào là cuộc đấu giá bình thường, như thế nào là không bình thường trong quy định của pháp luật, để cho người tổ chức tham gia đấu giá chịu trách nhiệm, vừa có cơ sở pháp lý để điều chỉnh.
Đối với nhà đấu giá bỏ cọc, cần có chế tài mạnh mẽ hơn về mặt kinh tế, pháp luật. Còn vấn đề "quân xanh, quân đỏ", Bộ trưởng TNMT khẳng định, đây là vấn đề có thực, cần phải nghiên cứu để lựa chọn hình thức phù hợp, chọn ra nhà đầu tư có năng lực, tăng cường kỷ cương, trách nhiệm thanh kiểm tra đối với các vấn đề liên quan đến cơ quan công quyền suy thoái.
Đề xuất nộp tiền đấu giá đất trong 10 ngày
Đại biểu Nguyễn Thị Xuân (Đắk Lắk) đặt vấn đề có nên hình sự hóa hành vi gây lũng đoạn thị trường bất động sản và xử lý trốn thuế trong lĩnh vực đất đai.
"Như vấn đề bỏ cọc ở Thủ Thiêm vừa qua, số tiền họ bỏ cọc không đáng gì so với việc này đẩy giá đất khu vực xung quanh", bà nêu.
Bộ trưởng cho rằng cần đề xuất các chế tài về hình sự và kinh tế, đặc biệt về kinh tế từ tiền đặt cọc trước, thẩm định hồ sơ giá. Cần thẩm định thông qua ngân hàng, lý lịch nhà đấu giá.
"Việc thổi giá, đầu cơ là hiện tượng rõ ràng và có thực. Người dân có xu hướng giữ tài sản bằng đất, nhưng khi đầu tư toàn bộ tiền của xã hội vào đất đai sẽ không hiệu quả. Đây là điều không có lợi đối với nền kinh tế do đó Nhà nước phải điều tiết giá", ông nói.
"Theo tôi, không cần hình sự hóa, chỉ cần sửa đổi chế tài kinh tế là có thể điều chỉnh", ông nói.
 |
| Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho rằng cần có chế tài xử lý doanh nghiệp vi phạm. Ảnh: Quỳnh Danh. |
Đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) đặt vấn đề hiện nay sốt đất có thực, có phải sốt ảo không? "Có hiện tượng thổi giá để nâng giá trị cổ phiếu, giá trị tài sản để vay ngân hàng không? Thực trạng sốt đất hiện nay là sốt ảo hay thật và vi phạm thì có xử lý hình sự không?", ông Hạ chất vấn.
Bộ trưởng cho biết vụ đấu giá đất ở Thủ Thiêm, Chính phủ đang giao cơ quan có trách nhiệm điều tra. Theo ông, người đấu giá xong phải trả tiền ngay trong 10 ngày, thay vì 90 ngày như trước đây, để cá nhân, tổ chức đấu giá thắng không đủ thời gian để trục lợi.
Tiền đặt trước, đặt cọc hiện chỉ 5-10%, Bộ cũng sẽ xem xét khi đưa giá lên bao nhiêu phải có cam kết và cơ quan chức năng phải thẩm định trước.
Ông Hà thừa nhận tình trạng thổi giá đầu cơ đang làm đô thị phát triển méo mó. Việc phát triển đô thị phải dựa trên chỉ tiêu khoa học như số dân, số lượng công việc, và phải quy định ở luật nhà ở, quy hoạch xây dựng nhà ở. Cơ quan chức năng cũng phải giải bài toán thiếu hụt công cụ về quy hoạch, tính toán...
