 |
Nhân kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống Ban Kinh tế Trung ương (30/9/1950 - 30/9/2020), ông Nguyễn Văn Bình, Trưởng ban Kinh tế Trung ương, đã có những chia sẻ về một số đóng góp của Ban Kinh tế Trung ương trong việc tham mưu Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị nhiệm kỳ 2016-2020 ban hành một số nghị quyết quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Lần đầu tiên, ông đã chia sẻ nhiều câu chuyện thú vị, quan điểm về việc xây dựng, cũng như những khó khăn, thách thức mà Ban Kinh tế Trung ương với tư cách là cơ quan chủ trì soạn thảo phải vượt qua trong quá trình biên soạn, tham mưu các Nghị quyết này.
“Thống nhất nhận thức là rất khó khăn”
Trong nhiệm kỳ vừa qua, một trong những dấu ấn lớn nhất của Ban Kinh tế Trung ương là tham mưu xây dựng 3 nghị quyết Trung ương 5 khóa XII. Đó là Nghị quyết 10-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; Nghị quyết số 11-NQ/TW về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; Nghị quyết số 12-NQ/TW về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp Nhà nước.
Những nghị quyết được đánh giá có ý nghĩa nền tảng vừa đổi mới, tạo bước đột phá trong hoàn thiện thể chế kinh tế.
 |
| Ông Nguyễn Văn Bình, Trưởng ban Kinh tế Trung ương. Ảnh: Việt Linh. |
Theo Trưởng ban Kinh tế Trung ương, Đảng đã xác định kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mô hình kinh tế tổng quát trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội. Trong suốt 35 năm đổi mới, Đảng, Nhà nước và nhân dân ta không ngừng chăm lo xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và coi đây là nhiệm vụ chiến lược có ý nghĩa đột phá.
Đến nay, có thể khẳng định rằng mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ngày càng rõ nét hơn, thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ngày càng đồng bộ, đầy đủ và hoàn thiện hơn.
Nhờ đó, đất nước đã đạt được những thành tựu to lớn, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao và xem là hình mẫu của các nước đang phát triển. Tuy nhiên, đây là mô hình chưa có tiền lệ trên thế giới, do vậy, trong quá trình xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa không thế tránh khỏi các ý kiến khác nhau, thậm chí trái ngược nhau, có lúc khá gay gắt. Trong khi đó, một số thế lực thường xuyên chống phá.
    |
Ông Bình nhắc đến có ý kiến hoài nghi nếu vận hành đầy đủ, đồng bộ các quy luật kinh tế thị trường thì khó giữ được định hướng xã hội chủ nghĩa. Cũng có ý kiến tuyệt đối hóa vai trò của kinh tế Nhà nước, e ngại, dè dặt đối với kinh tế tư nhân. Ngược lại, có ý kiến lại tuyệt đối hóa vai trò của kinh tế tư nhân, cho rằng kinh tế tư nhân sẽ quyết định tất cả và do vậy phải là động lực duy nhất.
Một số ý kiến cũng nghi ngờ vai trò chủ đạo của kinh tế Nhà nước, nhất là trong bối cảnh một số doanh nghiệp Nhà nước đang hoạt động kém hiệu quả. Có ý kiến quá đề cao vai trò của Nhà nước và xem nhẹ vai trò của thị trường và xã hội…
Ngược lại có ý kiến lại tuyệt đối hóa vai trò của thị trường và xã hội, cho rằng thị trường quyết định tất cả, xem nhẹ vai trò quản lý, điều tiết, dẫn dắt của Nhà nước…
“Do vậy, để đi đến thống nhất nhận thức là rất khó khăn, phức tạp, phải giải quyết một cách đúng đắn mối quan hệ”, ông Bình nói.
Những mối quan hệ mà ông nhấn mạnh là giữa kế thừa và phát triển, giữa kiên định và đổi mới trên cơ sở phải thấm nhuần sâu sắc những nguyên tắc cốt lõi của chủ nghĩa Marx - Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh…
Để đi đến thống nhất nhận thức là rất khó khăn, phức tạp, phải giải quyết một cách đúng đắn mối quan hệ
Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình
Trưởng ban Kinh tế Trung ương nhấn mạnh phải nhận thức đầy đủ, tôn trọng và vận dùng đúng đắn các quy luật khách quan. Cùng với đó là phải kế thừa có chọn lọc thành tựu phát triển kinh tế thị trường của nhân loại và kinh nghiệm tổng kết thực tiễn đổi mới ở nước ta, bảo đảm vững chắc định hướng xã hội chủ nghĩa, độc lập, chủ quyền quốc gia, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.
“Đó chính là hoàn cảnh, yêu cầu và quan điểm của Đảng để Ban Kinh tế Trung ương xây dựng 3 Nghị quyết Trung ương 5 khóa XII”, ông nói.
Xây dựng thể chế là nhiệm vụ chiến lược
Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình cũng chia sẻ về việc đã được giao chủ trì xây dựng, tham mưu để Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban bí thư ban hành một số nghị quyết quan trọng vừa có ý nghĩa chiến lược, định hướng phát triển kinh tế xã hội đất nước đến năm 2030 tầm nhìn 2045.
Ông nhấn mạnh những nghị quyết này phải vừa kịp thời định hướng tháo gỡ những ách tắc để huy động, vừa khơi thông các nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội.
Trưởng ban Kinh tế Trung ương nhắc lại chính trị - kinh tế học Marx - Lenin từ lâu đã nêu rõ mối quan hệ mật thiết, biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất. Theo đó, quan hệ sản xuất tiến bộ sẽ thúc đẩy, mở đường cho lực lượng sản xuất phát triển, ngược lại nếu quan hệ sản xuất lạc hậu, lỗi thời sẽ kìm hãm lực lượng sản xuất phát triển.
“Luận điểm đó còn nguyên giá trị đến ngày nay”, ông nhận định.
 |
| Theo ông Nguyễn Văn Bình, nếu quan hệ sản xuất lạc hậu, lỗi thời sẽ kìm hãm lực lượng sản xuất phát triển. Ảnh: Quỳnh Danh. |
Theo ông Bình, trong mỗi chế độ xã hội, quan hệ sản xuất đều được ưu tiên thể chế hóa đầy đủ, cụ thể. Hơn nữa, trong thế giới ngày nay, dù chủ nghĩa dân tộc cực đoan, chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch trong những năm gần đây đang nổi lên, phần nào cũng có ảnh hưởng nhưng có thể khẳng định rằng toàn cầu hóa và tự do thương mại, đầu tư vẫn là xu thế bao trùm trên toàn cầu.
“Do vậy, thế giới ngày càng phẳng hơn”, ông nói.
Trong thế giới phẳng đó, Trưởng ban Kinh tế Trung ương cho rằng sức mạnh, sức cạnh tranh của mỗi quốc gia không chỉ thể hiện ở những giá trị kinh tế mà quốc gia đó đang có mà quan trọng và quyết định là sức cạnh tranh, tính ưu việt của thể chế phát triển kinh tế mà quốc gia đó có được.
Đảng ta nhất quán xác định xây dựng và hoàn thiện thể chế là một trong 3 đột phá chiến lược
Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình
Do vậy, Đảng ta nhất quán xác định xây dựng và hoàn thiện thể chế là một trong 3 đột phá chiến lược, là nhiệm vụ vừa cấp bách vừa thường xuyên của Đảng.
Trong nhiệm kỳ vừa qua, Ban Kinh tế Trung ương được giao chủ trì tham mưu, xây dựng một số nghị quyết quan trọng vừa có ý nghĩa chiến lược lâu dài.
Ngoài 3 nghị quyết Trung ương 5, ông Bình còn kể đến Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển công nghiệp quốc gia; Nghị quyết số 52-NQ/TW của Bộ Chính trị về chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4; Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng phát triển năng lượng quốc gia…
“Những nghị quyết này vừa trực tiếp tháo gỡ những vướng mắc, ách tắc, đồng thời khơi dậy mọi nguồn lực to lớn thúc đẩy mạnh mẽ cho phát triển kinh tế xã hội, cho phát triển lực lượng sản xuất”, ông chia sẻ.
