Rằm tháng giêng (Tết Nguyên tiêu) được xem là ngày lễ rất quan trọng trong tín ngưỡng của người Việt. Trong ngày này, ngoài việc cúng thần linh, gia tiên, người Việt còn thả vật phóng sinh với mong muốn được một năm nhiều sức khỏe, an lành và may mắn.
Theo quan sát của Zing.vn,ngay từ sáng sớm, một số tiểu thương đã tấp nập bày bán đồ phóng sinh tại các chùa trên địa bàn Hà Nội. Ốc, cá vàng, rùa cốm, lươn, chim được bày bán với nhiều mức giá khác nhau song phần lớn cao hơn bình thường.
Ở chùa Trấn Quốc (Tây Hồ, Hà Nội), một số người bán ốc phóng sinh với gấp 8 lần giá bán lẻ ở chợ đầu mối. Tại đây, một chậu ốc 1 kg có giá 80.000 đồng, chậu lớn hơn 150.000 đồng/kg, cá vàng loại nhỏ từ 7.000 đến 10.000 đồng một con, rùa cốm giá 25.000 đến 30.000 đồng một con.
 |
| Ngoài ốc, nhiều loại dùng để phóng sinh như lươn, cá, rùa cũng có giá tương đối cao. Ảnh: Cường Ngô. |
Chị Nguyễn Thị Lan, một tiểu thương bán hàng hàng phóng sinh cho biết, trong buổi sáng chị bán được gần 200 con cá vàng, 50 kg ốc. Những mặt hàng này được chị nhập chủ yếu ở chợ Đồng Xuân, Thanh Hà. “Mấy năm gần đây, vàng mã ít người mua vì đắt và sợ cháy nổ. Cho nên, tôi chủ yếu buôn cá và ốc phóng sinh. Năm nay, giá có đắt hơn nhưng rất nhiều người mua”, chị Lan chia sẻ.
Tại chợ Đồng Xuân (Hoàn Kiếm, Hà Nội), giá của những mặt hàng phóng sinh khá rẻ. Ôc đá có giá 8.000-10.000 đồng/kg, cá vàng loại nhỏ 2.000 đồng một con, rùa cốm giá 10.000 đồng. Thế nhưng, các tiểu thương bán rong tại chùa lại bán với giá khá “chát”, gấp 3-8 lần so với giá ở chợ đầu mối. Như vậy, 1 kg ốc, họ lãi 70.000 đồng. Nếu tính trung bình trong ngày rằm tháng riêng như thế này, tiểu thương có thể kiếm tiền triệu.
Mặc dù giá đắt, nhưng người mua hàng phóng sinh vẫn rất đông, thậm chí, có khách hàng chi vài triệu đồng để mua hàng chục kg ốc, lươn, rùa thả xuống sông, hồ.
Anh Nam (Quán Thánh, Hà Nội) vừa thả xuống hồ Tây hai tải ốc, một thùng lươn và 1 xô cá vàng cho biết, tổng số tiền chi mua cá để phóng sinh lên tới gần 3 triệu đồng. “Phóng sinh mang ý nghĩa cứu vớt chúng sinh khỏi giam cầm hoặc cái chết. Với ý nghĩa này, nên cứ vào rằm tháng Giêng và rằm tháng 7, gia đình tôi đều mua số lượng lớn vật phóng sinh”, anh Nam tâm sự.
 |
| Giá ốc phóng sinh ngày rằm tháng Giêng đắt rất nhiều so với bình thường. Ảnh: Cường Ngô. |
Còn bà Hoa (đường Phạm Văn Đồng, Từ Liêm, Hà Nội) cho hay: “Cứ vào dịp đầu năm là giá cả lại bị đẩy lên cao, nên tôi cũng quen rồi. Chỉ có điều, mặt hàng phóng sinh năm nay so với năm ngoái chênh lệch hơn quá khiến cho gia đình mua nhiều như chúng tôi cũng phải suy nghĩ, đắn đo. Mọi năm, gia đình tôi thường mua khoảng 100-150 con cá vàng, giá chỉ khoảng 300.000-500.000 đồng nhưng năm nay chắc chỉ mua bằng nửa năm ngoái thôi vì giá cao”.
Mặc dù phóng sinh là một hành động ý nghĩa với ước muốn có một năm thuận lợi, bình an nhưng vài năm gần đây, hoạt động này bị biến tướng. Những ngày người dân chuộng phóng sinh cũng là thời điểm cho các chủ buôn hay tiểu thương chặt chém.
Theo Đại đức Thích Giác Tính (chùa Khai Nguyên), hiện nay có nhiều người dùng kích điện săn những con cá vừa thả phóng sinh để bắt lại và bán cho người khác, làm xa rời và mất đi ý nghĩa ban đầu của tục phóng sinh.
Chân lý của việc phóng sinh chân chính
Theo Đại đức Thích Giác Tính, mỗi con người sinh ra đều có một số phận, có người giàu sang, phú quý, công danh sự nghiệp tốt nhưng sức khỏe kém, hay xảy ra những tai ương, chính vì vậy, với tinh thần thương xót, khởi phát lòng từ bi và hóa giải sát nghiệp.
Ở góc độ đạo Phật, việc phóng sinh giúp tăng lòng từ bi đối với muôn loài và thiên nhiên. Với góc độ xã hội, những con vật còn thường xót thì giữa người với người rất cần sự yêu thương, đùm bọc nhau.
Đối với góc độ tâm linh, việc phóng sinh giúp hóa giải sát nghiệp. Sách cổ có câu: “Trời đất có đức hiếu sinh, vạn vật đều yêu sự sống". Cho nên, đầu xuân, ai cũng muốn là một việc phúc, hạn chế vấn đề ăn uống, giết mổ để tích phúc, hóa giải sát nghiệp.
