Một nghiên cứu của Đại học New York dựa trên phân tích chất liệu của tờ 1USD cho thấy, tiền giấy là nơi cư ngụ của khoảng 3.000 vi khuẩn khác nhau có nguy cơ lây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người. Con số này vượt xa tất cả những nghiên cứu trước đây nhờ sử dụng phương pháp phân tích DNA của vi khuẩn. Trước đây, các nghiên cứu chỉ tập trung theo hướng soi giấy bạc dưới kính hiển vi để phát hiện ra vi khuẩn.
Trong số các chủng vi khuẩn thường thấy trên tờ giấy bạc là loại gây ra mụn trứng cá. Ngoài ra, còn có các chủng vi khuẩn nguy hiểm khác như gây viêm loét dạ dày, viêm phổi, ngộ độc thực phẩm và nhiễm trùng tụ cầu khuẩn ở người. Một số loại vi khuẩn khác được phát hiện còn gây suy giảm sức đề kháng của con người.
Tiền giấy tiềm ẩn rất nhiều vi khuẩn gây bệnh. |
Jane Carlton, Giám đốc trung tâm nghiên cứu sinh học phân tử tại Đại học New York cho biết: "Chúng tôi thật sự bất ngờ với những gì phát hiện được. Thậm chí, chúng tôi còn thấy được vi khuẩn đang sinh sôi nảy nở trên tiền giấy".
Ngoài ra, trong một nghiên cứu về tác động của vật liệu in tiền đối với sức khỏe cộng đồng, các nhà nghiên cứu tại Đại học Ballarat (Úc) đã kiểm tra những biến đổi của 10 loại tiền giấy trong quá trình di chuyển từ các siêu thị, quán cà phê đến các quán ăn. Nghiên cứu đã được thực hiện tại 10 quốc gia với các loại giấy bạc đang lưu hành tại đó.
Theo nghiên cứu được hồi năm 2010 do tạp chí an toàn thực phẩm và tác nhân gây bệnh (Mỹ) thực hiện, có sự khác biệt về mức độ vi khuẩn trên tiền giấy tại những quốc gia khác nhau. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng cho thấy vi khuẩn trên tiền polymer ít hơn so với tiền giấy cotton. "Tiền in bằng vật liệu polymer có đặc điểm là không bị thấm nước. Đây chính là đặc điểm giúp nó ít chứa vi khuẩn hơn so với tiền cotton".
Thêm nữa, trong một nghiên cứu về bề mặt tiền giấy được thực hiện bởi nhóm nhà khoa học đến từ Ấn Độ, Hà Lan và Mỹ, các nhà nghiên cứu đã tách ra được 93 loại vi khuẩn bám trên bề mặt tiền giấy. Hồi năm 2012, nhiều nhà vi trùng học tại Đại học Queen Mary, London (Anh) kết luận rằng 6% tiền giấy đang lưu hành tại Anh đang có chứa vi khuẩn e.coli tương đương với mức độ vi khuẩn trên bệ ngồi bồn cầu.
Trước đây, các nhà nghiên cứu về vệ sinh an toàn thực phẩm Singapore cũng đã lấy mẫu tiền lưu hành ở một căn tin bán thức ăn để xét nghiệm. Cụ thể các loại tiền được thu thập gồm 10 tờ tiền giấy mệnh giá 2 đô Singapore, 5 đồng xu mệnh giá 1 đô, 5 đồng xu 10 cent. Kết quả xét nghiệm ghi nhận sự có mặt của hai loài vi khuẩn là S.aureus và B.cereus trên cả các loại tiền giấy và tiền xu. Bộ Y tế Singapore cũng cảnh báo, S.aureus và B.cereus là vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến nhất tại nước này.
Thực tế, vi khuẩn S.aureus thường được tìm thấy trên da, tóc, mũi và cổ họng người. Còn B.cereus sản sinh trong thức ăn thừa để lâu. Phó Giáo sư Paul Ananth Tambyah, Chủ tịch Hiệp hội các bệnh truyền nhiễm Singapore cho rằng, không thể đánh đồng nguyên nhân các vụ ngộ độc thực phẩm là do vi khuẩn trên những đồng tiền ở căn tin gây ra. Song lời khuyên cho mọi người là nên rửa tay trước khi ăn bằng xà phòng diệt khuẩn sẽ loại bỏ được nhiều vi khuẩn độc hại, trong đó có cả S.aureus và B.cereus.
Việc trao đổi tiền giấy thường xuyên càng khiến lượng vi khuẩn tăng lên. |
Tại Việt Nam, Tiến sĩ Nguyễn Bình Minh, Trưởng khoa Vi khuẩn Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, và các cộng sự đã kiểm tra 2 tờ tiền giấy "thối lại" của một người bán thịt.Họ ngâm chúng vào môi trường nuôi cấy vi khuẩn trong một vài tiếng rồi đem soi trên kính hiển vi. Với cách làm này, rất nhiều loại vi khuẩn chưa đủ thời gian và môi trường để tăng sinh. Tuy nhiên, họ cũng nhìn thấy dày đặc các loại vi khuẩn như trực khuẩn, tụ cầu, nha bào, có khả năng gây ra các bệnh như tả, thương hàn....
Các chuyên gia đã đếm lượng vi khuẩn và nhận thấy trong một gam tiền giấy có tới 210 triệu vi khuẩn hiếu khí (chỉ hoạt động được trong môi trường có không khí) và 32.000 vi khuẩn gram âm.Tiến sĩ Bình Minh nhận xét, bẩn nhất là loại tiền cũ, tiền được trao tay qua quá nhiều người và quá nhiều môi trường ô nhiễm. Ở chợ, tiền vòng từ hàng thịt qua hàng rau, lại chạy tới hàng tôm cá rồi tạp phẩm. Mọi tờ tiền đều cực kỳ bẩn với vô số vi khuẩn. Tiền mệnh giá càng nhỏ càng nhiều vi khuẩn do được lưu thông nhiều hơn.
Theo ông Nguyễn Văn Toản, Phó cục trưởng cục Phát hành kho quỹ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, bẩn nhất là loại tiền giấy cotton do đặc tính thấm hút và lưu giữ tạp khuẩn rất cao. Trong các kho chứa tiền đợi tiêu hủy, chỉ sau một vài ngày, nấm mốc đã sinh sôi nảy nở, tiền bốc mùi hôi thối. Tiền polymer và tiền xu sạch hơn vì ít tính thấm hút nên vi khuẩn không có nhiều điều kiện lưu cữu, giảm khả năng lây lan các bênh tật.
Hiện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vẫn thường xuyên thu đổi tiền cũ cho dân. Nhưng tiêu chuẩn thu đổi quá thấp, chỉ áp dụng với những đồng tiền gần như không thể sử dụng được nữa như rách nát, bị viết vẽ nhiều, có vết ố bẩn đậm. Người dân cũng không có thói quen đổi tiền cũ vì tâm lý ngại ngần và do khoảng cách giữa ngân hàng với hầu hết người dân, nhất là dân nghèo, vẫn còn xa xôi. Thêm nữa, con người cũng không thể bỏ tiền giấy để tránh vi khuẩn. Vì vậy, các nhà khoa học khuyến cáo người dân nên rửa tay sau khi tiếp xúc với tiền giấy.