* Bài viết có tiết lộ một phần nội dung phim
Trong buổi ra mắt sớm Chuyện ma gần nhà, nhiều khách mời dành lời khen đạo diễn vì phim anh có "ma thật, quỷ thật". Vài năm gần đây, do kiểm duyệt, các thực thể siêu nhiên trong phim kinh dị Việt buộc phải giải thích khiên cưỡng bằng ảo giác, giấc mơ, hay tác hại của chất kích thích. Ngược lại, Chuyện ma gần nhà có cách dẫn dắt tự nhiên hơn, khi đan xen chuyện kể - thực tế. Những "hồn ma" qua lời kể lại ảnh hưởng xấu đến con người ngoài đời thực.
Đứa con tinh thần của đạo diễn Trần Hữu Tấn có phần ý tưởng đầy triển vọng, xoay quanh các truyền thuyết đô thị (urban legend) ở Việt Nam. Chuyện phim bắt đầu khi một nhóm bạn thân tụ tập tại khu chung cư để nghe chuyện ma. Khi ba câu chuyện lần lượt được kể, những sự kiện kinh hoàng trong quá khứ cũng hé lộ.
Yếu tố tâm linh trong các truyền thuyết đô thị
Chuyện ma gần nhà thuộc thể loại anthology (hợp tuyển), là một tác phẩm tập hợp nhiều phim ngắn chung chủ đề. Truyền thuyết đô thị có phần giống với truyện dân gian, song mang màu sắc hiện đại và có tính lan truyền mạnh nhờ internet. Tính xác thực của chúng không cao vì được truyền từ người này sang người khác.
Ngay từ những phút đầu tiên, Chuyện ma gần nhà đã ghi điểm với câu chuyện về Cô Mía. Bối cảnh căn nhà cũ kỹ và rộng lớn của gia đình minh tinh Ái Như (Khả Như) làm tốt vai trò hù dọa nhờ bối cảnh âm u, gợi lên cảm giác ma quỷ có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào. Trước khi công chiếu, chuyện về hồn ma Cô Mía cũng đạt hiệu ứng truyền thông tốt, do nhân vật gắn bó với tuổi thơ nhiều người Việt, cũng như loạt webtoon ăn theo.
 |
| Phim tạo hiệu ứng khi khai thác mặt tối của hình tượng xe nước mía quen thuộc. |
Chuyện ma gần nhà dẫn dắt tâm lý khán giả khá tốt nhờ cốt truyện mạch lạc, nhiều nút thắt. Ba truyền thuyết đô thị được nối tiếp nhau và hé lộ nhiều sự thật khó tin. Đạo diễn Trần Hữu Tấn có sự lên tay, khi so sánh với tác phẩm đầu tiên là Bắc Kim Thang (2019).
Về phần hình ảnh, các đoạn phim nặng tâm linh được nhấn mạnh bằng tông màu đỏ với chi tiết vũng máu và đèn thờ đã được vận dụng đúng lúc, đúng chỗ. Trong câu chuyện hai và câu chuyện ba, người xem có thể cảm nhận được sự biến đổi của từng nhân vật khi họ tiến bước về cõi siêu hình.
Nhiều quy luật tâm linh vừa bí ẩn, vừa quen thuộc của người Á Đông được áp dụng. Cảnh tượng miêu tả tà thuật lột da của Ái Như, khả năng ngoại cảm của Bích (Vân Trang) và sự xuất hiện bí hiểm của Trường (Trần Phong) mang đến những cú twist (tình tiết bất ngờ) tự nhiên, khó đoán. Bài hát Đừng bỏ em một mình vang lên trong những phân đoạn cao trào không chỉ tạo chiều sâu cảm xúc, mà còn khiến khán giả chìm vào nỗi sợ vô hình về những kiếp người đầy bi ai.
Chiêu trò hù dọa chưa trọn vẹn
Trên thực tế, phim vẫn sử dụng chiêu trò jump-scare cũ, có thể đoán trước. Trong câu chuyện về cô Mía, người xem không khó nhận ra sự tương đồng ở thủ pháp dàn dựng bối cảnh để hù dọa, từng xuất hiện trong Bắc Kim Thang.
Những phân cảnh ấy cũng không tạo ra cảm giác ám ảnh dai dẳng, mà chủ yếu chỉ gây ấn tượng nhờ hiệu ứng âm thanh. Tạo hình ma quỷ và màn hóa trang của dàn diễn viên trông giả tạo. Nếu không nhờ khả năng diễn xuất ổn định bằng ánh mắt hốt hoảng, tà mị của họ, khán giả khó lòng hiểu nhân vật đang ở trong tình trạng như thế nào.
Có một chút đáng tiếc khi Chuyện ma gần nhà chuyển cảnh đột ngột khi mỗi truyền thuyết đô thị kết thúc, thông qua lời kể cụt ngủn của nhóm bạn. Chúng nên được kéo dài thêm một chút hoặc kết hợp với các hiệu ứng mang màu sắc kinh dị thay vì các màn khóc, cười khá vô duyên của người kể.
Ngoài ra, vì Chuyện ma gần nhà muốn đánh bật yếu tố tâm linh nên vô tình bỏ qua tính logic trong các đoạn kết. Ngoài câu chuyện về Cô Mía có phần hạ màn tròn trịa, câu chuyện thứ hai lại tạo ra khá nhiều vòng lặp rối rắm, khi kí ức tuổi thơ mập mờ của diễn viên xiếc nghèo ( Huỳnh Thanh Trực) đan cài vô tội vạ với các mối quan hệ ở thực tại giữa anh với người cha (Mạc Can). Ở câu chuyện cuối, lời giải thích của Định (Hữu Tiến) về lí do ông nhờ Bích tìm xác em gái chết trẻ cũng chưa tường tận, vô tình làm cú chạm cảm xúc tình thân ở đây bớt tính hiệu quả.
 |
| Nhiều tình tiết trong phim chưa được giải quyết thỏa đáng. |
Nhìn chung, Chuyện ma gần nhà còn tồn tại không ít thiếu sót. Song, không thể phủ nhận những nỗ lực của ê-kíp, đặc biệt trong khâu biên kịch nhằm tạo ra một bộ phim kinh dị - tâm linh thuần túy so với các phim cùng đề tài ở Việt Nam.
