Một nữ trọng tài và hai trợ lý cấp FIFA của Việt Nam đạt chuẩn Elite của AFC được mời làm việc tại ASIAD 2018. Trong đó, Bùi Thị Thu Trang là trọng tài chính, hai đồng nghiệp còn lại là trợ lý trọng tài.
Bùi Thị Thu Trang là một trong hai nữ trọng tài Việt Nam đạt cấp FIFA và chuẩn Elite. Cô sinh năm 1986 và làm nhiệm vụ quốc tế từ năm 2016. Đây cũng là kỳ ASIAD đầu tiên của nữ trọng tài gốc Hải Phòng.
 |
| Trợ lý Hà Thị Phượng và trọng tài Thu Trang (hai người ngoài cùng bên trái). |
Vượt qua các đồng nghiệp nam
Để đạt chuẩn Elite của AFC, các nữ trọng tài không chỉ có chuyên môn tốt, sức khỏe đảm bảo mà còn phải thông thạo ngôn ngữ chuyên ngành. Tiếng Anh là trở ngại lớn với rất nhiều trọng tài Việt Nam nói chung.
Sự góp mặt của trọng tài Thu Trang đánh dấu việc cô trở thành trọng tài Việt Nam duy nhất ở ASIAD 18 do không còn nam đồng nghiệp Việt Nam nào đạt chuẩn Elite. Hà Thị Phượng sẽ là trợ lý cho Thu Trang.
Trọng tài Thu Trang bắt chính cũng như làm trọng tài bàn ở các trận đấu bóng đá nữ trong khuôn khổ ASIAD 18 tại Indonesia. Đội nữ Việt Nam nằm ở bảng C với Nhật Bản và Thái Lan.
Ở môn bóng đá nam, trợ lý FIFA chuẩn Elite Phạm Mạnh Long là người duy nhất được mời làm nhiệm vụ. Anh cũng là người Hải Phòng, sinh năm 1976 và đã cầm cờ quốc tế từ năm 2002.
 |
| Bộ đôi trọng tài và trợ lý người Hải Phòng thường xuyên cùng nhau đi công tác ở các giải nước ngoài. Ảnh: Myanmar Football Federation. |
Trợ lý Long là gương mặt quen thuộc của các tổ trọng tài quốc tế đến từ Việt Nam. Vì không có nam trọng tài Việt Nam nào bắt chính nên trợ lý Long được ghép chung với các tổ khác để điều hành trận đấu.
Việt Nam còn trợ lý FIFA đạt chuẩn Elite khác nhưng không làm nhiệm vụ ở ASIAD 18 là Nguyễn Trung Hậu, trợ lý nữ là Nguyễn Thị Hằng Nga và Trương Thị Lê Trinh, nữ trọng tài có Công Thị Dung.
Khoảng trống nam trọng tài chuẩn Elite
Sau khi ông Võ Minh Trí về hưu năm 2017, Việt Nam không còn trọng tài cấp FIFA nào đạt chuẩn Elite. Điều này đồng nghĩa với việc các trọng tài và trợ lý trọng tài sẽ ít có cơ hội làm các giải đấu tầm cỡ khu vực.
Một cựu trọng tài chia sẻ nếu đạt FIFA chuẩn Elite, trọng tài Việt Nam sẽ được ưu tiên lựa chọn và tham gia tất cả giải của FIFA lẫn AFC, còn nếu chỉ ở cấp FIFA thì sẽ làm việc ở Đông Nam Á và các trận giao hữu.
 |
| Trọng tài Võ Minh Trí khi còn làm nhiệm vụ và hai trợ lý Mạnh Long (ngoài cùng bên trái) và Trung Hậu (ngoài cùng, bên phải) ở một giải quốc tế tại Hàn Quốc. |
Theo bảng danh sách trọng tài của FIFA, Việt Nam có 4 trọng tài cấp FIFA là các ông Hoàng Ngọc Hà, Hoàng Anh Tuấn, Ngô Duy Lân và Nguyễn Hiền Triết. Bốn trọng tài này đều chưa đạt chuẩn Elite của AFC.
Vấn đề muôn thuở và cũng thường xuyên được đề cập trong vài năm gần đây vẫn là ngoại ngữ và thể lực. Trọng tài Việt Nam có thể đủ chuyên môn đạt cấp FIFA nhưng để lên chuẩn Elite lại là một bước tiến đáng kể.
Số lượng trọng tài chính chuẩn Elite của Việt Nam là rất khiêm tốn so với ngay trong khu vực Đông Nam Á. Singapore có 4 trọng tài Elite, Thái Lan có từ 1-2 người còn Malaysia cũng trên 2 trọng tài đạt đẳng cấp này.
Trưởng ban Trọng tài Nguyễn Văn Mùi từng nói: "Số lượng trọng tài Việt Nam đạt cấp FIFA không thua kém các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á nhưng về trọng tài Elite, chúng ta lép vế vì kém ngoại ngữ”.
 |
| Trợ lý trọng tài FIFA chuẩn Elite, Phạm Mạnh Long vừa làm việc tại Giải U23 Quốc tế 2018. Ảnh: Việt Hùng. |
Nhìn lại hai kỳ ASIAD 2010 và 2014, cựu trọng tài cấp FIFA chuẩn Elite Võ Minh Trí cũng là trọng tài Việt Nam duy nhất làm nhiệm vụ ở đấu trường này. Ông Trí được thổi tổng cộng 4 trận ở hai kỳ ASIAD.
Năm ngoái 2017, trọng tài Nguyễn Hiền Triết cũng rất được chờ đợi lên chuẩn Elite nhưng cuối cùng không đạt. Như vậy, đã không còn nam trọng tài nào của Việt Nam đạt đẳng cấp Elite từ năm 2018 trở đi.
Mỗi năm, FIFA đều tổ chức xét duyệt cấp Elite và đó cũng là vấn đề của ban trọng tài để làm sao vừa đào tạo vừa duy trì được trọng tài Việt Nam đủ trình độ quốc tế. ASIAD 18 không còn nam trọng tài Việt Nam.
