Nợ xấu tăng nhanh tại ngân hàng lớn

Hầu hết ngân hàng thương mại đến nay đã công bố báo cáo kết quả kinh doanh quý III/2020 và 9 tháng từ đầu năm. Trong đó, con số tuyệt đối biến động lớn nhất được ghi nhận tại nhóm ngân hàng thương mại quốc doanh, cũng là những ngân hàng có quy mô cho vay lớn nhất thị trường hiện nay (BIDV, VietinBank và Vietcombank).

Đặc biệt, đây cũng là nhóm ngân hàng có dư nợ bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi dịch Covid-19 từ đầu năm.

Riêng quý III, tổng lợi nhuận trước thuế của 3 ngân hàng kể trên đạt gần 10.600 tỷ đồng, thấp hơn 10% so với cùng kỳ năm liền trước. Trong đó, Vietcombank và VietinBank là 2 nhà băng ghi nhận lợi nhuận giảm, lần lượt 7% và 21%. Ngược lại, BIDV ghi nhận lợi nhuận trước thuế tăng 16% trong quý, đạt 2.703 tỷ đồng.

Nợ xấu tăng cùng lợi nhuận ngân hàng

Tuy nhiên, tính chung 9 tháng, lợi nhuận trước thuế nhóm nhà băng này thu về vẫn tăng 1%, đạt gần 33.400 tỷ đồng. Trong đó, động lực tăng trưởng chính là nhờ BIDV và VietinBank, tăng lần lượt 1% và 23%.

Lợi nhuận Vietcombank tăng trong quý III nhưng lại giảm hơn 9% trong kỳ 9 tháng. Tuy vậy, đây vẫn là ngân hàng có lợi nhuận trước thuế cao nhất hệ thống ngân hàng năm nay, với gần 16.000 tỷ đồng.

Biến động đáng chú ý nhất của nhóm ngân hàng quốc doanh từ đầu năm chính là việc nợ xấu (nợ nhóm 3-5) có xu hướng gia tăng nhanh, đặc biệt là nợ nhóm 3 - nợ dưới tiêu chuẩn.

Theo thống kê, cả 3 nhà băng này đều chứng kiến xu hướng nợ xấu tăng sau 9 tháng với BIDV tăng 16%, Vietcombank tăng 36% và VietinBank tăng 66%.

Đến cuối tháng 9, tổng nợ xấu nội bảng của 3 nhà băng này tăng hơn 12.000 tỷ đồng, cao hơn 34% so với đầu năm. Tỷ lệ này cao hơn nhiều so với một số nhà băng tư nhân khác trong hệ thống như 15% tại VPBank, 26% tại VIB…

Trong cơ cấu nợ xấu của 3 ngân hàng kể trên, nợ nhóm 5 - nợ có khả năng mất vốn - vẫn chiếm đa số với gần 22.000 tỷ, giảm hơn 5% so với đầu năm. Tuy nhiên, 9 tháng qua lại chứng kiến nợ nhóm 3 - nợ dưới tiêu chuẩn - của nhóm này tăng tới 175%, từ 6.600 tỷ đầu năm lên hơn 18.000 tỷ. Nợ nhóm 4 - nợ nghi ngờ - cũng tăng gần 2.000 tỷ, cao hơn 31%.

Tỷ lệ nợ xấu tại các ngân hàng quốc doanh ra sao?

Xét tại từng ngân hàng, VietinBank ghi nhận biến động nợ xấu lớn nhất với 7.724 tỷ đồng tăng thêm, cao hơn 66% so với đầu năm. Trong đó, riêng quý III, nợ xấu của ngân hàng này tăng hơn 2.000 tỷ đồng, nâng tổng nợ xấu đến cuối tháng 9 đạt 17.949 tỷ đồng.

Nợ nhóm 5 tại đây giảm 43% nhưng nợ nhóm 3 lại tăng gần 5 lần. Tỷ lệ nợ xấu từ đó cũng nâng từ 1,16% lên 1,87% tổng dư nợ. Hiện tỷ lệ bao phủ nợ xấu của ngân hàng cũng giảm từ 120% xuống 84,3%, tương ứng mức dự phòng hơn 15.122 tỷ đồng. Đây là ngân hàng duy nhất trong nhóm giảm chỉ tiêu này.

Tại BIDV, nợ xấu 9 tháng tăng hơn 3.029 tỷ (15%), hiện ở mức 22.525 tỷ đồng, cao nhất trong nhóm. Tỷ lệ nợ xấu tại đây cũng nâng từ 1,74% lên 1,97%. Tuy nhiên, tỷ lệ bao nợ xấu tại đây đã tăng từ 75% lên 86%, tương đương 19.391 tỷ đồng dự phòng đến cuối tháng 9.

Vietcombank hiện có 7.884 tỷ đồng nợ xấu, cao hơn 34% so với đầu năm, tỷ lệ nợ xấu hiện ở mức 1,01% tổng dư nợ (đầu năm là 0,79%). Điểm tích cực trong hoạt động xử lý nợ xấu của Vietcombank chính là việc ngân hàng mạnh tay trích lập dự phòng với tỷ lệ bao phủ nợ xấu lên tới 215% (đầu năm là 179%). Hiện ngân hàng có tới 16.962 tỷ đồng dự phòng rủi ro tín dụng.

Trước tác động của dịch bệnh tới nhiều doanh nghiệp có dư nợ vay ngân hàng, hầu hết chuyên gia đều khẳng định nợ xấu gia tăng là điều không thể tránh khỏi.

Trả lời tại buổi buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10 mới đây, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết dịch Covid-19 ảnh hưởng tới mọi mặt đời sống kinh tế và hoạt động ngân hàng cũng chịu ảnh hưởng vì là trung tâm tài chính của nền kinh tế. Khi doanh nghiệp và người dân gặp khó khăn do dịch sẽ ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng.

Ngoài ra, phó thống đốc cũng cho rằng nợ xấu tăng có thể xuất phát từ yếu tố kỹ thuật. Trong đó, vẫn do tác động của dịch bệnh mà dư nợ tín dụng từ đầu năm không tăng cao, nên phép tính nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay có thể khiến tỷ lệ nợ xấu tăng lên. “Nếu thời gian tới, dịch bệnh còn phức tạp, thì chắc chắn có tác động đến tỷ lệ nợ xấu của hệ thống ngân hàng”.

Tuy vậy, lãnh đạo NHNN khẳng định cơ quan quản lý tiền tệ đã chủ động vào cuộc chỉ đạo các tổ chức tín dụng miễn, giảm lãi, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân.