Những sáng chế từ tinh thần ‘thất bại thì làm lại’ ở Viettel

Danh sách sáng chế của VTX (thành viên của Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội) góp phần tạo nên thành công của Viettel trong phát triển hệ thống tổ hợp thiết bị quân sự công nghệ cao.

Sáng chế giúp tiết kiệm trăm tỷ

Đầu năm 2016, VTX được giao trọng trách phát triển hệ thống tổ hợp thiết bị quân sự công nghệ cao. “Đây là lĩnh vực mới, khó và phức tạp. Trên thế giới, chỉ có một số quốc gia tiên tiến làm chủ công nghệ nhưng tuyệt đối không chia sẻ. Trong khi đó, Việt Nam gần như không có kinh nghiệm”, Trung tá Hoàng Văn Đức - Trưởng phòng Chính trị VTX - cho biết.

Trong quá trình triển khai, trăn trở lớn của đội ngũ kỹ sư VTX là hoạt động thử nghiệm trên thực địa.

“Lý tưởng là khi điều chỉnh các module thành phần, chúng tôi được thử nghiệm ngay và có thể lên đến hàng chục lần mỗi năm. Nhưng do yêu cầu liên quan phức tạp, tốn kém nên việc thử nghiệm thực địa chỉ được vài lần mỗi năm”, ông Nguyễn Tuấn Anh - Trưởng phòng phụ trách lĩnh vực động cơ - chia sẻ.

Việc thử nghiệm thực địa tốn kém bởi cần phối hợp nhiều đơn vị cả trong và ngoài Viettel. Lực lượng hậu cần huy động lên đến hàng trăm người, hàng chục loại xe cộ, khí tài và thời gian chuẩn bị tính bằng tháng. Dù tốn thời gian, công sức, tiền bạc, kết quả thử nghiệm rất hên xui.

“Lúc đó cần điều chỉnh rồi kiểm tra lại luôn, nhưng việc test ngay không dễ dàng”, Thiếu tá Bùi Văn Đồng - Trưởng phòng cơ cấu - cho biết.

Từ thực tế này, các kỹ sư VTX phát triển hệ thống mô phỏng giả lập để thử nghiệm như thật cho thiết bị. Sau nhiều tháng xoay sở, hệ thống mô phỏng ra đời cho phép bộ phận thành phần của sản phẩm trải qua các bước thử sai, điều chỉnh và tạo ra thông số chính xác đạt chuẩn quốc tế.

Chuyên gia VTX cùng các đơn vị phối hợp triển khai hoạt động thử nghiệm sản phẩm trên thực địa.

Tuy nhiên, đội ngũ tiếp tục đối mặt bài toán liên quan đến động cơ thiết bị. Cụ thể, thiết bị VTX chế tạo sử dụng động cơ nhập từ nước ngoài có giá hàng tỷ đồng nhưng chỉ dùng thử nghiệm được một lần. Nếu muốn tái sử dụng, kỹ sư phải chuyển cho đối tác xử lý với chi phí tương đương 50% mua mới. Mỗi năm, nếu thử nghiệm vài lần thì phần động cơ tiêu tốn hàng chục tỷ đồng ngân sách.

Trước vấn đề này, nhóm chuyên gia động cơ trao đổi tìm giải pháp. “Ban đầu, ý tưởng tái sử dụng động cơ được thiết kế dùng một lần nghe có vẻ phi thực tế. Nhưng tại Viettel, không ý tưởng nào là điên rồ để thực hiện”, Trưởng phòng Tuấn Anh nhớ lại.

Sáng tạo từ những thất bại

Đội ngũ kỹ sư mất khoảng 6 tháng từ lúc phác thảo thiết kế đến khi hoàn chỉnh. Hệ thống giả lập cùng “động cơ bất tử” cho phép giảm thời gian ra thực địa, giảm số động cơ phải mua,… mà vẫn đảm bảo thông số cuối chính xác, từ đó giúp tiết kiệm ngân sách hàng trăm tỷ mỗi năm.

Sau khi hệ thống mô phỏng đưa vào vận hành, hoạt động thử nghiệm luôn đạt trên 90% yêu cầu. Sản phẩm hoạt động tốt ở tất cả hệ thống thành phần.

Sự kết hợp của hệ thống mô phỏng và “động cơ bất tử” giúp quá trình phát triển sản phẩm được rút ngắn. Theo tính toán, nếu không có sáng chế này, việc phát triển sản phẩm cuối cùng có thể mất 15-20 năm, thậm chí lâu hơn.

VTX làm chủ nhiều công nghệ liên quan ngành vật liệu, cơ khí, kết cấu, điều khiển trong lĩnh vực hàng không, vũ trụ.

Bắt đầu nghiên cứu từ con số không, sau hơn 5 năm triển khai dự án, VTX đã làm chủ nhiều công nghệ quan trọng liên quan đến vật liệu, cơ khí, kết cấu, điều khiển,... Tất cả thuộc lĩnh vực mà Viettel phải nghiên cứu, làm chủ công nghệ bởi không thể mua lại hay chuyển giao.

“Đặc biệt, sản phẩm hoàn thiện có sự góp mặt của trên dưới 5.000 chi tiết. Đây là yêu cầu kỹ thuật rất cao”, TS Giang Thanh Hà - chuyên gia phụ trách bộ phận vật liệu - chia sẻ.

Theo Trung tá Hoàng Văn Đức, những thành tựu đơn vị đạt được là kết quả của nhiều lần thất bại.

“Chúng tôi thường nói để dự án thành công, mỗi chuyên gia VTX trước tiên phải rèn năng lực chịu đựng thất bại. Đây là một trong những giá trị cốt lõi của Viettel - là trưởng thành qua những thách thức và thất bại. Chúng tôi quan điểm muốn đổi mới sáng tạo phải chấp nhận thất bại. Bởi nỗ lực tạo ra sản phẩm chưa có tiền lệ với công nghệ mới gặp rất nhiều rủi ro”, Trung tá Đức chia sẻ.