Zing lược dịch bài viết 'Những follower của tôi trên TikTok đều là giả' của Joseph Cox, trang Motherboard.
Lượng người theo dõi cứ thế mà đổ về, nối tiếp đó là một “cơn bão like”. Cuối cùng, đã có hàng chục nghìn lượt xem video trên tài khoản TikTok của tôi.
Với nội dung vô cùng sơ sài, đó chỉ là một đoạn video quay cảnh những đồng nghiệp của tôi tại Motherboard hò reo sau khi chiến thắng trò chơi hành động Call of Duty Warzone.
Không qua chỉnh sửa, không tương tác trước camera, và tất nhiên không đi kèm những động tác nhảy múa, vậy mà trong vài giờ ngắn ngủi, video TikTok của tôi đã có tới 25.000 lượt xem và hơn 1.000 lượt thích, không tệ so với một sản phẩm đầu tay của bản thân trên nền tảng này.
 |
| Chỉ với 50 USD, liệu bạn có thể trở nên nổi tiếng. Ảnh: Medium. |
Thế nhưng, mọi thành quả mà tôi có được đều đến từ khoản tiền 50 USD mà tôi bỏ ra để mua số người theo dõi và lượt thích trên TikTok. Chỉ với một số tiền nhỏ, tôi đã có thể tăng uy tín cho tài khoản và khiến nhiều người dùng khác xem video.
Nguồn gốc bí ẩn của 'đội quân' tương tác ảo
Việc mua bán tương tác ảo vốn không có gì quá xa lạ trên các nền tảng mạng xã hội. Tuy số tiền mà tôi chi ra không khiến video TikTok của mình trở nên phổ biến, nhưng việc giao dịch tương đối đơn giản, 9 ngày sau, TikTok vẫn không hề phát hiện ra thủ thuật này.
“Lượt thích, lượt theo dõi và chia sẻ dựa trên trả phí trên bất kỳ nền tảng nào về cơ bản là một trò chơi số. Điều này có thể giúp bài đăng trông phổ biến và đáng tin cậy”, Ben Nimmo, Giám đốc điều tra mảng thông tin sai lệch của công ty bảo mật Graphika cho biết.
Với TikTok, người dùng chỉ cần tạo tài khoản, tìm kiếm một số chủ đề họ quan tâm và sau đó sẽ được giới thiệu một loạt các video ngắn để xem. Mỗi khi người dùng tương tác với nội dung (xem hết video, thích, chia sẻ hoặc bình luận), TikTok sẽ nhanh chóng đưa ra những video đề xuất tương đương khác và hiển thị trong phần “Dành cho bạn”.
Khác với những nền tảng mạng xã hội sử dụng biểu đồ xã hội để đề xuất nội dung xem của người dùng thông qua những người họ theo dõi, TikTok sử dụng các thông số như thời gian mà một người xem hết video hay những tương tác của họ.
Việc mua các gói tăng tương tác cũng vô cùng đơn giản, tôi có thể dễ dàng tìm thấy các website bày bán dịch vụ và họ có đầy đủ hình thức thanh toán, chi phí cũng không hề đắt đỏ. Tuy nhiên, sau khi tôi trả 12 USD để thử nhận được 250 người theo dõi cho tài khoản TikTok của mình, những “fake account” này hầu như sử dụng ảnh hồ sơ về động vật hoặc những vật dụng linh tinh, một số có tên đầy đủ, số khác thì có tên sẽ theo dạng “user2299926639189”, trông rất dễ nghi ngờ.
“Nếu nhìn qua thì những tài khoản ảo này có chất lượng trung bình, không quá tệ mà cũng không quá xuất sắc. Một tài khoản ảo chất lượng cao thường sẽ là các tài khoản mà chủ nhân của nó bị chiếm quyền, có đầy đủ bài đăng, trong khi chất lượng thấp sẽ trống trơn không có tùy chỉnh”, Zarine Kharazian, trợ lý biên tập tại Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Pháp y Kỹ thuật số (DFRLab) nhận xét.
 |
| DFRLab trước đó đã tìm thấy nhiều ứng dụng hứa hẹn cung cấp tương tác trên TikTok để đổi lấy quyền truy cập vào số điện thoại người dùng, bao gồm cả danh bạ.. Ảnh: Google Play. |
Những tài khoản này nằm đâu đó ở giữa hai cấp độ, có ảnh hồ sơ, thông tin cơ bản hay thậm chí video riêng. Một nhóm các tài khoản khác thì đều có chung ảnh người mẫu nữ làm ảnh đại diện. Chỉ cần để ý kỹ, chúng ta sẽ dễ dàng nhận thấy chúng đều được tạo nên bởi một người.
Ngoài ra, các tài khoản ảo này đều theo dõi chung hoặc tương tác với nhiều tài khoản ảo khác đang theo dõi TikTok của tôi, có lẽ là để tránh sự nghi ngờ và cố thể hiện rằng đây là một tài khoản TikTok do người dùng thật sự sở hữu.
Chúng tôi đã cố gắng tìm kiếm lời giải đáp từ website mua tương tác ảo nhưng đại diện hỗ trợ khách hàng của họ đã từ chối trả lời các câu hỏi. Liệu họ có tấn công các tài khoản khác, “hô biến” thành của riêng mình hay có sử dụng bất cứ hình thức tự động nào để thích video hay theo dõi tài khoản khác hay không, đấy vẫn là một điều bí ẩn.
“Xin lỗi, tôi chỉ có thể trả lời các câu hỏi liên quan đến đơn đặt hàng của quý khách. Cảm ơn vì đã thông cảm và chúc bạn một ngày tốt lành”, đại diện website gửi email cho chúng tôi. Đáng chú ý, phản hồi của họ còn có cả ngày giờ bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ.
Tương tác ảo dễ dàng thao túng nội dung
Vài ngày sau đó, tôi đặt mua thành công 1.000 lượt thích và 25.000 lượt xem cho video của mình. Để kiểm tra việc mua tương tác có tạo ra tác động nào đến video của tôi hay không, một đồng nghiệp tại Motherboard đã thử tìm kiếm các video có hashtag liên quan đến trò chơi Call of Duty Warzone mà chúng tôi quay, chỉ sau một vài lượt vuốt chúng tôi đã ngay lập tức tìm thấy video.
Về cơ bản, các video TikTok xuất hiện đầu tiên trên phần tìm kiếm hashtag thường là những video có lượng tương tác lớn và giảm dần xuống dưới. Chúng tôi đã tìm thấy video thử nghiệm của nhóm trong phân khúc các video có được khoảng 1.000 lượt thích. Chia sẻ với Motherboard, TikTok cho biết các video không chỉ được sắp xếp dựa trên lượt thích mà còn ảnh hưởng bởi lượt xem và mức độ liên quan.
"Việc mua tương tác trên TikTok chắc chắn có thể khuếch đại độ lan truyền của nội dung, tuy nhiên vẫn thật khó để nói chính xác cách thức nếu không biết cụ thể về thuật toán đề xuất của ứng dụng này", Kharazian từ DFRLab nói thêm.
 |
| Các tương tác ảo có thể giúp video trở nên phổ biến, thao túng nội dung người xem. Ảnh: Fanzter. |
Rất khó để biết các tương tác ảo này có dẫn người dùng TikTok xem video của chúng tôi hay không, kể từ khi ngừng mua hàng, video của nhóm đã nhận được hơn 1.100 lượt xem mới không rõ nguồn gốc, chúng có thể xuất hiện từ phần hashtag, cũng có khả năng đến từ gợi ý “Dành cho bạn”.
“Nếu một video hoặc bài đăng có 1.000 lượt thích hoặc chia sẻ, trông nó sẽ ấn tượng hơn nhiều so với một bài đăng trống trơn. Theo đó, tài khoản có 100.000 người theo dõi sẽ xuất hiện phổ biến hơn tài khoản chỉ có 10 người. Nó có thể giúp cho bài đăng hoặc người dùng trông nổi tiếng, nhưng không thực sự biến họ trở thành như vậy.
Nếu các tài khoản giả mạo có thể được sử dụng để tạo xu hướng bài đăng nhờ thuật toán, điều này có thể thu hút sự chú ý của người dùng thực sự. Khi đó, việc dùng tài khoản ảo để đánh lừa thuật toán tìm kiếm thịnh hành sẽ đáng lo ngại hơi nhiều ", Nimmo nhận định.
TikTok hành động "thiếu lửa" và không triệt để
Điều đáng nói, những hành vi này không giới hạn trên TikTok mà còn xuất hiện trên các nền tảng mạng xã hội khác như Twitter, Facebook hay Reddit. Không chỉ vậy, trong những năm trở lại đây, việc thuê các bên thứ 3 nhằm quảng bá bài đăng, video đang khiến nhiều nền tảng mạng xã hội tràn lan tin tức dối trá, sai lệch và gây chia rẽ.
“TikTok cam kết bảo vệ sự an toàn, tính toàn vẹn và xác thực của cộng đồng. Chúng tôi sử dụng cũng như kết hợp các biện pháp kiểm soát bảo mật dựa trên công nghệ và sự đánh giá của con người để giảm thiểu spam, gian lận trên nền tảng, bao gồm cả việc mua tương tác vốn vi phạm Nguyên tắc cộng đồng, chúng tôi sẽ nhanh chóng xử lý các tài khoản vi phạm điều khoản dịch vụ.
Thấu hiểu tầm quan trọng của những mối đe dọa gây ra bởi spam hay gian lận, TikTok sẽ tiếp tục đầu tư vào các giải pháp để tăng cường cơ sở hạ tầng bảo mật và đón đầu thách thức này”, đại diện của TikTok chia sẻ với Motherboard trong email.
 |
| TikTok thách thức sự minh bạch của giới công nghệ toàn thế giới nhưng bản thân ứng dụng không thực sự hoàn hảo. Ảnh: Getty Images. |
Vào tháng 7, CEO của TikTok Kevin Mayer đã có động thái “vô tiền khoáng hậu” khi tuyên bố công khai các thuật toán được sử dụng để sắp xếp và chia sẻ video của người dùng, đồng thời cho phép các chuyên gia theo dõi những chính sách kiểm duyệt của công ty.
Thế nhưng, không lâu sau đó, TikTok cho biết họ sẽ hoãn lại kế hoạch này do những ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Vài ngày kể từ khi TikTok gửi email cho chúng tôi, ứng dụng này đã có động thái tạm ngưng một số tài khoản ảo đang theo dõi tôi. Thế nhưng, các tài khoản khác vẫn tiếp tục hoạt động và đoạn video của tôi vẫn sở hữu hơn 1.000 lượt thích.
“Giờ thì tôi đã nổi tiếng trên TikTok chưa?”
