Ảnh: The royal society of chemistry. |
Những năm qua, Giải thưởng Sách quốc gia đã chọn tôn vinh nhiều công trình khoa học. Mùa giải thứ năm cũng sẽ không phải ngoại lệ. Danh sách đề cử được Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia công bố tuần trước hé lộ nhiều ứng viên sáng giá để vinh danh trong mùa giải năm nay.
Hạng mục Sách Khoa học tự nhiên và Công nghệ năm nay có đến 8 tên sách và bộ sách: Bộ sách Bệnh học ngoại khoa (5 cuốn): Tiết niệu - Nhi, Chấn thương chỉnh hình, Thần kinh, Tim mạch - Lồng ngực, Tiêu hóa; Công nghệ tạo Vaccine cúm gia cầm từ thực vật: từ nghiên cứu đến định hướng ứng dụng tại Việt Nam; Lịch hai mươi mốt thế kỷ; Vật liệu Polymer Composite: Khoa học và Công nghệ; Bác sĩ tốt nhất của nhà mình; Nguồn gốc các loài; Bộ sách 2 cuốn: Ung thư - Tin đồn và sự thật; Ứng dụng vi sinh vật vào canh tác cây ăn quả.
Chủ đề đa dạng
Các cuốn sách thuộc hạng mục Sách Khoa học tự nhiên và Công nghệ được đề cử trao giải năm nay đa dạng đề tài, từ y học, khoa học kỹ thuật tới nông nghiệp.
Bộ sách Bệnh học ngoại khoa nghiên cứu sâu về ngoại khoa, là một tài liệu giá trị cho người làm ngành y. Bộ sách được GS.TS Đào Văn Dũng đánh giá là có tính kế thừa, hệ thống, toàn diện các nội dung của ngoại khoa, cập nhật, hiện đại và thực tiễn.
Bộ sách Bệnh học ngoại khoa gồm 5 cuốn. Ảnh: Thành Đông. |
Cũng về y học, nhưng cuốn sách Bác sĩ tốt nhất nhà mình của BS Trần Quốc Khánh lại có hướng tiếp cận nhẹ nhàng hơn thông qua các bài viết, bài chia sẻ kinh nghiệm, nghiên cứu về chăm sóc sức khỏe thường thức.
Bộ sách 2 cuốn Phòng ngừa ung thư như thế nào mới đúng? và Điều trị ung thư thực tại và tương lai của tổ chức phi lợi nhuận về phòng chống ung thư Ruy Băng Tím thì soi rọi các tin đồn thất thiệt về ung thư dưới lăng kính khoa học, mang đến những câu trả lời chính xác về điều trị ung thư.
Liên quan đến dịch tễ học, chú trọng vào nghiên cứu chế tạo vaccine, cuốn sách Công nghệ tạo Vaccine cúm gia cầm từ thực vật của nhóm nhà nghiên cứu tại Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam chia sẻ những tri thức mới, phát hiện mới trong quy trình chế tạo vaccine ngày nay.
Bên cạnh đó, lĩnh vực nông nghiệp có Ứng dụng vi sinh vật vào cây ăn quả của TS Nguyễn Thị Ngọc Trúc. Sách giới thiệu hệ thống sản xuất nông nghiệp giảm thiểu sử dụng các loại phân bón hóa học và thuốc trừ sâu tổng hợp, nhằm ngăn chặn tối đa sự ô nhiễm không khí, đất và nước.
Ngoài ra, để đáp ứng nhu cầu nghiên cứu và đối chiếu cấp thiết của thế kỷ XXI, Lịch hai mươi mốt thế kỷ của PGS.TS Lê Thành Lân ra đời, trở thành tài liệu tham khảo hữu hiệu, có giá trị trong việc nghiên cứu lịch học và lịch pháp ở Việt Nam, đồng thời là một công cụ thỏa mãn nhu cầu ghi chép và quản lý thời gian.
Cuốn Vật liệu polymer composite: Khoa học và Công nghệ của nhóm tác giả Trần Vĩnh Diệu, Hồ Xuân Năng, Phạm Anh Tuấn, Đoàn Thị Yến Oanh cho độc giả cái nhìn tổng quan về Polymer Composite - nhóm vật liệu quan trọng hàng đầu trong nhiều ngành công nghiệp sản xuất, chế tạo hiện nay tại Việt Nam và trên cả thế giới.
Trong Nguồn gốc các loài, Charles Darwin lý giải gọn ghẽ quá trình tiến hóa của các sinh vật trên thế giới qua đấu tranh sinh tồn và chọn lọc tự nhiên. Giá trị khoa học của cuốn sách được thời gian kiểm chứng, nay được dịch giả Trần Bá Tín chuyển ngữ, giới thiệu với bạn đọc Việt Nam. Đây cũng là tác phẩm sách dịch duy nhất trong số 8 cuốn sách Khoa học tự nhiên và Công nghệ được đề cử.
Nhiều công trình công phu, là thành quả của nhiều năm nghiên cứu. Ảnh: Thành Đông. |
Nhiều công trình công phu
Không chỉ đa dạng đề tài, gây hứng khởi cho người theo dõi giải thưởng, các tên sách được đề cử còn có giá trị kiến thức cao, là những công trình đóng góp, thúc đẩy phát triển khoa học.
Theo đánh giá của GS Nguyễn Khoa Sơn, Phó chủ tịch Hội Hàng không Vũ trụ Việt Nam, Trưởng tiểu ban sách Khoa học tự nhiên và công nghệ, Giải thưởng Sách quốc gia, nhiều sách tranh giải năm nay là công trình nghiên cứu công phu, thành quả của nhiều năm nghiên cứu.
Các cuốn sách về y học, không chỉ là sự tiếp thu và phát triển những kiến thức của những năm trước, người làm nghiên cứu cũng rất dày công thu thập, cập nhật trong nhiều năm để đưa ra những kiến thức mới nhất, sát thực tiễn nhất.
Tổ chức Ruy Băng Tím mất 5 năm để hoàn thiện công trình nhằm cung cấp kiến thức đúng và đủ về phòng ngừa và điều trị ung thư đến với mọi người một cách gần gũi, dễ hiểu. Bác sĩ tốt nhất của nhà mình là một thành quả từ hành trình 10 năm làm nghề của bác sĩ Khánh. Còn bộ sách Bệnh học ngoại khoa là thành quả của cả tập thể giảng viên Bộ môn Ngoại, Đại học Y Hà Nội, với chủ biên là PGS.TS Đoàn Quốc Hưng. Họ đều là những nhà khoa học có uy tín, có kinh nghiệm trong giảng dạy và thực hành lâm sàng của từng chuyên ngành, đảm bảo độ chính xác của các kiến thức chuyên ngành.
Để viết nên Ứng dụng vi sinh vật vào canh tác cây ăn quả, TS Ngọc Trúc cùng nhóm nghiên cứu đã tập hợp kết quả nghiên cứu khoa học trong gần 15 năm.
Sách Công nghệ tạo Vaccine cúm gia cầm từ thực vật cũng đi từ hành trình 15 năm thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu với mục tiêu tạo ra các kháng nguyên HA của virus cúm A/H5N1, A/H7N9 trong tế bào thực vật cho định hướng tạo vaccine thế hệ mới phòng chống virus cúm A.
Đúng như lời GS Nguyễn Khoa Sơn, công trình nào cũng phải mất nhiều năm mới hoàn thiện được. Dưới bàn tay của những chuyên gia đầu ngành, các tên sách Khoa học tự nhiên và Công nghệ được đề cử năm nay đều ít nhiều khẳng định vị trí quan trọng của mình, tiếp nối truyền thống khoa học của Việt Nam.
“Tôi nghĩ các tác phẩm năm nay tốt hơn năm ngoái. Tinh thần là càng ngày càng tiến bộ”, ông Nguyễn Khoa Sơn nhận định.
Theo Trưởng tiểu ban sách Khoa học tự nhiên và công nghệ, các tác phẩm năm nay không những có giá trị khoa học, giá trị thực tiễn mà còn có giá trị phổ quát, dễ tiếp cận với đông đảo công chúng.