Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Những bức tranh dân gian vẽ chuột độc đáo

Năm Canh Tý đang đến theo nhịp chuông đồng hồ. Chuột - Con giáp đứng đầu thập nhị chi là chủ đề quen thuộc trong tranh dân gian Việt Nam.

Các dòng tranh dân gian của Việt Nam như tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống... đều có hình ảnh liên quan đến chuột. Đó có thể là tranh "Đám cưới chuột", tranh "Chuột múa rồng"... Mỗi một chủ đề lại đưa đến ý nghĩa nhân văn khác nhau được truyền tải qua tranh.

Tranh chu de chuot anh 1

Tranh "Đám cưới chuột" thuộc dòng tranh Hàng Trống. Tranh thể hiện đám rước gồm có mèo, đàn chuột mang đồ cống với cá, gà, các nhạc công chuột, chuột cầm đèn cùng tân lang, tân nương chuột và nhóm khiêng kiệu, nhóm cầm cờ ngũ sắc.

* Tham khảo Tranh dân gian Việt Nam sưu tầm và nghiên cứu (Maurice Durand); Tranh Tết nét tinh hoa truyền thống Việt (Trang Thanh Hiền).


Tranh chu de chuot anh 2

Tranh "Đám cưới chuột" thuộc dòng tranh Đông Hồ. Cũng tương tự như tranh "Đám cưới chuột" của dòng tranh Hàng Trống, tranh này cùng chủ đề, riêng phần miêu tả thể hiện chủ đề "Lão thử thủ thân" (Chuột già lấy vợ). Tranh gồm mèo, đoàn đưa lễ vật, nhạc công ở hàng trên; hàng dưới là đoàn rước dâu gồm chú rể, cô dâu, đoàn khiêng kiệu và cầm cờ.

* Tham khảo Tranh Tết nét tinh hoa truyền thống Việt (Trang Thanh Hiền)

Tranh chu de chuot anh 3

Tranh "Mèo thủ lễ" thể hiện cảnh mèo nhận lễ cống với ý châm biếm trạng nguyên thời xưa. Trạng nguyên chuột dẫu phô trương thanh thế, danh vị cao quý được nhận nhưng vẫn phải quy phục trước thế lực mèo. Do đó phải cống lễ cho mèo để bảo toàn được tính mạng. Đây là tranh tiếu lâm minh họa tục cống quan thời xưa.

* Tham khảo Tranh dân gian Việt Nam sưu tầm và nghiên cứu (Maurice Durand).


Tranh chu de chuot anh 4

Tranh "Miu thu lễ" nội dung cũng giống tranh "Mèo thủ lễ" nhưng đã được hiện đại hóa, phiên ra quốc ngữ. Trong hai bức tranh cùng chủ đề, thể hiện hình ảnh trạng nguyên chuột cưỡi ngựa đi trước, phía sau là kiệu khiêng phu nhân chuột theo sau. Cảnh này ưng với truyền khẩu dân gian về người đỗ đạt vinh quy bái tổ "Vinh quy bái tổ về làng/Ngựa chàng đi trước võng (kiệu) nàng theo sau".

* Tham khảo Tranh dân gian Việt Nam sưu tầm và nghiên cứu (Maurice Durand).


Tranh chu de chuot anh 5

Tranh tiếu lâm "Chuột Tàu rước rồng vàng" (Trong tranh thể hiện cách viết chính tả dạo trước 1945) thể hiện đàn chuột Tàu thực hiện đám rước rồng vàng. Thời nhà Thanh, những người Hoa ở Hà Nội vào dịp Tết Trung thu tổ chức lễ rước rồng này. Hình ảnh những chiếc đuôi chuột dài ám chỉ cái đuôi sam đặc trưng của người Hoa dạo nhà Thanh cai trị.

* Tham khảo Tranh dân gian Việt Nam sưu tầm và nghiên cứu (Maurice Durand).

Tranh chu de chuot anh 6

Tranh "Nghinh long" thể hiện chủ đề "Chuột múa rồng" có nội dung tương tự như bức tranh "Chuột Tàu rước rồng vàng" ở trên.

Trần Đình Ba

Bạn có thể quan tâm