Nhìn lại hành trình Tủ sách Tiếng Việt

Từ năm 2022, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (UBNN về NVNONN) kết hợp cùng Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) đã lên phương án xây dựng Tủ sách Tiếng Việt cho cộng đồng người Việt ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ và đang trên lộ trình hiện thực hoá các tủ sách này.

NXBGDVN cùng UBNN về NVNONN đã tham gia các hội thảo, diễn đàn về dạy và học tiếng Việt ở các cộng đồng trên thế giới để khảo sát, nắm bắt nhu cầu học tiếng Việt, xây dựng cơ sở để triển khai sáng kiến Tủ sách tiếng Việt. Và triển khai thực hiện mô hình Tủ sách tiếng Việt phục vụ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài qua ba giai đoạn gồm: giai đoạn thử nghiệm, giai đoạn lập mẫu và giai đoạn triển khai đại trà.

Tặng sách Chào Tiếng Việt (tác giả Nguyễn Thuỵ Anh) cho học sinh người Việt tại Séc.

Thực hiện Kết luận số 12-KL/TW ngày 12/8/2021 của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới; Nghị quyết 169/NQ-CP của Chính phủ: Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW, Chỉ thị số 45-CT/TW và Kết luận số 12-KL/TW của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2021 - 2026; Quyết định số 930/QĐ-TTg ngày 03/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2023 - 2030”, NXBGDVN chính thức đẩy mạnh các công tác văn hoá, thông tin để tích cực lan tỏa những giá trị của bản sắc văn hóa Việt Nam trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài, góp phần đưa tiếng Việt đến gần hơn với bà con kiều bào và khơi dậy niềm tự hào dân tộc, quảng bá hình ảnh Việt Nam với quốc tế.

Trong thời gian qua, NXBGDNV đã triển khai nhiều hoạt động như: Chủ động tổ chức biên soạn tài liệu dạy tiếng Việt cho NVNONN; phối hợp cùng Ban truyền hình đối ngoại (VTV4) - Đài truyền hình Việt Nam sản xuất chương trình truyền hình dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài; phối hợp tập huấn, hỗ trợ giáo viên và cung ứng tài liệu dạy tiếng Việt đến với cộng đồng ở nhiều nơi trên thế giới; phối hợp với UBNN về NVNONN xây dựng sáng kiến Tủ sách tiếng Việt phục vụ cộng đồng; đã triển khai ở một số quốc gia và vùng lãnh thổ.

Khánh thành Tủ sách Tiếng Việt trong Trung tâm Văn hoá Việt Nam tại Paris (Pháp).

Từ 2023 đến nay, NXBGDVN đẩy mạnh triển khai sáng kiến Tủ sách tiếng Việt phục vụ cộng đồng và gửi tặng các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tại một số quốc gia và vùng lãnh thổ có đông cộng đồng người Việt Nam tại Fukuoka (Nhật Bản), Budapest (Hungary), Đài Loan (Trung Quốc), Paris (Pháp), Praha và Brno (Séc). Các Tủ sách tiếng Việt được trao tặng là sự kết hợp của nhiều thể loại sách, tài liệu nhằm đáp ứng đa dạng nhu cầu của bà con NVNONN. NXBGDVN cùng với UBNN về NVNONN tiến hành khảo sát nhu cầu tại một số địa bàn mẫu, xây dựng danh mục tủ sách cơ bản. Sau đó, tuỳ vào từng địa bàn cụ thể, điều chỉnh danh mục tủ sách cho phù hợp (với xu hướng tăng về số lượng sách và đầu sách) cũng như hướng dẫn quy trình vận hành tủ sách linh hoạt và hiệu quả.

Thông thường, các đầu sách trong Tủ sách tiếng Việt gồm nhiều thể loại: Tài liệu dạy và học tiếng Việt; truyện tranh cho trẻ em (những câu chuyện phát triển trí tuệ, truyền cảm hứng; truyện khoa học thường thức,…); tài liệu tham khảo, bổ trợ nâng cao (gồm các sách tham khảo giúp nâng cao khả năng đọc hiểu tiếng Việt, đưa người đọc đến với kho tàng văn học dân gian, văn học đương đại của Việt Nam); sổ tay, từ điển tra cứu, tài liệu chuyên khảo về tiếng Việt dành cho những người dạy và nghiên cứu tiếng Việt;…

Ngoài ra, Tủ sách tiếng Việt cũng sẽ được cập nhật, bổ sung liên tục các ấn phẩm, tài liệu mới nhất nhằm đáp ứng nhu cầu học tập, tìm hiểu về Việt Nam ngày càng đa dạng của bà con.

Đại diện Văn phòng Kinh tế - Văn hoá Việt Nam tại Đài Bắc và Chính quyền Thành phố Đào Viên khai trương Tủ sách tiếng Việt và khai mạc Khoá tập huấn. Ảnh: Mai Chi.

Trong gần 70 năm hình thành và phát triển, NXBGDVN luôn chú trọng và duy trì những chương trình mang tính cộng đồng, nhằm đem lại những lợi ích thiết thực cho xã hội. Các sản phẩm của NXBGDVN đã gắn bó với biết bao thế hệ học sinh; vượt qua bao khó khăn, vất vả để trở thành người bạn đồng hành với học sinh, giáo viên và bạn đọc mọi vùng miền của Tổ quốc. Bên cạnh sách giáo khoa, NXBGDVN đã và đang biên soạn, xuất bản nhiều tác phẩm phục vụ việc tìm hiểu về văn hoá, địa lí, lịch sử truyền thống,… của Việt Nam cũng như phục vụ việc học tập, nghiên cứu, giảng dạy tiếng Việt cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN).

Đồng thời, chủ động triển khai nhiều hoạt động tập huấn, hỗ trợ nghiệp vụ, hỗ trợ sách và thiết bị dạy học cho các học sinh Việt Nam và các cơ sở giáo dục dạy tiếng Việt ở nước ngoài. NXBGDVN cũng đã xây dựng nền tảng sách điện tử và hướng dẫn sử dụng nền tảng đến đông đảo bà con, hỗ trợ cho cộng đồng NVNONN có thể miễn phí truy cập vào hệ thống sách giáo khoa theo chương trình Giáo dục phổ thông của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam cũng như chương trình dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam ở nước ngoài trên truyền hình.

Bà Lê Thị Thu Hằng - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban NN về NVNONN với khu trưng bày sáng kiến "Tủ sách tiếng Việt".

NXBGDVN tin rằng, thông qua Tủ sách tiếng Việt, các thế hệ người Việt ở nước ngoài có thể dễ dàng tiếp cận được với văn hoá dân tộc, củng cố tình yêu quê hương, đất nước; thúc đẩy các hoạt động giao lưu văn hoá, tăng cường kết nối giữa người Việt Nam trong nước và cộng đồng NVNONN; đặc biệt là góp phần gìn giữ ngôn ngữ mẹ đẻ - tiếng Việt.