Ngày 17/9, phiên họp thứ 27 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục diễn ra với nội dung cho ý kiến vào báo cáo của Chính phủ về kết quả 2 năm thực hiện Nghị quyết số 76 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2020 (giai đoạn 2017-2018).
12 tỉnh tăng tỷ lệ tái nghèo
Theo báo cáo, giai đoạn 2015-2017, tỷ lệ hộ nghèo bình quân cả nước giảm 1,59%/năm, đạt vượt so với mục tiêu đề ra là từ 1-1,5%/năm. Việc giảm số hộ nghèo chung giai đoạn 2015-2017, tỷ lệ số hộ nghèo thiếu hụt đa chiều cũng có xu hướng giảm trong tổng số tỷ lệ hộ nghèo chung.
Ước tính đến cuối năm 2018, tỷ lệ nghèo cả nước còn dưới 6%, giảm khoảng 1-1,3% so với đầu năm 2018. Trong đó, tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm trên 4%.
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết cơ bản tán thành với các đánh giá của Chính phủ về những kết quả quan trọng đạt được trong thực hiện 8 nhiệm vụ về đẩy mạnh giảm nghèo bền vững trong 2 năm (2017-2018).
 |
| Bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội. Ảnh: Quochoi.vn |
Tuy nhiên, thành quả giảm nghèo chưa thực sự bền vững. Theo bà Anh, đến tháng 3/2018 có 8/64 huyện thoát nghèo; 14/30 huyện hưởng cơ chế thoát khỏi tình trạng khó khăn nhưng lại bổ sung 29 huyện vào danh sách huyện nghèo giai đoạn 2018-2020.
12 tỉnh có tỷ lệ tái nghèo tăng rõ rệt (tăng từ 0,03% trở lên). Trong đó, có cả một số tỉnh có điều kiện phát triển kinh tế - xã hội thuận lợi; số hộ tái nghèo bằng khoảng 1/20 số hộ thoát nghèo. Số hộ nghèo mới phát sinh bằng khoảng 1/4 số hộ thoát nghèo. Nhiều tỉnh thuộc khu vực bị thiên tai, lũ lụt nghiêm trọng có tỷ lệ phát sinh hộ nghèo mới hàng năm rất cao.
"Tốc độ giảm nghèo không đồng đều. Nhiều huyện nghèo có tỷ lệ hộ nghèo vẫn trên 50%, một số nơi trên 60%. Khoảng cách giàu - nghèo gia tăng. Nguyên nhân chủ quan là do tình trạng không muốn thoát nghèo; chưa kịp thời chuyển đổi chính sách để khắc phục sự ỷ lại; hiệu quả của việc nhân rộng các mô hình sinh kế còn hạn chế…", bà Nguyễn Thúy Anh cho hay.
Cán bộ đưa người thân vào danh sách hộ nghèo
Cho ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng dư luận thời gian qua phản ánh rất nhiều về chuyện cán bộ đưa người thân vào đối tượng danh sách hộ nghèo để trục lợi chính sách. Hoặc, các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở, cây, con giống…
Bà đề nghị Chính phủ nói rõ sự thực tình trạng này và con số đã xử lý. Cũng theo bà, khó có quy định nào "bịt" được tất cả các kẽ hở, tuy nhiên, công tác thanh, kiểm tra cần được chú trọng.
 |
| Bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Quốc hội cho rằng không thể có chuyền đồng bằng sông Hồng tái ngheo cao hơn miền núi. Ảnh: Hoàng Hà. |
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phân tích việc thực hiện chỉ tiêu giảm nghèo và hạn chế tái nghèo tuy đạt kết quả tích cực nhưng chưa thực sự bền vững, chưa đồng đều và làm có chậm. Tỷ lệ tái nghèo, hộ nghèo phát sinh cao, không hợp lý giữa các vùng miền.
"Không thể có chuyện đồng bằng sông Hồng tái nghèo nhiều hơn nhiều tỉnh miền núi như Cao Bằng, Bắc Kạn, Hà Giang, Sơn La được. Nông thôn mới hoàn thành tại sao tái nghèo cao như thế? Điều này rất mâu thuẫn", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần phân tích rõ, hoặc là do báo cáo thống kê chưa đúng, chưa đầy đủ. Bà Ngân nói thêm: "Cần đánh giá để có giải pháp. Liệu chính sách có đi đến đúng đối tượng, đúng mục đích đặt ra hay không" và lưu ý các địa phương phải nhận diện chính xác, công bằng tình trạng nghèo và các hộ nghèo.
Giải trình, làm rõ thêm các ý kiến đại biểu, Bộ trưởng LĐ,TB&XH Đào Ngọc Dung cho hay thực tế trước đây tiêu chí hộ nghèo không rõ ràng nên có tiêu cực trong bình xét việc này.
Về việc trục lợi chính sách, ông Đào Ngọc Dung nêu dẫn chứng một số xã của tỉnh Nam Định vừa rồi chủ tịch xã đưa vợ con đưa đi làm “con nuôi” người khác để hưởng chính sách cho người nghèo.
"Vừa rồi, có chủ tịch xã đi tù về việc này. Quan điểm của chúng tôi là khi phát hiện thì xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật, không nương tay bất cứ trường hợp nào", Bộ trưởng LĐ-TB&XH khẳng định.
