 |
| Thư ký hành chính Nhà Trắng Rob Porter cùng ông Donald Trump tại phòng tổng thống. Ảnh: Axios. |
Trong kỳ nghỉ của Quốc hội vào tháng tám, John Kelly (Chánh văn phòng Nhà Trắng) và luật sư Porter ở Bedminster với tổng thống trong vài tuần. Vị "tổng quản" mới cho rằng Nhà trắng là một nơi lộn xộn. Priebus và Bannon đều là những gã nghiệp dư. Ông Kelly sẽ thiết lập trật tự và kỷ luật ở mức độ nào đó.
“Chúng tôi cũng cố gắng khắc phục chút nào hay chút đó,” Porter nói. Anh kể cho Kelly nghe chuyện Priebus từng thử thiết lập trật tự như thế nào. Vài tháng trước, Priebus triệu tập các nhân vật hàng đầu - McMaster, Cohn, Bannon, Kellyanne Conway và Porter - tham gia họp ở một phòng chiến lược trong Tòa nhà Văn phòng Điều hành.
“Chúng ta phải có một chiến lược,” Priebus nói. “Các ưu tiên là gì? Sắp xếp thứ tự chúng ra sao?” Ông viết các ý kiến lên những tấm bảng trắng treo khắp các bức tường trong phòng họp. Căn phòng mang dáng vẻ của một trung tâm thông tin nhạy cảm dành cho những cuộc thảo luận thuộc hàng tuyệt mật với đủ loại máy tính và trang thiết bị phục vụ các cuộc hội nghị truyền hình video.
Nhưng những ý tưởng nêu ra trong cuộc họp trên không được nhìn nhận một cách nghiêm túc. Tổng thống thường ra quyết định với sự tham gia của một, hai hoặc ba người. Không có quy trình ra quyết định và điều phối các quyết định. “Hỗn loạn” và “mất trật tự” vẫn còn là những từ ngữ miêu tả ở cấp độ nhẹ. Tình hình thực ra là mạnh ai nấy làm.
Chẳng hạn, khi nảy ra ý tưởng nào đó, tổng thống sẽ nói, “Tôi muốn ký cái gì đó.” Và Porter sẽ phải giải thích rằng tuy Trump có thẩm quyền rộng rãi để ban hành các sắc lệnh, giả dụ thế, nhưng tổng thống cũng thường xuyên bị hạn chế bởi pháp luật. Trump không hiểu cách hoạt động của chính phủ. Thi thoảng ông lại tự tay soạn thảo các sắc lệnh hoặc đọc cho nhân viên chép lại. Chiến thuật cơ bản mà Porter đã áp dụng từ thời Priebus cho đến lúc này là dừng lại và trì hoãn, nhắc đến các rào cản pháp lý, và đôi khi chỉ là lẳng lặng lấy các văn bản nháp đó khỏi chiếc bàn Resolute.
Suốt nhiều tháng trời, ngày nào Porter cũng “kêu gào xây dựng quy trình” - theo từ dùng của anh. Họ cần có sự kiểm soát chặt chẽ về việc ký văn bản và ra lệnh. Nếu không chặt chẽ được, thì ít nhất cũng phải có cái gì đó, một trình tự kiểm soát chẳng hạn.
Ngày 21 tháng tám, Kelly và Porter đã ban hành hai bản ghi nhớ cho tất cả quan chức và trợ lý cao cấp của Nhà Trắng. “Thư ký hành chính Nhà Trắng [Porter] đóng vai trò là đầu mối nhận và gửi tất cả các tài liệu của tổng thống.” Mọi văn bản, bao gồm các biên bản ghi nhớ quyết định, thông cáo báo chí, thậm chí các bài báo, đều phải được chuyển qua Porter.
Các sắc lệnh hành pháp sẽ mất “ít nhất hai tuần để hoàn thành,” có tính đến cả quá trình xét duyệt của luật sư Nhà Trắng và Văn phòng Tư vấn Pháp lý của Bộ Tư pháp, cơ quan diễn giải các vấn đề pháp lý cho Nhà Trắng.
“Tất cả các văn bản khi rời khỏi Phòng Bầu dục đều phải được chuyển cho Thư ký Hành chính… để tuân thủ đúng Đạo luật về Hồ sơ của Tổng thống.”
Bản ghi nhớ thứ hai quy định: “Các quyết định chưa phải là quyết định cuối cùng - và do đó có thể không được thực thi - cho đến khi Thư ký Hành chính có được Bản Ghi nhớ Quyết định có chữ ký của Tổng thống. Phạm vi áp dụng bao gồm tất cả sáng kiến chính sách mới như “ngân sách, chăm sóc sức khỏe, các sáng kiến thương mại” và các hoạt động của chính phủ như “các hoạt động ngoại giao, tình báo hoặc quân sự.”
“Quyết định đưa ra sau một cuộc họp giao ban không phải là quyết định cuối cùng” cho đến khi có bản ghi nhớ quyết định chính thức.
Đó là một sự tưởng tượng xa vời.
