Elliott Broidy là một doanh nhân giàu có từng bị kết tội hối lộ gần 1 triệu USD cho một số quan chức chính quyền New York để giúp ông xúc tiến một khoản đầu tư trị giá 250 triệu USD từ quỹ hưu trí của tiểu bang năm 2009.
Với tiền án này, Broidy lẽ ra phải là một đối tượng nằm trong tầm ngắm của Washington. Tuy nhiên, vào một ngày mùa thu năm 2017, ông đường hoàng bước vào Cánh Tây (nơi đặt phòng làm việc của Tổng thống Mỹ trong Nhà trắng) và gặp gỡ một số nhân vật quyền lực nhất trên thế giới, bao gồm Tổng thống Trump, chánh văn phòng Nhà trắng, cố vấn an ninh quốc gia và Jared Kushner, con rể của ông Trump để thảo luận nhiều vấn đề quan trọng, từ khuyến nghị nhân sự hay tài chính của Đảng Cộng hòa cho tới những hành động của Mỹ tại Trung cận Đông.
Khi thảo luận với Tổng thống Trump, Broidy đề ra kế hoạch xây dựng một lực lượng chống khủng bố được hỗ trợ bởi Ả Rập Xê Út, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất và cả công ty tình báo và an ninh tư nhân của ông, Circinus, đang hoạt động dưới sự lãnh đạo của Tướng Stanley A. McChrystal, một cựu chỉ huy ở Afghanistan.
 |
| Ảnh chụp Elliott Broidy năm 2008 (Ảnh: David Karp/Associated Press) |
Và trong khi đang triển khai một chiến dịch vận động tiêu tốn hàng triệu đôla để biến Washington quay lưng với Qatar, một đối thủ trong khu vực Trung cận Đông của Saudi Arabia và Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất, Broidy cũng không quên tranh thủ cơ hội “khắc họa” Qatar như một “kẻ phản diện” trong cuộc nói chuyện với tổng thống.
Nhân vật nên tránh xa
Cuộc gặp đó đánh dấu sự trở lại ngoạn mục của Broidy sau khi bị một số thành viên Đảng Cộng hòa xa lánh sau khi ông nhận tội hối lộ năm 2009. Broidy đã trở thành một trong những “đồng minh” thân cận của Trump với tư cách là người gây quỹ hàng đầu cho chiến dịch tranh cử năm 2016.
Sự xuất hiện của Broidy, cũng như nhiều nhân vật từng bị điều tra trong quá khứ, tại Nhà Trắng là bằng chứng rõ ràng về việc Tổng thống Trump thiếu một mạng lưới những nhà gây quỹ uy tín và gặp nhiều khó khăn trong việc thu hút nhân tài tới nỗi buộc phải dựa vào những cá nhân có hoạt động chính trị, kinh tế “mờ ám” để hỗ trợ mình.
Để tăng khả năng tiếp cận chính quyền, Broidy đã tranh thủ tên tuổi của một loạt các nhân vật nổi bật về chính trị để thúc đẩy lợi ích cho các công ty, khách hàng hoặc cho chính mình.
Ngoài Tướng McChrystal, còn có cựu cố vấn của Trump, Stephen K. Bannon; cựu Bộ trưởng Quốc phòng Robert M. Gates và Leon E. Panetta; David H. Petraeus, cựu Giám đốc C.I.A. và nhà ngoại giao Dennis B. Ross. Họ được Broidy mời diễn thuyết, viết bình luận hoặc tư vấn chiến lược cho các công ty của ông, rồi vô tình hay cố ý, trở thành “gương mặt thương hiệu” để Broidy đánh bóng hoạt động của mình.
 |
| Stanley A. McChrystal, một chỉ huy quân đội Mỹ đã nghỉ hưu, tham gia cùng Broidy và nhóm của ông trong một chuyến đi đến Trung Đông. Ảnh: AP. |
Bộ Tư pháp Mỹ đã điều tra để xác định liệu Broidy có phạm luật hay không khi từ chối đăng ký vai trò đại diện hợp pháp cho lợi ích nước ngoài tại thời điểm ông thực hiện một số cuộc vận động hành lang cho họ vì lợi nhuận, và, trong một số trường hợp, liệu số tiền Broidy nhận được có phải từ hoạt động rửa tiền hay không.
Phía Broidy cho rằng những hoạt động này không thuộc phạm vi yêu cầu đăng ký, đồng thời phủ nhận việc phục vụ lợi ích hay nhận chỉ đạo từ chính phủ nước ngoài trong bất kỳ tương tác nào với chính phủ Mỹ.
Bốn người từng hợp tác với Broidy đã bị truy tố. Đồng thời, ông cũng đã từ chức Phó chủ tịch tài chính của Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa vào năm ngoái sau khi bị phanh phui vụ việc làm một cựu người mẫu Playboy có bầu và đồng ý trả 1,6 triệu USD để bưng bít theo một thỏa thuận được sắp xếp bởi Michael D. Cohen, cựu luật sư của tổng thống.
Thăng trầm trên thương trường
Broidy có được vị trí hiện tại nhờ một bước ngoặt mạnh mẽ từ hơn hai năm trước khi ông huy động được số tiền kỷ lục 107 triệu USD cho lễ nhậm chức của Tổng thống Trump. Ông đã dàn xếp những suất tham dự lễ nhậm chức cho các chính trị gia từ Angola, Cộng hòa Congo và Romania - những quốc gia mà Circinus đang theo đuổi nhiều hợp đồng tình báo có tổng trị giá lên tới 266 triệu USD.
Ngoài ra, công ty của Broidy đã giành được những hợp đồng “béo bở” tới hơn 200 triệu USD từ Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất và thậm chí còn thành lập một văn phòng với 60 người chuyên biên soạn báo cáo tình báo cho chính quyền Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất.
Tuy nhiên, vào năm ngoái, sau khi tờ The New York Times, Associated Press và các cơ quan truyền thông tin tức khác phanh phui việc Broidy đã tự ý “tiếp thị” khả năng tiếp cận đội ngũ chính quyền của Tổng thống Trump cho các khách hàng nước ngoài, công ty của ông đã mất rất nhiều hợp đồng thầu phụ với chính phủ Mỹ. Các thành viên Quốc hội và viện nghiên cứu chính trị lập tức hoàn trả các khoản ủng hộ của Broidy cũng như cắt đứt liên hệ với ông.
 |
| Chi tiết một số hoạt động của Broidy và các cộng sự đã bị rò rỉ từ các tài liệu và email của Broidy và vợ ông, Robin Rosenzweig. Ảnh: Shutterstock. |
Chi tiết một số giao dịch của Broidy và các cộng sự trong hàng trăm tài liệu và email từ tài khoản riêng của ông và vợ đã bị phát tán cho các phóng viên nặc danh bắt đầu từ đầu năm 2018. Broidy đã kiện Qatar và một số những người vận động hành lang của họ với cáo buộc dàn dựng, trộm cắp và tiết lộ những tài liệu này nhưng Qatar phủ nhận.
Tuy nhiên, thực tế là những thông tin về hoạt động của Broidy đều dựa trên hàng chục cuộc phỏng vấn và các hồ sơ ngân hàng được cung cấp bởi những người thân cận với ông, cũng như thu thập được từ các vụ kiện hoặc thông qua Đạo luật Tự do thông tin của Mỹ.
Cú trở mình ngoạn mục
Broidy thuộc tầng lớp trung lưu ở Los Angeles và tốt nghiệp cử nhân tài chính - kế toán tại Đại học Southern California. Sau khi tốt nghiệp, ông làm việc cho một công ty kế toán và sau đó phụ trách tư vấn đầu tư cho người sáng lập Taco Bell - Glen Bell Jr. vào đầu những năm 1980.
Sau khoảng một thập kỷ, Broidy mở công ty đầu tư riêng - Broidy Capital Management. Ông được biết đến là một nhà từ thiện hào phóng và là trụ cột của cộng đồng Do Thái tại Los Angeles. Là một doanh nhân giàu có, Broidy sở hữu những biệt thự hoành tráng, một bộ sưu tập rượu vang khổng lồ và yêu thích những chiếc đồng hồ đeo tay xa xỉ.
Sau sự kiện khủng bố ngày 11/9/2001, Broidy chuyển trọng tâm chính trị và kinh doanh sang an ninh quốc gia ở Mỹ và Israel.
Broidy cũng là một trong những người gây quỹ hàng đầu và từng có nhiều cơ hội tiếp xúc với cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush. Năm 2006, ông được bổ nhiệm tham gia Hội đồng tư vấn an ninh nội địa và Hội đồng quản trị của Trung tâm Kennedy.
Tuy nhiên, sau khi nhận tội năm 2009 trong vụ kiện liên quan tới quỹ hưu trí bang New York, tuy được giảm tội, Broidy buộc phải rút lui khỏi chính trường bởi các chính trị gia mà ông từng tài trợ đã quay lưng lại với ông.
Tuy nhiên, công việc kinh doanh của Broidy vẫn tiếp tục. Ông đã tham gia thành lập một tổ chức phi lợi nhuận hoạt động trong lĩnh vực an ninh quốc gia và một công ty bảo mật không gian mạng là Threat Deterrence. Năm 2015, Broidy mua lại Circinus, một công ty cung cấp dịch vụ an ninh mạng tập trung vào “bảo vệ lực lượng và huấn luyện vận hành” cũng như cung cấp các dịch vụ tình báo nguồn mở cho chính phủ.
Vào chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016, Broidy trở lại chính trường, ủng hộ một loạt các thượng nghị sĩ tìm kiếm đề cử của Đảng Cộng hòa, và sau đó bắt đầu huy động cho chiến dịch tranh cử của Donald Trump.
Dàn xếp lễ nhậm chức
Broidy đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức lễ nhậm chức năm 2016 của Tổng thống Trump.
 |
| Broidy đã tặng vé tham dự lễ nhậm chức cho các chính trị gia từ Angola, Cộng hòa Congo và Rumani - những quốc gia mà ông đang theo đuổi những hợp đồng tình báo quốc phòng trị giá tới 266 triệu USD. Ảnh: New York Times. |
Ông đã tổ chức một bữa tiệc nhỏ tại khách sạn Trump International hai ngày trước lễ nhậm chức với sự tham gia của nhiều quan chức từ châu Phi, Đông Âu và các quốc gia Ả Rập, cũng như các thành viên Đảng Cộng hòa có quan hệ mật thiết với chính quyền sắp tới, đặc biệt trong đó có người được ông Trump “nhắm tới” cho vị trí Cố vấn an ninh quốc gia, Michael T. Flynn.
Broidy cũng hợp tác với một doanh nhân người Mỹ gốc Nigeria để xúc tiến một hợp đồng tình báo với chính phủ Angola trị giá tới 64 triệu USD trong 5 năm. Ông cũng nhận lời sắp xếp các cuộc gặp với một số cá nhân thuộc chính quyền Washington cho vài nhà ngoại giao Angola.
Trong khi đại diện của Broidy nói rằng việc đăng ký làm người vận động hành lang theo luật là không bắt buộc vì ông không nhận tiền để làm việc này, các cố vấn làm việc tại Đại sứ quán Angola ở Washington thừa nhận số tiền họ trả cho Circinus, về cơ bản, là để công ty hỗ trợ tiếp cận chính quyền của Tổng thống Trump.
Ông Broidy cũng dàn xếp cho một số chính trị gia Rumani được coi là có vai trò quyết định đối với những thương vụ của Circinus tại nước này, tham gia tuần lễ nhậm chức năm 2016 và thậm chí giới thiệu để họ có thể gặp mặt trực tiếp Tổng thống Trump.
Circinus sau đó đã nỗ lực dự thầu các dự án của chính phủ Rumani trị giá hơn 200 triệu USD, nhưng không thành công. Vị chính khách Rumani có quan hệ với Broidy đã bị kết án vì tội tham nhũng, đồng thời các quan chức Rumani và Mỹ lập tức thẩm vấn một cựu giám đốc Circinus ở Rumani.
Những thỏa thuận “mờ ám”
Ngay từ thời gian chuyển giao quyền lực và những ngày đầu của chính quyền mới, Broidy được cho là đã liên tục tận dụng các mối quan hệ của mình ở Washington để phục vụ cho lợi ích của một loạt khách hàng nước ngoài.
Broidy được thuê để lên kế hoạch giúp một số công ty của Nga dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt của Mỹ với giá 11 triệu USD, tuy nhiên cuối cùng các bên không đạt được thỏa thuận.
Trong các thương vụ khác, Broidy đã đàm phán về việc giúp chấm dứt cuộc điều tra của Bộ Tư pháp về một nhà tài phiệt Malaysia bị nghi ngờ biển thủ hàng tỷ USD từ một quỹ đầu tư trong nước, hay sử dụng các quan hệ của mình để dẫn độ một nhân vật quan trọng người Trung Quốc đang tị nạn chính trị ở Mỹ về nước.
Tuy nhiên, luật sư của Broidy khẳng định thân chủ của họ không bao giờ tham gia bất kỳ trường hợp vi phạm hình sự nào và cũng không hề có thỏa thuận giải quyết các vấn đề dân sự của nhà tài phiệt Malaysia như cáo buộc.
Chiến dịch chống Qatar
Nader, một người Mỹ sinh ra ở Lebanon, làm việc cho hoàng tử Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất, đã trở thành đối tác quan trọng của Broidy khi họ cùng hợp tác đẩy mạnh chiến dịch vận động để thuyết phục chính quyền mới của Mỹ chống lại Qatar. Qua thương vụ này, Broidy hướng tới những cơ hội cung cấp dịch vụ an ninh quốc phòng của Circinus cho các chính phủ giàu có của Saudi Arabia và Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất.
 |
| Nader - người đại diện cho hoàng tử Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất đã trở thành đối tác quan trọng của Broidy. Ảnh: Shutterstock. |
Nader đã chuyển khoản cho Broidy 2,4 triệu USD trong 3 đợt để tài trợ cho chiến dịch vận động chống Qatar. Về phần Broidy, ông tự đóng góp tiền của mình.
Broidy đã tài trợ một khoản tiền cho Quỹ Quốc phòng Dân chủ và Viện Hudson để tổ chức các hội nghị thảo luận về vấn đề chống Qatar, mời những diễn giả nổi tiếng trong lĩnh vực an ninh quốc phòng Mỹ diễn thuyết, kết hợp với những cuộc gặp mặt “vận động hành lang” bên lề hội nghị.
Tuy nhiên, Broidy lại cam kết với các đơn vị nhận tiền tài trợ rằng đó hoàn toàn là tiền của mình chứ không phải từ bất kỳ nguồn nước ngoài nào. Một số người tham gia hội nghị cho biết Broidy cũng giấu giếm việc mình đang thực hiện nhiều thương vụ riêng tại khu vực Trung cận Đông.
Nhiều cập nhật mà Broidy gửi cho Nader đã ghi rõ Circinus là đơn vị giám sát chiến dịch vận động chống Qatar, bao gồm các kế hoạch tổ chức hội nghị, thuê viết và đăng các bài phân tích, bình luận báo chí, đẩy mạnh cơ hội tiếp cận với Quốc hội và giới truyền thông, bao gồm cả người dẫn chương trình Fox News Sean Hannity ưa thích của Tổng thống Trump.
Một tài liệu ghi lại cuộc trao đổi giữa Broidy và Nader đã chỉ ra các chính phủ Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất và Saudi Arabia chính là những khách đặt hàng chiến dịch này, và một tướng quân cấp cao của Saudi Arabia, Thiếu tướng Ahmed al-Assiri, người sau đó bị buộc tội giết chết nhà báo Jamal Khashoggi, làm tư vấn. Các luật sư của Broidy bào chữa rằng các thông tin này chỉ là bản nháp ban đầu trước khi có nhiều thay đổi lớn và những đoạn thông tin đề cập tới quan hệ của Circinus với chính phủ Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất chỉ là những lỗi soạn thảo đã được chỉnh sửa trong các bản cập nhật tiếp theo.
Các hồ sơ ngân hàng mà tờ New York Times thu thập được cho thấy, vài tháng sau hội nghị “chống Qatar” đầu tiên và vài ngày trước cái thứ hai, Nader đã nhận được khoản thanh toán đầu tiên trong số hai khoản tiền trị giá khoảng 5 triệu USD từ chính phủ Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất. Tim McCarten, một luật sư của công ty Latham & Watkins, người đại diện cho cả ông Nader và ông Broidy tuyến bố các khoản thanh toán không liên quan gì đến các hội nghị hay hoạt động tuyên truyền, nhưng từ chối giải thích mục đích thực của các khoản tiền đó.
Khoản thanh toán trị giá 5 triệu USD thứ hai được chuyển tới vài tháng sau khi Nader bắt đầu phải phối hợp với các công tố viên để xem xét liệu tiền của Dubai có được chuyển cho hoạt động chính trị của ông Trump hay không. Bộ Tư pháp cũng đã bắt tay vào điều tra các nhân chứng về việc tài trợ cho chiến dịch chống Qatar, cũng như để xác định kinh phí tài trợ cho lễ nhậm chức của ông Trump có phải tiền nước ngoài hay không.
Vào tháng tư, các công tố viên liên bang ở Brooklyn đã gửi trát đòi hầu tòa tới Broidy cùng các công ty có liên quan, và cả Nader, về những tài liệu về buổi lễ nhậm chức năm 2016. Trong số những người phải hầu tòa có cả các chính trị gia Angola đã tham dự buổi lễ. Mặt khác, vào tháng 6 vừa rồi, Nader bị buộc tội sở hữu những ấn phẩm ấu dâm nhưng không nhận tội.
Washington có liên quan?
Tác động trực tiếp của chiến dịch vận động chống Qatar tuy không được xác định rõ ràng nhưng nó trùng khớp với những lời chỉ trích công khai của Tổng thống Trump về Qatar và sự ủng hộ của ông đối với các đối thủ của Qatar là Saudi Arabia và Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất, mặc dù chính quyền của ông đã cố gắng xoa dịu một số lời chỉ trích.
Trước thông tin Broidy liên tục tài trợ cho các tổ chức nghiên cứu để tổ chức hội nghị, hội thảo hay tận dụng truyền thông để “lèo lái chính trị” nhằm phục vụ những khách hàng nước ngoài của mình, Richard Miniter, Giám đốc điều hành Viện Hudson, cho biết các quyết định của họ chỉ dựa trên đánh giá khách quan thay vì theo “đặt hàng” của Broidy. Ông khẳng định Viện nhận được rất nhiều đề xuất từ cả các nhà tài trợ và không tài trợ, nhưng tuyệt đối không có điều kiện ràng buộc nào về việc nhận tài trợ để thực hiện hay triển khai một vấn đề cụ thể nào cả.
Miniter cũng khẳng định mình không biết về sự “trùng hợp” giữa những khu vực và lĩnh vực mà Broidy đang hoạt động kinh doanh với các chủ đề mà Viện có nghiên cứu, trước khi được New York Times cảnh báo.
 |
| Leon E. Panetta, cựu Bộ trưởng Quốc phòng, là một trong những nhân vật nổi bật mà Broidy "quảng cáo" có liên hệ với mình. Ảnh: New York Times. |
Trong thư trao đổi vào thời gian diễn ra hội nghị của Viện Hudson, Broidy đã liệt kê một số nhân vật quan trọng, trong đó có cả Tướng Wald và Tướng McChrystal, là thành viên của Circinus. Tuy nhiên, những người có tên hoặc đại diện của họ hoàn toản phủ nhận vai trò này.
