Làm sao chọn sơn an toàn cho không gian sống là câu hỏi nhiều người quan tâm. Chìa khóa nằm ở sản phẩm có chứng nhận xanh, kiểm định nghiêm ngặt, đảm bảo sơn đẹp, tốt cho sức khỏe.

Trong bối cảnh nhu cầu sống xanh ngày càng tăng, người tiêu dùng bắt đầu chú ý nhiều hơn đến những sản phẩm có khả năng cải thiện chất lượng không khí trong nhà, đặc biệt là sơn - vật liệu ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và hiện diện trên hầu hết bề mặt không gian sống. Tuy nhiên, khi bước vào thị trường với hàng loạt sản phẩm, mẫu mã và lời quảng bá khác nhau, không ít gia đình rơi vào tình trạng “mông lung” vì khó phân biệt đâu là sản phẩm thật sự an toàn, đâu chỉ là lời tiếp thị được tô vẽ.

Nhu cầu “sống xanh, ở lành” ngày càng phổ biến, thúc đẩy các gia chủ hiện đại quan tâm nhiều hơn đến việc lựa chọn những sản phẩm an toàn cho không gian sống. Trong đó sơn là hạng mục quan trọng khi chiếm tới 70-90% diện tích bề mặt của ngôi nhà.

Sơn không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ tổng thể của ngôi nhà mà còn có tác động trực tiếp đến chất lượng không khí, sức khỏe của các thành viên trong gia đình, đặc biệt là trẻ nhỏ, người già và người nhạy cảm với hóa chất.

Theo khảo sát từ tổ chức UL Solutions (Mỹ), 54% người tiêu dùng toàn cầu ưu tiên cải thiện chất lượng không khí trong nhà, trong khi 71% quan tâm đến các yếu tố an toàn và sức khỏe khi lựa chọn sản phẩm cho tổ ấm.

Đáp ứng nhu cầu đó, trên thị trường xuất hiện nhiều sản phẩm được quảng bá dưới cái tên “sơn xanh”, được giới thiệu với các đặc tính thân thiện môi trường, bảo vệ sức khỏe hoặc gắn nhãn xanh.

Song, việc chỉ dựa vào các nhãn mác hay những tuyên bố chung chung này là chưa đủ để xác định mức độ an toàn thực sự. Các nhãn “xanh” không thể thay thế những chứng nhận uy tín được cấp bởi tổ chức độc lập, nơi sản phẩm phải trải qua quy trình đánh giá nghiêm ngặt về thành phần hóa học, kiểm soát chất phát thải và tác động môi trường. Những chứng nhận này cung cấp các chỉ số đo lường cụ thể, giúp người dùng biết được sản phẩm có mức tác động đến sức khỏe và môi trường ở mức rất thấp, từ đó đảm bảo không gian sống an toàn, bền vững hơn.

Các chứng nhận uy tín cũng xem xét quy trình sản xuất và quản lý chất thải - yếu tố thường bị người tiêu dùng bỏ qua nhưng lại rất quan trọng trong việc bảo vệ môi trường. Việc lựa chọn sơn dựa trên chứng nhận này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cho gia đình mà còn góp phần vào nỗ lực xây dựng các công trình xanh, hạn chế ô nhiễm và nâng cao chất lượng sống lâu dài.

Theo các chuyên gia, đối với sơn, có 2 yếu tố chính quyết định xem sơn có “xanh” không đó chính là tỷ lệ hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) và Formaldehyde có trong sơn.

Hợp chất hữu cơ bay hơi dễ phát tán vào không khí và có thể gây kích ứng đường hô hấp, đau đầu, mệt mỏi nếu tiếp xúc lâu dài, thậm chí dẫn đến ung thư. Việc kiểm soát chúng giúp đảm bảo rằng không khí trong nhà sau khi sơn vẫn an toàn, đặc biệt với trẻ nhỏ và người nhạy cảm.

Formaldehyde là yếu tố tiếp theo cần được kiểm soát. Đây là chất dễ bay hơi, có thể gây kích ứng mắt, mũi, cổ họng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị nồng độ formaldehyde trong nhà không nên vượt quá 0,1 mg/m3 trong ngắn hạn 30 phút.

Ngoài ra, quy trình sản xuất sơn cũng là yếu tố để xác định sơn xanh. Các nhà sản xuất có chứng nhận thường áp dụng các biện pháp giảm thiểu chất thải, tái chế nguyên vật liệu và sử dụng năng lượng hiệu quả.

Để giúp người tiêu dùng có lựa chọn sáng suốt, kiến trúc sư Vũ Linh Quang, thành viên Ban giám đốc Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC), đưa ra phân tích khách quan về tiêu chí đáng tin cậy của các loại chứng nhận hiện có trên thị trường Việt Nam.

Theo ông Quang, trên thị trường quốc tế hiện nay có 3 chứng nhận được công nhận rộng rãi bao gồm: Greenguard Gold và Greenguard từ UL Environment - Mỹ và Singapore Green Building Product (SGBP) của Hội đồng Công trình Xanh Singapore (SGBC). Tại Việt Nam, Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC) cũng có danh sách vật liệu sơn phát thải thấp (Low VOC) với mức độ phát thải TVOC cụ thể cho các chủng loại sơn, để ưu tiên sử dụng trong các công trình xanh.

Xét từ góc độ người dùng, các chứng nhận này chú trọng vào vấn đề đo lường, đánh giá phát thải chất hữu cơ bay hơi và formaldehyde trong không khí sau khi sơn, đồng thời có tần suất tái kiểm định liên tục.

Bên cạnh đó, quy trình kiểm tra định kỳ cũng giúp người tiêu dùng an tâm rằng sản phẩm vẫn duy trì được chất lượng qua thời gian, không chỉ đạt chuẩn ở thời điểm được chứng nhận. Ngoài ra, có chứng nhận Singapore Green Label (SGLS) từ Hội đồng Môi trường Singapore (SEC) công nhận mức độ thân thiện đối với môi trường của sản phẩm.

Khi thị trường có quá nhiều chủng loại sơn và loại sơn nào cũng được gán mác xanh, an toàn, người tiêu dùng bắt buộc phải khó tính và thông minh hơn trong lựa chọn.

Đầu tiên, cần tìm về hàm lượng hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) cũng như nồng độ Formaldehyde trong sơn. Sơn có hàm lượng VOC thấp hoặc không chứa VOC, nồng độ formaldehyde trong nhà không vượt quá 0,1 mg/m3 là lựa chọn lý tưởng.

Cách dễ dàng khác để lựa chọn sơn an toàn là ưu tiên các sản phẩm có chứng nhận “xanh” từ các tổ chức uy tín đã được đề cập ở trên. Trong số các chứng nhận, Greenguard Gold có giới hạn nghiêm ngặt nhất về các tiêu chí. Chứng nhận này yêu cầu TVOC phải dưới 0,22 mg/m3 và chỉ cho phép phát thải formaldehyde tối đa 0,009 mg/m3 - thấp hơn nhiều so với ngưỡng được khuyến nghị.

Trong khi đó, Greenguard tiêu chuẩn yêu cầu ngưỡng 0,5 mg/m3 đối với TVOC và 0,0613 mg/m3 đối với formaldehyde.

SGBP giới hạn nồng độ TVOC ở mức 0,5 mg/m3 và formaldehyde nới lỏng hơn ở mức 0,1 mg/m3.

Về quy trình kiểm tra định kỳ, Greenguard Gold và Greenguard được tái kiểm định mỗi năm, SGBP thực hiện 2 năm/lần.

Nhìn chung, Greenguard Gold chú trọng đến chất lượng không khí trong nhà và sự ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng ở mức độ khắt khe bậc nhất. Mức độ chú trọng của Greenguard đến các vấn đề này ở mức tiêu chuẩn UL2818 (tiêu chuẩn phát thải hóa chất thấp dành cho các sản phẩm xây dựng, vật liệu hoàn thiện, và đồ nội thất) còn của SGBP nới lỏng giới hạn kiểm soát hơn so với Greenguard.

Đối với SGLS, chứng nhận này thể hiện sản phẩm thân thiện với môi trường mà không tập trung vào chất lượng không khí trong nhà.

Hiện nay, một số thương hiệu sơn lớn đã đạt được các chứng nhận xanh uy tín, trong đó các dòng sơn nội thất của Dulux (AkzoNobel) sở hữu đủ 3 chứng nhận quốc tế được công nhận rộng rãi cho công trình xanh gồm Greenguard Gold, Greenguard và Singapore Green Building Product (SGBP).

Nổi bật, có thể kể đến dòng sơn nội thất Dulux Ambiance AirFresh từ AkzoNobel được nghiên cứu và phát triển với công nghệ Pure Air vượt trội, có khả năng phân giải formaldehyde độc hại thành các phân tử vô hại, giúp không khí trong nhà luôn an toàn cho người sử dụng. Các chứng nhận từ tổ chức uy tín trên thế giới minh chứng cho mức độ thân thiện với môi trường và tiêu chuẩn an toàn cao, phù hợp cho các công trình xanh.

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe và môi trường, những chứng nhận xanh minh bạch đang trở thành yếu tố quan trọng trong quyết định mua sơn. Việc lựa chọn sản phẩm đạt chứng nhận quốc tế không chỉ giúp bảo vệ gia đình mà còn góp phần xây dựng không gian sống an toàn và bền vững.