Penguin Random House - thương hiệu xuất bản và phát hành lớn nhất ngành sách nước Mỹ - chuẩn bị bước vào thương vụ bạc tỷ mang tính quyết định. ViacomCBS đã đồng ý bán nhà xuất bản Simon & Schuster cho Penguin Random House với giá hơn 2 tỷ USD.
Theo The New York Times, thỏa thuận này đạt được sẽ đánh dấu cho sự ra đời của một “siêu nhà xuất bản” (megapublisher) đầu tiên trên thế giới.
Cuộc sáp nhập của những gã khổng lồ
Penguin Random House được biết đến là thương hiệu xuất bản sách lớn nhất tại Mỹ, thuộc tập đoàn truyền thông Đức Bertelsmann. Simon & Schuster cũng không kém với vị trí nhà xuất bản lớn thứ 3 nước này. Sự kết hợp của cả hai sẽ tạo ra thương hiệu khổng lồ mà tờ NY Times dự báo là có thể gây những lo ngại về chống độc quyền. Phi vụ dự kiến hoàn tất vào cuối năm 2021.
Việc ViacomCBS bán thương hiệu Simon & Schuster sẽ định hình lại một cách sâu sắc ngành xuất bản, vốn là ngành kinh doanh hấp dẫn, tiềm năng. Nhiều công ty lớn tại Mỹ đã và đang cạnh tranh để có được các tác phẩm, cây bút bán chạy.
Đây không phải lần đầu tiên ngành kinh doanh sách chứng kiến làn sóng sáp nhập giữa hai thương hiệu phát hành, xuất bản lớn.
Năm 2013, Penguin và Random House hợp nhất. News Corp mua lại nhà xuất bản lãng mạn Harlequin và Perseus Books của Hachette Book Group. Vào mùa thu, Houghton Mifflin Harcourt thông báo tìm đối tác cho vụ bán bộ phận xuất bản thương mại của mình.
 |
| Simon & Schuster khởi nghiệp là nhà xuất bản trò chơi ô chữ. Đến nay, thương hiệu này đã có hơn 30.000 đầu sách và là nhà xuất bản uy tín, lớn thứ 3 tại Mỹ. Ảnh: Krista Schlueter/The New York Times. |
Simon & Schuster là thương hiệu xuất bản sách nổi tiếng, gắn liền với tên tuổi của nhiều cây bút nổi tiếng, có sức hút với độc giả như Stephen King, Don DeLillo, Bob Woodward, Doris Kearns Goodwin và Walter Isaacson. Tính đến năm 2016, Simon & Schuster là nhà xuất bản lớn thứ tư tại Mỹ. Thương hiệu này đã xuất bản 2.000 đầu sách hàng năm dưới 35 ấn hiệu khác nhau.
Simon & Schuster được thành lập năm 1924 bởi Richard L. Simon và M. Lincoln Schuster. Công ty này khởi nghiệp với mô hình xuất bản các câu đố ô chữ. Cuối cùng, hai thành viên sáng lập tìm ra hướng phát triển và giúp nó bứt phá thành công ty lớn với hơn 30 đơn vị xuất bản, nắm trong tay tác quyền của nhiều tác phẩm đồ sộ, cây bút quan trọng với văn học thế giới như Ernest Hemingway, F. Scott Fitzgerald, Henry James và Edith Wharton.
Năm 2020 là khoảng thời gian đầy biến động với Simon & Schuster. Vào tháng 3, công ty này được rao bán, ngay khi đợt dịch Covid-19 bùng nổ, tấn công nước Mỹ và gây những bất ổn về kinh tế. Hàng loạt cửa hiệu buộc phải đóng cửa, gây thiệt hại nặng nề tới doanh số bởi đây là kênh bán hàng chính của gã khổng lồ này.
Đến tháng 5, Giám đốc điều hành Carolyn Reidy đột ngột qua đời. Ông Jonathan Karp thay thế vị trí này. Thời điểm đó, Simon & Schuster cũng phải đối mặt vụ kiện tụng từ gia đình và chính quyền ông Trump. Tổng thống Mỹ tìm mọi cách ngăn cản các cuốn sách trái chiều, bất lợi về mình xuất bản. Đó là Too Much and Never Enough: How My Family Created the World’s Most Dangerous Man (tạm dịch: Quá nhiều và không bao giờ đủ: Gia đình tôi tạo ra người đàn ông nguy hiểm nhất thế giới bằng cách nào) của cháu gái ruột, bà Mary Trump và The room where it happened: A White House memoir (Căn phòng nơi chuyện đó xảy ra: Một hồi ký ở Nhà Trắng) của cựu cố vấn an ninh Mỹ John Bolton.
 |
| Penguin Random House kết hợp cùng Anyways Creative trong chiến dịch Books Make Us Better vào Giáng sinh năm 2019. Ảnh: Penguin Random House. |
Bất chấp những khó khăn trong đại dịch, Simon & Schuster đã có một năm khả quan về lợi nhuận. Doanh thu của nó lên đến 649 triệu USD (tính đến tháng 9), tăng 8%. Lợi nhuận trước thuế tăng 6% lên 115 triệu USD.
Penguin Random House quyết định mua lại Simon & Schuster sau khi ViacomCBS đem thương hiệu của mình ra bán đấu giá. Động thái này nằm trong kế hoạch cắt bỏ hoặc đóng cửa bớt các doanh nghiệp phụ trợ, huy động tài sản, giúp ViacomCBS trả khoản nợ 21 tỷ USD và kịp trả cổ tức cho các cổ đông.
Tiền thu được từ thương vụ cũng sẽ được đưa một phần vào phục vụ hoạt động kinh doanh trực tuyến của ViacomCBS. Công ty gần đây cũng đã bán CNET với giá 500 triệu USD như một phần của chiến lược này. ViacomCBS cũng là chủ sở hữu hãng phim Paramount và Nickelodeon.
Simon & Schuster vẫn sẽ hoạt động và cạnh tranh độc lập
Ông Jonatha Karp (Giám đốc điều hành) và Dennis Eulau (Giám đốc Tài chính) của Simon & Schuster cho biết họ vẫn sẽ giữ nguyên chức vụ, quyền hạn sau khi đầu quân vào chủ sở hữu mới. Simon & Schuster sẽ tiếp tục được quản lý như một đơn vị xuất bản riêng biệt trực thuộc Penguin Random House.
Trong một cuộc phỏng vấn, ông Karp nói thêm Simon & Schuster sẽ duy trì sự độc lập về biên tập và tiếp tục xuất bản lượng sách mà họ vốn độc quyền bản quyền. “Doanh nghiệp của chúng tôi tôn trọng quyền tự chủ sáng tạo của các nhà xuất bản. Tất cả sẽ cùng cạnh tranh. Xuất bản là công việc kinh doanh được thúc đẩy bởi niềm đam mê của mỗi cá nhân với sách và các tác giả”, Giám đốc điều hành của Simon & Schuster nói.
Ông Karp cũng chia sẻ thời điểm này vẫn còn quá sớm để nói câu chuyện cắt giảm nhân sự hay tinh giảm biên chế các bộ phận biên tập và tiếp thị. Trong một bức thư gửi cho nhân viên Penguin Random House, Markus Dohle, Giám đốc điều hành của công ty, thành viên ban điều hành Bertelsmann, nhấn mạnh rằng Simon & Schuster sẽ giữ nguyên quyền và thương hiệu biên tập viên của mình.
“Như đã chứng minh, chúng tôi có thể hợp nhất thành công văn hóa công ty và đội ngũ sản xuất uy tín, trong khi vẫn giữ được bản sắc, tính độc lập của từng thương hiệu”, ông Markus Dohle viết. Vị này cũng đánh giá: “Simon & Schustes hoàn toàn phù hợp với văn hóa sáng tạo và kinh doanh mà chúng tôi nuôi dưỡng thông qua việc cấp quyền tự chủ biên tập cho các nhà xuất bản”.
 |
| Nhà xuất bản Simon & Schuster vẫn sẽ hoạt động độc lập với các đầu sách mà họ có bản quyền độc quyền. Ảnh: The New York Times. |
Nhiều viễn cảnh được dự báo
Trước đó, khi ViacomCBS rao bán Simon & Schustes, tập đoàn này nhận được không ít sự quan tâm từ các “ông lớn”. Nó bao gồm công ty tài chính, gã khổng lồ truyền thông Pháp Vivendi, đơn vị nắm giữ số ít cổ trong Hachette nhờ nhà xuất bản Lagardère.
Ba ứng cử viên hàng đầu khác là Bertelsmann, News Corp - công ty sở hữu HarperCollins Publishers LLC và Vivendi. Trước đó, The Financial Times từng đưa tin Bertelsmann thậm chí đã gần như đạt được thỏa thuận này.
Thương vụ trên được dự báo có thể tạo ra một hiệu ứng gợn sóng trong toàn bộ hệ sinh thái văn học. Các công ty lớn sẽ đàm phán với nhiều nhà bán lẻ như Amazon, Barnes & Noble bằng nhiều điều khoản tốt hơn, phát triển mạng lưới tiếp thị và bán hàng trực tiếp đến người tiêu dùng. Điều đó giúp độc giả không còn phụ thuộc nhiều nhà bán lẻ.
Với các đại lý và tác giả văn học, làn sóng hợp nhất đồng nghĩa ít người mua tiềm năng hơn cho những cây bút chưa chứng minh được sức hút.
Một số nhà phân tích trong ngành cho rằng thương vụ này sẽ thúc đẩy một xu hướng kéo dài đã tồn tại trong thập kỷ qua. Các nhà xuất bản ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào những đầu sách bom tấn. Các nhà văn mới, tác giả tầm trung ít có cơ hội.
Nếu vụ mua lại Simon & Schuster hoàn tất, Penguin Random House sẽ đánh bại các nhà xuất bản lớn khác và chiếm 30% thị phần trong ngành sách của Mỹ. Công ty này đã phát triển mạng lưới tiếp thị trực tuyến sâu rộng và là nhà xuất bản duy nhất ở Mỹ có kho vận chuyển sách 7 ngày/tuần.
