Nhà văn Tô Hải Vân qua đời lúc 17h25 ngày 4/2 (30 tháng Chạp năm Mậu Tuất), hưởng thọ 73 tuổi. Lễ viếng được tổ chức vào lúc 8h45-10h15 thứ ba, ngày 12/2 tại nhà tang lễ Phùng Hưng (125 Phùng Hưng, Hà Nội).
 |
| Tranh vẽ nhà văn Tô Hải Vân của họa sĩ Kim Duẩn. |
Chị Linh, con gái Tô Hải Vân - cho biết nhà văn chiến đấu với căn bệnh ung thư đã di căn 5 năm nay. Tháng 12/2018, ông bị ngã gãy chân, sức khỏe ngày một xấu đi.
Hội hè - cuốn sách cuối cùng của ông - đã kịp in xong vào đầu tháng 12. Dường nhà nhà văn đã có sự chuẩn bị cho sự ra đi của mình. Con gái nhà văn kể: "Hôm ông nhập viện sau khi ngã, tập truyện ngắn Hội hè của ông đã được nhà xuất bản Trẻ in xong. Biên tập viên Hoàng Anh đã mang vào tận viện... Ông bảo cuốn truyện này ông dự kiến là cuốn cuối cùng nhưng có lẽ hoàn thành hơi sớm quá".
 |
| Tiểu thuyết 6 ngày đạt giải thưởng Hội Nhà văn Hà Nội 2017. |
Nhà văn Tô Hải Vân tên thật là Tô Đăng Hải, sinh năm 1947. Ông từng là giảng viên khoa Thống kê, Đại học Kinh tế - Kế hoạch (nay là Kinh tế Quốc dân). Sau thời gian tu nghiệp ở Nga, ông trở về tiếp tục công việc giảng dạy, rồi chuyển sang làm giám đốc NXB Khoa học - Kỹ thuật.
Tô Hải Vân được biết tới trên văn đàn với tập Chiều dài của một ngày. Sau 20 năm ngưng bút, ông trở lại với văn chương, chữ nghĩa. Những năm cuối đời, tuy mắc trọng bệnh, mỗi năm ông vẫn cho ra mắt một cuốn tiểu thuyết hoặc tập truyện ngắn. Trong đó, tác phẩm Người thứ hai được giải B (không có giải A) cuộc thi Tiểu thuyết lần thứ IV (2011-2015) của Hội Nhà văn Việt Nam; tiểu thuyết 6 ngày của ông được trao giải thưởng Hội Nhà văn Hà Nội 2017, hạng mục văn xuôi.
Bên cạnh đó, người đọc cũng yêu mến Tô Hải Vân qua các cuốn sách như Bỗng nhiên có một ngày, Bán sách và bán giầy, Khởi đầu là mèo.
Nhà văn Trần Đức Tiến cho rằng Tô Hải Vân là người chuyên nghiệp, càng viết càng điêu luyện. "Ông viết đầy nội lực và nghị lực. Tô Hải Vân mài miệt gieo trồng trên những thửa ruộng chữ, hết thửa này sang thửa khác".
TS. Nguyễn Văn Hùng đánh giá về văn chương Tô Hải Vân: "Trong hành trình sáng tạo nghệ thuật [...] ông đã dần định hình cho mình một lối viết được đột khởi từ một tứ lạ, ý tưởng lạ, câu chuyện lạ đến kết cấu lạ, nhân vật lạ… Mỗi sáng tác của Tô Hải Vân thể hiện chiều sâu suy tư triết học về bản thể con người phức tạp, đa chiều".
 |
| Ba tác phẩm của Tô Hải Vân. |
Theo Trần Đức Tiến, Tô Hải Vân là người lạc quan. Trong bài viết tiễn biệt người bạn văn chương của mình, Trần Đức Tiến nhận mình là bậc đàn em, gọi Tô Hải Vân là "anh": "Ngồi viết những dòng cuối bài này, em đã phần nào bình tĩnh lại. Tưởng như trước mặt vẫn là cặp kính cận lấp lánh và nụ cười rất hóm của anh: 'Đáng đời cậu. Rốt cuộc, cậu vẫn phải ngồi kỳ cạch viết bài điếu văn đưa tớ đi'. Em biết, người như anh thừa sức thấu suốt lẽ vô thường. Thừa sức làm một cuộc lên đường nhẹ nhõm và thanh thản. Anh đi nhé, anh Tô Hải Vân!".
Nhà văn Lê Phương Liên cũng cho rằng, Tô Hải Vân ra đi với tâm thế nhẹ nhõm. Bà viết: "Thiết nghĩ rằng khi ra đi anh Tô Hải Vân đã hoàn toàn thanh thản với những ngày đã sống".
