10 năm trước, khi chăn nuôi bò sữa ở Việt Nam còn manh mún thì bà Thái Hương - Nhà sáng lập Tập đoàn TH - đã nhập khẩu đồng bộ chuỗi chăn nuôi và chế biến sữa 4.0.

TH như một “nhà tiên tri” trong lĩnh vực công nghệ khi nhập khẩu cả đội ngũ chuyên gia nước ngoài, chuyển giao và vận hành công nghệ bài bản. Để rồi 10 năm sau, doanh nghiệp này cống hiến cho nền nông nghiệp Việt Nam một mô hình hiệu quả cùng những bài học về ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp, đánh thức tiềm năng của đồng đất Việt Nam.

Cách đây tròn một thập kỷ, ý tưởng nuôi bò sữa ở miền núi Nghệ An có lẽ là chuyện… động trời. Cựu Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát ngày ấy đã có một phát biểu nổi tiếng: “Nếu bà Thái Hương mà đúng thì mọi lý thuyết được học tại Mỹ của chúng tôi là sai. Và nếu TH đúng, tức là công nghệ chế ngự được các vấn đề của lợi thế cạnh tranh, thì bộ mặt của nông nghiệp Việt Nam sẽ thay đổi”.

Lý thuyết mà vị cựu Bộ trưởng nói tới là của Michael Porter - người đứng đầu danh sách 50 bộ óc quản trị có ảnh hưởng nhất thế giới. Ông là một trong những giáo sư lỗi lạc nhất lịch sử của Harvard. Những tác phẩm kinh điển của ông như Chiến lược cạnh tranh, Lợi thế cạnh tranh và Lợi thế cạnh tranh quốc gia được xem như sách gối đầu giường của giới quản trị kinh doanh và các nhà hoạch định chính sách vĩ mô khắp thế giới suốt 3 thập kỷ qua.

Xét về lợi thế cạnh tranh theo quan điểm Michael Porter, Nghệ An không phải nơi để đặt dự án chăn nuôi bò sữa khổng lồ tới 1,2 triệu USD như TH muốn làm. Nhưng kết quả, TH thành công và bộ mặt của nông nghiệp Việt Nam đã thay đổi ít nhiều.

Sự thay đổi đó đi từ phát hiện của bà Thái Hương về 2 nguyên nhân khiến ngành chăn nuôi bò sữa trước đó ở đất nước hình chữ S chưa thành công: Thiếu quy trình và thiếu sự tuân thủ.

Những câu chuyện, kinh nghiệm dùng công nghệ và tri thức mới nhất để khắc chế các điều kiện tự nhiên, đảm bảo tính tuân thủ và tăng lợi thế cạnh tranh ở “Cụm trang trại chăn nuôi bò sữa tập trung Ứng dụng công nghệ cao lớn nhất châu Á” tới giờ đã trở thành “sách giáo khoa” cho ngành chăn nuôi.

Dưới góc độ người trực tiếp vận hành từ những ngày đầu tiên, anh Phạm Vinh Sơn (Giám đốc Bộ phận Bảo trì, THMF) chia sẻ: "Từ khi bước vào TH, tôi đã được học bài học của Israel - một nước bán sa mạc với diện tích vỏn vẹn 20.000 km2, chỉ bằng 1/15 Việt Nam và lớn hơn Nghệ An. Dưới định hướng của một doanh nhân có tầm nhìn như bà Thái Hương, TH hoàn toàn tự tin có thể khắc phục triệt để những hạn chế khắc nghiệt của thiên nhiên Việt Nam nói chung và miền tây Nghệ An nói riêng, nếu như chúng ta áp dụng toàn bộ quy trình kỹ thuật hiện đại của Israel".

"Nếu Israel có thể thành công thì Nghệ An cũng có thể. Nếu Nghệ An có thể thành công thì toàn bộ Việt Nam chắc chắn làm được”, anh Sơn tự tin.

Bằng những câu chuyện quyết liệt như vậy, bà Thái Hương đã truyền cảm hứng cho những lớp lao động đầu tiên của Tập đoàn TH. Người tiên phong ứng dụng công nghệ cao vào nông nghiệp, trong đó có chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa ấy đã được vinh danh Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới năm 2020. Phẩm chất anh hùng của bà thể hiện ở nhiều hành động, trong đó có tầm nhìn xa về công nghệ, kiên định và dũng cảm đi hết con đường đã chọn.

Ngay từ những ngày đầu xây dựng trang trại, để khắc chế điều kiện tự nhiên tại Nghệ An, TH đã quyết tâm triển khai 3 hệ thống khoa học công nghệ hiện đại nhập khẩu từ Italy, Mỹ, Israel..., đó là hệ thống thông gió chuồng nuôi, hệ thống quạt phun sương, thiết kế chuồng trại. Bò của TH là giống xứ lạnh nên rất dễ stress nhiệt. Tất cả hệ thống này nhằm làm mát cho bò, giúp kích thích khẩu vị và tiêu hóa. Bò không bị stress sẽ ăn ngon hơn, nhiều hơn và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.

Cũng thời điểm 2008-2009, việc quản trị đàn bò bằng công nghệ còn rất mới mẻ. Khái niệm đeo chip cho bò gần như rất ít người hiểu và tưởng tượng ra. Chip được đeo ở chân bò, thu thập thông tin sức khỏe như số bước chân, thân nhiệt, tổng thời gian vận động… Thông qua các chỉ số này, bò có thể được dự báo các bệnh như viêm vú trước 4 ngày để cách ly. "Điều này cực kỳ mới mẻ, giống cách chúng ta dùng đồng hồ thông minh bây giờ. Và đến bây giờ đồng hồ thông minh vẫn chưa phải phổ thông. Trong khi 10 năm trước toàn bộ đàn bò của TH đã được dùng công nghệ đó”, anh Sơn nói.

Đó chỉ là 2 trong hàng nghìn mô tả về thực tế công nghệ đã giúp đàn bò TH phát triển và cho sữa chất lượng vượt trội.

Thế nhưng thời điểm đó, điều khiến anh Sơn ấn tượng nhất không phải các thành tựu công nghệ cao toàn cầu tụ họp về TH, mà là bản lĩnh của bà Thái Hương khi quyết liệt làm đồng bộ, nhập khẩu những công nghệ tốt nhất theo cả chiều rộng lẫn chiều sâu. Bên cạnh các công nghệ liên quan tới chuồng trại, TH còn nhập cả công nghệ sản xuất nông nghiệp và chế biến thức ăn, công nghệ về vắt sữa, công nghệ quản lý đàn dựa trên số liệu với quy mô lớn, công nghệ chăm sóc thú y hiện đại, công nghệ chăm sóc và tiện ích chuồng nuôi… Tất cả đều được tính toán kỹ lưỡng, triển khai bài bản, nhất quán và kiên định.

Cách làm mới mẻ bao giờ cũng gây hoài nghi, nhưng mọi nhân viên TH đều có niềm tin nhờ được truyền cảm hứng mạnh mẽ từ Nhà sáng lập tập đoàn. Thời điểm bắt đầu xây dựng và vận hành trang trại, bà Thái Hương hàng ngày đi về trên cung đường Hà Nội - Nghĩa Đàn, đồng cam cộng khổ với từng người lao động. Nếu như lao động làm việc 8 tiếng, bà làm việc tới 16 tiếng/ngày, 2-3 giờ sáng vẫn lao đi trên đường để có mặt tại trang trại giải quyết các vấn đề lớn.

Với nhiều chuyên gia nông nghiệp, đó là cách làm khác biệt của TH. Bởi đến tận bây giờ, không ít doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực vẫn chỉ đầu tư công nghệ theo hướng nhỏ giọt. Cách làm này có thể giúp hạn chế chi phí đầu tư nhưng về lâu dài, cả bộ máy sẽ thiếu sự đồng bộ, bị manh mún và khó linh hoạt tích hợp các công nghệ mới. Bà Thái Hương đã đi một con đường riêng, sẵn sàng đứng trên vai những người khổng lồ, mạnh tay xây dựng một chuỗi công nghệ cao và khép kín.

Sau này, nhớ về những tháng ngày gian khó, bà Thái Hương nhấn mạnh để một thương hiệu non trẻ thành công phải dựa trên giá trị thực của sản phẩm đối với xã hội. Điều TH mang lại cho xã hội là những sản phẩm chất lượng, vì sức khỏe cộng đồng. TH đã sử dụng công nghệ 4.0 để sản xuất sản phẩm chất lượng cao, giá thành hợp lý và được thị trường đón nhận.

TH đã thành công tại Việt Nam. Với những thành công đó, dựa trên tư duy vượt trội đó, bà Thái Hương tiếp tục dẫn dắt tập đoàn TH “đưa ly sữa Việt Nam ra thế giới” mà bước đầu là Liên bang Nga. “Tại đây, chúng tôi sẽ tiếp tục phát huy sức mạnh thương hiệu dựa trên giá trị cốt lõi Vì sức khỏe cộng đồng và nền tảng công nghệ cao của thế giới”, nữ Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới khẳng định.

“Tôi có suy nghĩ đời người nếu quan niệm dài thì cũng rất dài nếu mình sống đến 100 năm, nhưng ngắn thì cũng rất ngắn, chỉ như một giấc ngủ trưa. Rất nhiều vĩ nhân đã đi qua cuộc đời rồi trở thành sông, thành suối, thành hồn vía dân tộc. Họ được nhớ tới bởi đã làm những điều tốt đẹp, tử tế cho cộng đồng. Tôi cũng nghĩ ta hãy làm một người tử tế trong bất kỳ công việc nào và ánh sáng nhân văn của thương hiệu sẽ dẫn lối. Nếu chúng ta cùng định vị thương hiệu Vì sức khỏe cộng đồng trong tất cả sản phẩm thì trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng ta đều thành công”.