Nhà thơ Nguyễn Duy: ‘Vợ dìu ta từng bậc thang mòn’

Nguyễn Duy được biết đến với những vần thơ đầy tình cảm về quê hương, đất nước hay những trăn trở, suy tư với thế sự. Bên cạnh đó, ông cũng khiến bạn đọc xúc động với những bài thơ viết về người phụ nữ, những người bà, người mẹ, người em, người vợ.

Kể từ khi kết duyên năm 1971, bà Bùi Thị Hào - vợ nhà thơ Nguyễn Duy - là niềm cảm hứng, nhân vật trong nhiều bài thơ của ông. Trong gần 40 năm gắn bó (bà Bùi Thị Hào mất tháng 3/2019), ông đã sáng tác nhiều bài thơ với đủ cung bậc cảm xúc về vợ.

Tập thơ Vợ ơi. Ảnh: NXB Phụ nữ

Từ năm 1995, ông đã xuất bản tập thơ Vợ ơi với 20 bài dành tặng vợ. Mới đây, NXB Phụ nữ in lại tập thơ với phần minh họa đẹp từ bộ Lịch thơ Nguyễn Duy.

Ở đó, bạn đọc bắt gặp những nỗi nhớ nhung: “Đêm nay em anh ở đâu / cứ nhìn trăng ấy nhìn lâu thấy người” (Võng trăng). Đó có thể là sự tự trào của một người chồng: “Lúc xơ xác bờm xơm từ sợi tóc / đói lả mò về / cơm đâu / vợ ơi” (Vợ ơi).

Nguyễn Duy dùng thơ để tâm tình với vợ về nỗi niềm của những ông chồng chọn nghề cầm bút: “Ta rất gần biển rộng với trời cao / để xa cách những gì thân thuộc nhất / nồi gạo hết lúc nào ta chả biết / thăm thẳm nỗi lo mắt vợ u sầu” (Bán vàng).

Những năm tháng “tuổi xanh đã đi vào dĩ vãng”, Nguyễn Duy vẫn viết những vần thơ yêu thương: “Ứa nước mắt mà yêu nhau trọn vẹn / khấp khểnh đường dài thập thễnh bon chen / lắm lúc chữ nghĩa vô nghĩa tuốt / bàn tay bé con phủi bụi ưu phiền” (Yêu).

Nhà thơ Nguyễn Duy.

Tình cảm mà nhà thơ dành cho vợ gắn bó, trọn vẹn tới khi đầu bạc. Vợ ốm, Nguyễn Duy viết: “Nghìn tay nghìn việc không tên / Mình em làm cõi bình yên nhẹ nhàng / Thình lình em ngã bệnh ngang / Phang anh xất bất xang bang sao đành” (Vợ ốm).

Trong những bài thơ của mình, Nguyễn Duy nói thay những ông chồng lòng biết ơn với các bà vợ tần tảo, mang nặng gánh cơm áo, con cái trên vai. Ở đó còn là tình cảm yêu thương, thủy chung, son sắt; trong tình vợ chồng luôn có ân nặng nghĩa sâu.